Vikipedio

Brno: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
eNeniu resumo de redakto
→‎Memoraĵoj kaj vidindaĵoj: reverkis la sekciajn titolojn, ĉar ili estu nur mallongaj enhavtabeleroj kaj per si mem ne enhavu informojn aliloke neprezentatajn
Linio 170:
== Memoraĵoj kaj vidindaĵoj ==
[[Dosiero:Brno view.jpg|eta|260px|dekstra|La [[Katedralo Sanktaj Petro kaj Paŭlo (Brno)|katedralo de sanktaj Petro kaj Paŭlo (Petrov) en Brno]]]]
=== Katedralo de Sanktaj [[Petro]] kaj [[Paŭlo]] ===
{{Ĉefartikolo|Katedralo Sanktaj Petro kaj Paŭlo (Brno)}}
OrigineKatedralo de Sanktaj [[Petro]] kaj [[Paŭlo]] estas origine [[romaniko|romanika]] [[baziliko]] sur la altaĵo Petrov (Petromonto), rekonstruita en la stilo gotika. Lime de la 19-a kaj 20-a jarcentoj estis faritaj novgotikaj adaptaĵoj. Krom la barokaj internoj estas publike alireblaj ambaŭ turoj kaj kripto. La katedralo kune kun la burgo Špilberk kreas karakterizan silueton de la urbo. El la altaĵo Petrov oni povas ire atingi la suprajn terasojn de la kapucenaj ĝardenoj kaj la Denis-parkon.
 
=== Špilberk ===
=== Burgo [[Špilberk]] ([[1234]]), kiu estis uzata kiel ŝtata karcero ([[1621]]-[[1858]], poste ankaŭ de la [[naziismo|nazioj]]) ===
Reĝa[[Špilberk]] estas iama reĝa burgo el la 13-a jarcento ([[1234]]), rekonstruita en la 17-a kaj 18-a jarcentoj al baroka citadelo, kiu en la jaroj [[1621]]–[[1858]] funkciis kiel ŝtata karcero – iam la plej fama malliberejo en la tuta habsburga monarkio, nomata „prizono de nacioj“. SidejoSimilan funkcion ĝi plenumis ankoraŭfoje dum la [[naziismo]]. Ĝi estas sidejo de Muzeo de la urbo BrunnoBrno kun konstantaj ekspozicioj pri la historio de la burgo kaj de la urbo. Por publiko alireblaj estas ankaŭ kazematoj, malhelaj ejoj en la fortreso, kiuj origine servis kiel kaŝejo por soldatoj, poste kiel prizono por la plej gravaj krimuloj. La burgon ĉirkaŭas vasta parko kun pluraj monumentoj kaj elvidejo al la urbo.
[[Dosiero:Brno City Center 175.JPG|Enirejo en kapucenan kripton|eta]]
 
=== Kapucena kripto ===
Baroka kripto troviĝas en la subterejo de la kirko de kapucena monaĥejo kaj estas publike alirebla. La kripto servis ekde la mezo de la 17-a jarcento kiel sepultejo de membroj de la kapucena ordeno, de ĝiaj mecenatoj kaj aliaj signifaj personoj inkluzive de la fama estro de panduroj, barono Trenck. Unika sistemo de la cirkulado de aero ebligas mumiigon de la libere kuŝigitaj korpoj de la mortintoj.
 
=== Malnov-brunna monaĥejo kaj templo de la ĉieliro de Sankta Maria ===
Origine ĝi servis kiel monaĥinejo de [[Cistercianoj]], fondita en la j. 1313 fare de la reĝino Eliška Rejčka (Elizabeta RiĥenzaRiĉenza). En 1783 ĝi fariĝis posedaĵo de Aŭgustenanoj. Unu el la abatoj de la ordeno estis ankaŭ Johann Gregor Mendel, la fondinto de genetiko. La specifa gotika templo de la ĉieliro de Sankta Maria en 1987 ricevis de la papo Johano Paŭlo la Dua la titolon „basilica minor“. La baziliko estas la plej suda brika gotika edifico en Eŭropo. La baziliko estas ankaŭ fama pro sia [[nigra madono]]
=== Gotika preĝejo de sankta [[Jakobo]] kaj templo de Sankta Jakobo ===▼
 
Ĝi apartenas al plej valoraj monumentoj de malfrua gotiko en Ĉeĥio el la limo de la 14-a kaj 15-a jarcentoj. La turo de la templo, alta 92 m, havas tipan sveltan piramidforman pinton. Interne troviĝas la tombo de Louis Raduit de Souches, komandanto de la sukcesa defendantaro de la urbo kontraŭ la sveda sieĝado en la Tridekjara milito. En la subterejo estis malkovrita vasta ostejo.▼
▲=== Gotika preĝejo de sankta [[Jakobo]] kaj templo de Sankta Jakobo ===
▲ĜiLa gotika preĝejo de [[sankta Jakobo]] apartenas al plej valoraj monumentoj de malfrua gotiko en Ĉeĥio el la limo de la 14-a kaj 15-a jarcentoj. La turo de la templo, alta 92 m, havas tipan sveltan piramidforman pinton. Interne troviĝas la tombo de Louis Raduit de Souches, komandanto de la sukcesa defendantaro de la urbo kontraŭ la sveda sieĝado en la Tridekjara milito. En la subterejo estis malkovrita vasta ostejo.
 
[[Dosiero:Brno, Kostel svatého Tomáše 02.jpg|Templo de Sankta Tomaso|eta]]
=== Templo de Sankta Tomaso ===
Origine konsistaĵo de Aŭgustenana monaĥejo, fondita fare de moravia margrafo Johano Henriko, frato de la imperiestro Karolo la Kvara, meze de la 14-a jarcento. En la 17-a kaj 18-a jarcentoj la tuta komplekso estis rekonstruita en baroka stilo. En la templo troviĝas kopio de tabul-bildo de Nigra Sankta Maria, protektantino de la urbo; la originalo troviĝas sur la arĝenta altaro en la malnov-brunna baziliko.
 
[[Dosiero:Červený kostel.jpg|Ruĝa kirko|eta]]
=== RuĝaLa kirkoruĝa preĝejo ===
La novgotika protestanta kirko de J. A. Komenský (Komenio) apartenas al la dominantoj de la brunna rond-avenuo. Ĝi estis konstruita en 1863-1865 laŭ la projekto de Heinrich Ferstel, aŭtoro de Vota kirko en Vieno, estante la unua granda nekatolika preĝejo en tiu ĉi regiono de Eŭropo. Ĝia nomo devenas de la koloro de la krudbrika masonaĵo.
 
=== Malnova urbodomo kun portalo de [[Antonín Pilgram]] ===
=== Malnova urbodomo ===
La plej malnova nereligia edifico en BrunnoBrno kun diversaj arkitekturaj stiloj estas la malnova urbodomo. Ekde la komenco de la 14-a jarcento ĝis 1935 ĝi estis sidejo de la urba administrantaro. La ŝtona portalo de la urbodoma turo kun la fama kurba pinta tureto (fialo), konstruero kolorigita per legendoj, estas verko de [[Anton Pilgram]]. En la trapasejo sub la turo pendas la famaj brunnaj drako kaj rado. El la renesanca galerio de la turo proponas sin impresa elvido al la urbo.
=== Nova urbdomo ===▼
 
▲=== Nova urbdomourbodomo ===
Iama dominikana monaĥejo ekde sia ekesto en la 13-a jarcento servis al bezonoj de nobelara reprezentado kaj al kunsidoj de la landaj deputitaro kaj tribunaloj. En la 18-a jarcento la tuta komplekso estis rekonstruita en baroka stilo. Nuntempe la Nova urbodomo estas sidejo de la urbestro kaj de la urba reprezentantaro. Vidindaj estas precipe la mezepoka klostro, historiaj portaloj kaj reprezentaj salonegoj.
 
[[Dosiero:Brno - Měnínská brána.jpg|maldekstra|Pordego en la direkto de Měnín|eta]]
=== Měnín-a pordejo ===
=== Lasta restanta urba pordego en la direkto de Měnín ===
La unusola ĝisnuna urba pordejo de la mezepoka murega sistemo estas tiu en la direkto de la urbeto [[Měnín]]. Unuafoje ĝi estis skribe menciita en 1293. Ĝia turo estis origine je unu etaĝo pli alta. En la objekto, konstruita en la dua duono de la 16-a jarcento, okazas ekspozicioj de la urba muzeo.
 
=== [[Placo de Libereco (Brno)|Placo de Libereco]], la ĉefa placo en la urbocentro ===
=== Placo de libereco ===
La[[Placo de Libereco (Brno)|Placo de libereco]], la centra urba placo iam, estis iam nomata Malsupra placo kaj en la mezepoko ĝin ĉirkaŭis domoj de notindaj brunnaj urbanoj kaj moraviaj nobeloj. Ĝia dominanto estas baroka pesta kolono kun statuoj de sanktuloj el 1679. Vidindaj estas ankaŭ belega renesanca palaco - La Domo de la Sinjoroj de Lipá – kun arkada korto - kaj la novrenesanca Klein-palaco.
=== ''Legoma placo'' kun fontano Parnaso de [[Johann Bernhard Fischer von Erlach]] ===
 
En ĉi tiu loko jam jarcentojn okazas ĉiutagaj foiroj, kie oni povas aĉeti legomojn, fruktojn, florojn k.s. Ornamas ĝin baroka fontano Parnaso el 1690-1695. Ĝi prezentas kavernon el naturaj ŝtonoj, kiun ornamas alegoriaj figuroj, simboloj de antikvaj imperioj - Babilonio, Persio kaj Helenio. La akvon en ĝin kondukis la plej malnova ligna akvodukto el la rivero Svratka.▼
=== PlurajLegoma vidindaĵojfoirejo ===
▲En ĉila tiutiel lokonomata ''Legoma foirejo'' jam jarcentojn okazas ĉiutagaj foiroj, kie oni povas aĉeti legomojn, fruktojn, florojn k.s. Ornamas ĝin baroka fontano fontano Parnaso de [[Johann Bernhard Fischer von Erlach]] el 1690-1695. Ĝi prezentas kavernon el naturaj ŝtonoj, kiun ornamas alegoriaj figuroj, simboloj de antikvaj imperioj - Babilonio, Persio kaj Helenio. La akvon en ĝin kondukis la plej malnova ligna akvodukto el la rivero Svratka.
 
=== Ceteraj vidindaĵoj ===
[[Dosiero:Vila Tugendhat.jpg|dekstra|eta|260px|[[Vilao Tugendhat]], [[Monda Kulturheredaĵo de UNESKO|mondheredaĵo]] de [[UNESKO]]]]
* [[funkciismo|Funkciisma]] [[Vilao Tugendhat]] de [[Ludwig Mies van der Rohe]], [[Monda Kulturheredaĵo de UNESKO|mondheredaĵo]] de [[UNESKO]]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Brno"