Leono la 13-a: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Anstataŭigo de ne plu uzota Ŝablono:EL; vidu VP:DT en Marto 2017; kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 17:
'''Leono la 13-a''' naskiĝis proksime de [[Agnani]], en [[Italio]], la {{daton|2|marto|1810}}, kun la nomo Vincenzo Gioacchino Pecci. [[Ĉefepiskopo]] de [[Perugia]], li fariĝis papo kaj regis de la [[20-a de februaro]] [[1878]] ĝis sia morto, en Romo, la {{daton|20|julio|1903}}. Li estis la aŭtoro de la fama [[encikliko]] ''Humanum Genus'', en kiu estis rememorigitaj la multnombraj kondamnoj de la [[Framasonismo]] fare de liaj antaŭuloj. Oni ofte oponigas lin kaj lian posteulon [[Pio la 10-a]], rigardatan reakcia; tamen estas fakto, ke en la malliberalaj enciklikoj de ĉi-lasta sin trovas multaj citaĵoj de Leono la 13-a.
 
== Vivo ==
Pecci edukitis ekde 1825 ĉe ''Collegio romano'' kaj frekventis inter 1832–36 la [[Pontifika Eklezia Akademio|Pontifikan Eklezian Akademion]]. Je la komenco de 1837 li nomumitis fare de [[Gregorio la 16-a]] doma prelato, en 1838 delegato en [[Benevento]]. Tie ĉi li meritojn gajnis subpremante la plagon de ŝtelistaj bandoj. En 1841 li iĝis legato de [[Spoleto]] kaj ankoraŭ en julio samjare de [[Perugia]] . Konsekrite ĉefepiskopo de [[Damiette]] in partibus infidelium (komenco de 1843), li iris kiel [[apostola nuncio]] [[Bruselo]]n kie li helpis al la katolika eklezio en [[Belgujo]] gajni iom pli da memstareco. En la 19.1.1846 li fariĝis episkopo de Perugia kaj estis planite ke li iĝi kardinalo (kun intertempa flankenmetiĝo "in petto").
 
La posteŭlo de Gregorio, papo [[Pio la 9-a]] restigis lin - laŭ instigo de la ĵaluza Antonelli - en la episkopujo malcentra kaj kardinaligis iln ne antaŭ la 19.12.1853. Sian episkoplandon Pecci administris perfekte nek malhelpis la enkorpigon de Perugia en la novan ŝtaton [[Italujo]]. Ĉe ĉiuj li ŝatatis pro sia klereco, apero publika, moroj neriproĉeblaj, pieco, afableco. Ne antaŭ la morto de Antonelli (6.11.1876) Pecci venis [[Romo]]n kaj estiĝis en la 21.9.1877 [[kamerlengo]]. En tiu ĉi funkcio li gvidis post la morto de Pio la 9-a Tod (7.2.1878) la [[Roma kurio|Roman kurion]]; li mem elektitis papo post la tria rondo en la 20.2.2878 estrante la modestan frakcion.
 
Sen malakcepti la vidpunktojn principajn de la malsekvanto li tamen prezentis la papecan potencon en pli milda maniero. Li nomumis kardinalojn egalanimajn kaj trankvilkarakterajn (ekz. Franchi, Jacobini) ŝtataj sekretarioj kaj re-eniris rilatojn personajn kun "sekularaj" politikistoj. Novajn konsentojn li atingis ĉefe en [[Prusio]] kie la t.n. [[Kulturbatalo]] ĉesis. Kun la germana kanceliero [[Otto von Bismarck]] li havis tre bonajn rilatojn, tiel ke la pruso transdonis al la papa moŝto la juĝon pri la [[Federacio de Mikronezio|Karolinoj]] en 1885 (problemoj kun hispanaj teritoriaj postuloj). Koncerne la italan registaron Leono daŭrigis la postulon de la papo havi kaj sekularan potencon kaj la imagon pri la malliberigita papo en Romo.
Linio 29:
[[Rerum Novarum|La furora encikliko "Rerum Novarum" de Leono la 13-a]]
 
== Fonto ==
Meyers Großes Konversations-Lexikon, Band 12. Leipzig 1908, p. 410-413, kio [http://www.zeno.org/nid/20006993044 legeblas tie ĉi interrete.]
== Eksteraj ligiloj ==
{{EL}}* http://catholic-dlc.org.hk/2000.htm <!-- zh:天主教香港教區禮儀委員會:禧年專頁 -->
{{EL}}* http://archives.catholic.org.hk/popes/index.htm <!-- zh:香港天主教教區檔案 歷任教宗 -->
{{EL}}* http://wordpedia.britannica.com/concise/quicksearch.aspx?keyword=leo&mode=3 <!-- zh:《大英簡明百科知識庫》2005年版 -->
{{EL}}* http://www.nict.gov.tw/tc/dic/search.php?p=54&ps=10&w1=leo&w2=&w3=&c1=&c2=c2&l=&u=&pr=&r=&o=2&pri=undefined <!-- zh:國立編譯舘 -->
{{EL}}* [http://www.intratext.com/Catalogo/Autori/AUT228.HTM Leono la 13-a]
 
{{Commons|Leo XIII}}