Vercingetoriks: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Portrait vercingétorix 01.jpg|eta|Portreto de Vercingetoriks sur monero]]
'''Vercingetoriks''' - en [[latina lingvo|latina]] ortografio ''Vercingetorix'' - (naskiĝis ĉ. [[-82|82 a.K.]]; mortis [[-46|46 a.K.]]), ĉefo de la [[Arvernoj]] ([[Gaŭloj|gaŭla]] popolo en la regiono moderntempe nomata [[Aŭvernjo]]), komandis la lastan kaj unuafoje ĝeneralan ribelon de la gaŭloj kontraŭ la [[Romio|romianoj]] (komanditaj de [[Julio Cezaro]]) dum jaroj 53- 52 a.K. En la [[gaŭla lingvo]] lia nomo signifas ''granda reĝo de la cent bataloj''. (ver-cin-getu-rix)
==Historio==
Nur malfacile Julio Cezaro atingis disde Supera Italujo la taĉmentojn siajn. Li venkitis en [[Gergovia]] kaj devis retiriĝi por protekti la sudajn provincojn en [[Provenco]]. Ĉar intertempe apenaŭ ĉiuj gaŭloj triboj (eĉ la [[Aeduoj]]) kolektiĝis, kelkaj gentoj malaliancaniĝis al la Romianoj. En asembleo landa ili deklaris Vercingetoriks gvidanto supera. Jam planitis atako al Provenco disde tri flankoj. En tiu ĉi momento Vercingetoriks tentitis ekigi batalon malkorekte taksante la [[ĝermanoj|ĝermana]] kavalerio. Cezaro venkis kaj Vercingetoriks retiriĝis al [[Alesia]].
 
En Alesia Vercingetoriks sieĝitis per altkvalita romia sieĝmaŝinaro. Gaŭla helparmeo ankaŭ venkitis. Vercingetoriks proponis submeti sin al Cezaro por ke la Gaŭloj ne plu estu sieĝataj kaj ricevu kompaton. Vercingetoriks ĉenumitis kaj post kelkaj jaroj da malliberiĝo en karcero en Romo (Carcer Tullianus) li partoprenis la triumfan procesion en 46 en [[Romo]]. Poste li murditis.
 
Laŭ komisio de imperiestro [[Napoleono la 3-a (Francio)|Napoleono la 3-a]] starigitis en la honoro de Vercingetoriks kolosa statuo en [[Arkeologia loko de Alesia|Alésie-Sainte Reine]] en 1865. Bartholdi kreis statuon en [[Clermont-Ferrand]] en 1903.
==Fonto==
Meyers Großes Konversations-Lexikon, Band 20. Leipzig 1909, p. 39-40, kio [http://www.zeno.org/nid/2000764213X legeblas tie ĉi interrete.]
 
{{projektoj|commonscat=Vercingetorix}}