|
'''Enorme malalta tavolpremo''' (EMT) estas la geoflua [[tavolpremo]], kiu malpli altas ol la kondiĉa [[hidrostatika premo]] (premon de la [[dolĉa akvo|dolĉakva]] kolono kies alteco egalas al profundeco de la tavolo en mezurpunkto). Koeficiento de enormeco de la geofluaj premoj (rilatumo de [[tavolpremo]] al la kondiĉa hidrostatika premo estas malpli ol 1.
{{Aktuala evento}}
EMT renkontiĝas malofte, ĉefe en malaltaj profundoj. En [[Rusio]] ĝi estas disvastiĝinta en nord-orienta parto de [[Okcidenta Siberio]], [[Botuoba distrikto]] de [[Jakutio]], sud-okcidenta parto de Stavropola volbo en [[Norda Kaŭkazo]]. Kutime EMT-zonoj enhavas ĉefe aŭ sole [[tergaso]]n. En la [[Arkto|arktaj]] kaj subarktaj regionoj kun malaltstreĉa geoterma kampo kaj granda tavolo de [[Ĉiamfrosta grundo|ĉiamfrostaj grundoj]], fluosistemoj kun EMT plej verŝajne formiĝas pro varieco de klimataj temperaturoj sur la surfaco de la [[Terglobo|Tero]] kaj profunda frostiĝo de la superaj horizontoj kaŭze de la [[plioceno]]-[[kvaternaro|kvaternara]] malvarmiĝo.
{{Informkesto terorisma atako
| titolo = Atako en metroo de Sankt-Peterburgo
| partode =
| bildo = Blasts Apr2017 on SPb metro map.png
| bildo_grando = 250px
| alt =
| priskribo = Mapo de la metroo kun marko en la eksplodloko
| mapo =
| mapo_grando =
| mapo_alt =
| mapo_priskribo =
| loko = tunelo inter la stacioj [[Sennaja ploŝĉad (metrostacio en Sankt-Peterburgo)|Sennaja ploŝĉad]] kaj [[Teĥnologiĉeskij institut (metrostacio en Sankt-Peterburgo)|Teĥnologiĉeskij institut]]
| celo = metroa vagono
| koordinatoj =
| dato = la {{dato|3|4|2017}}
| tempo = 14:30
| tempozono = [[UTC+03:00]]
| tipo = bombeksplodo
| pereintoj = 10<ref name="viktim"/>
| vunditoj = 47<ref name="viktim"/>
| viktimoj = <!-- aŭ | viktimo = -->
| partoprenintoj = <!-- aŭ | partoprenintoj = --> <!-- alie: | partoprj = or | partopr = -->
| suspj = <!-- aŭ | susp = -->
| armiloj = eksplodaĵo
| nombropartj = <!-- aŭ | nombropart = -->
| dfens = <!-- aŭ | dfen = -->
| motivo =
| retejo = <!-- URL|ekzemplo.com}} -->
}}
'''Terorisma atako en la metroo de Sankt-Peterburgo''' okazis la {{daton|3|4|2017}} je 14:40 en tunelo inter la metrostacioj [[Sennaja ploŝĉad (metrostacio en Sankt-Peterburgo)|Sennaja ploŝĉad]] kaj [[Teĥnologiĉeskij institut (metrostacio en Sankt-Peterburgo)|Teĥnologiĉeskij institut]].
== KronologioLiteraturo ==
* {{citaĵo el libro
La {{daton|3|4|2017}} je 14:40 en tunelo inter la metrostacioj [[Sennaja ploŝĉad (metrostacio en Sankt-Peterburgo)|Sennaja ploŝĉad]] kaj [[Teĥnologiĉeskij institut (metrostacio en Sankt-Peterburgo)|Teĥnologiĉeskij institut]] de la [[metroo de Sankt-Peterburgo]] okazis eksplodo. Laŭ vortoj de atestantoj ĝi okazis en la tria vagono tuj post ekveturo de la stacio ''Sennaja ploŝĉad''. La trajno atingis sekvan stacion post kio komenciĝis evakuado<ref>{{citaĵo el la reto
|familia nomo= Скоробогатов
| url = https://meduza.io/feature/2017/04/03/terakt-v-peterburgskom-metro-glavnoe
|persona nomo= В. А.
| titolo = Теракт в петербургском метро. Главное Погибли 9 человек, более 20 пострадавших в больницах
|aŭtoroligilo=
| titolo-aldono =
|kunaŭtoroj=
| alirdato = 2017-04-03
|redaktinto= Р. И. Вяхирев
| alirmonatotago =
|aliaj=
| alirjaro =
|titolo= Аномально низкое пластовое давление // Российская газовая энциклопедия
| aŭtoro =
|origindato= 2004
| familia nomo =
|originjaro=
| persona nomo =
|originmonato=
| aŭtoroligilo =
|url=
| kunaŭtoroj =
|formato=
| redaktinto =
|alirdato=
| dato = 2017-04-03
|alirjaro=
| jaro =
|alirmonato=
| monato =
|eldono=
| formato =
|serio=
| verko =
|volumo=
| eldoninto = [[Meduza]]
|dato=
| paĝoj =
|jaro=
| lingvo = ru
|monato=
| lingvo2=
|eldoninto= Большая Российская энциклопедия
| lingvo3=
|loko= Москва
| arkivurl = http://www.webcitation.org/6pS4WgnIv
|lingvo= ruse
| arkivdato = 2017-04-03
|isbn= 5-85270-327-3
| citaĵo =
|oclc=
}}</ref>. La eksplodaĵo estis taksita proksimume 200-300 gramojn je [[TNT-ekvivalento]]<ref>{{citaĵo el la reto
|doi=
| url = https://meduza.io/news/2017/04/03/v-metro-sankt-peterburga-proizoshli-dva-vzryva
|id=
| titolo = В метро Санкт-Петербурга произошли два взрыва
|paĝo=
| titolo-aldono =
|paĝoj= p. 20
| alirdato = 2017-04-03
|ĉapitro=
| alirmonatotago =
|ĉapitrourl=
| alirjaro =
|citaĵo=
| aŭtoro =
|ref=
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = [[Meduza]]
| paĝoj =
| lingvo = ru
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl =
| arkivdato =
| citaĵo =
}}</ref>.
{{Citaĵo
|teksto = En tiu tempo en la vagono estis sufiĉe multe da homoj: ĉiuj sidis, multaj staris. La eksplodo ektondris inter la stacioj Sennaja kaj Teĥnologiĉeskij institut. Estis surdiga klako, poste akra odoro, fumo. Ni tuj transiris al la fino de la vagono, ekis hompremiĝo. Du virinoj ekfartis malbone kaj svenis. Ĉio okazis dum veturo, la trajno ne haltis. En Teĥnologiĉeskij institut ĉiuj eliris. Ni ekvidis, ke apuda vagono estas kripligita, fenestroj damaĝitaj, mankas lumo, sango. De tie oni eligis homojn, iun elportis, iun subtenis. La damaĝitoj multis, almenaŭ 10-15 homoj.
|aŭtoro = Atestanto nenomita<ref name="meduza">{{citaĵo el la reto
| url = https://meduza.io/live/2017/04/03/vzryv-v-peterburgskom-metro-hronika
| titolo = Взрыв в петербургском метро. Хроника
| titolo-aldono =
| alirdato = 2017-04-03
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro =
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = [[Meduza]]
| paĝoj =
| lingvo = ru
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl =
| arkivdato =
| citaĵo =
}}</ref>
|verko =
|origina teksto = В это время в вагоне было достаточно много людей: все сидели, многие стояли. Взрыв прогремел между станциями «Сенная» и «Технологический институт». Был оглушительный хлопок, потом резкий запах, дым. Мы сразу же перешли в конец вагона, образовалась давка. Двум женщинам тут же стало плохо и они упали в обморок. Всё произошло на ходу, поезд не останавливался. На «Технологическом институте» все вышли. Мы увидели, что соседний вагон раскурочен, окна разбиты, нет света, кровь. Оттуда вытаскивали людей, кого-то выносили, кого-то придерживали. Пострадавших было много, человек 10-15 точно
}}
Samtempe en la metrostacio [[Ploŝĉad Vosstanija (metrostacio en Sankt-Peterburgo)|Ploŝĉad Vosstanija]] estis trovita plia eksplodaĵo, sendanĝerigita de la [[FSB]]-fakuloj. La memfarita bombo, farĉita per ŝtalaj globetoj estis maskita en [[fajroestingilo]]. Ĝi estis pova 1 kg je TNT-ekvivalento<ref name="mk">{{citaĵo el la reto
| url = http://www.mk.ru/incident/2017/04/03/vzryv-v-metro-sanktpeterburga-onlayntranslchciya.html
| titolo = Взрыв в метро Санкт-Петербурга: онлайн-трансляция
| titolo-aldono = На фото видно множество тел
| alirdato = 2017-04-03
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro =
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = [[Moskovskij Komsomolec]]
| paĝoj =
| lingvo = ru
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl = http://web.archive.org/web/20170403170254/http://www.mk.ru/incident/2017/04/03/vzryv-v-metro-sanktpeterburga-onlayntranslchciya.html
| arkivdato = 2017-04-03
| citaĵo =
}}</ref>.
Post la eksplodo oni decidis fermi la metrostaciojn [[Nevskij prospekt (metrostacio en Sankt-Peterburgo)|Nevskij prospekt]], [[Majakovskaja (metrostacio en Sankt-Peterburgo)|Majakovskaja]] kaj Ploŝĉad Vosstanija. Poste estis fermitaj la metrostacioj [[Park Pobedi (metrostacio en Sankt-Peterburgo)|Park Pobedi]], [[Elektrosila (metrostacio en Sankt-Peterburgo)|Elektrosila]], [[Moskovskije vorota (metrostacio en Sankt-Peterburgo)|Moskovskije vorota]], [[Frunzenskaja (metrostacio en Sankt-Peterburgo)|Frunzenskaja]], Teĥnologiĉeskij institut, Sennaja Ploŝĉad, [[Gostinnij dvor (metrostacio en Sankt-Peterburgo)|Gostinnij dvor]]. En 15:40 estis fermitaj ĉiuj metrostacioj<ref>{{citaĵo el la reto
| url = https://lenta.ru/news/2017/04/03/zakrito
| titolo = После взрывов закрыли все станции петербургского метро
| titolo-aldono =
| alirdato = 2017-04-03
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro =
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = [[Lenta.ru]]
| paĝoj =
| lingvo = ru
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl = http://web.archive.org/web/20170403171742/https://lenta.ru/news/2017/04/03/zakrito
| arkivdato = 2017-04-03
| citaĵo =
}}</ref><ref>{{citaĵo el la reto
| url = http://vesti-ukr.com/mir/232734-metro-sankt-peterburha-posle-vzryva-zakryli-polnostju
| titolo = Метро Санкт-Петербурга после взрыва закрыли полностью
| titolo-aldono =
| alirdato = 2017-04-03
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro =
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = [[Vesti]]
| paĝoj =
| lingvo = ru
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl = http://web.archive.org/web/20170403171912/http://vesti-ukr.com/mir/232734-metro-sankt-peterburha-posle-vzryva-zakryli-polnostju
| arkivdato = 2017-04-03
| citaĵo =
}}</ref>.
La kompanio ''Pasaĝiravtotrans'' aranĝis pasaĝeran trafikadon laŭ itineroj, kiuj sekvas metroliniojn. Guberniestro de la urbo [[Georgij Poltavĉenko]] ordonis realigi la planon por ekstremaj situacioj<ref>{{citaĵo el la reto
| url = https://www.gazeta.ru/social/news/2017/04/03/n_9876869.shtml
| titolo = Полтавченко ввел в Петербурге оперативный план на случай ЧП
| titolo-aldono =
| alirdato = 2017-04-03
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro =
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = [[Gazeta.ru]]
| paĝoj =
| lingvo = ru
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl = http://web.archive.org/web/20170403172203/https://www.gazeta.ru/social/news/2017/04/03/n_9876869.shtml
| arkivdato = 2017-04-03
| citaĵo =
}}</ref>.
La urba registaro ordonis al la tuta publika transporto transporti homojn senpage. Taksio [[Uber]] anoncis senpagan veturadon por homoj, kiuj troviĝas en la trafita areo de [[Nevskij Prospekto]]. [[Yandex]] alvokis ĉiujn partnerojn de [[YandexTaxi]] sendi surstraten laŭeble pli da aŭtoj<ref>{{citaĵo el la reto
| url = https://meduza.io/news/2017/04/03/obschestvennyy-transport-v-peterburge-rabotaet-besplatno-iz-za-terakta-v-metro
| titolo = Общественный транспорт в Петербурге работает бесплатно из-за теракта в метро
| titolo-aldono =
| alirdato = 2017-04-03
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro =
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = [[Meduza]]
| paĝoj =
| lingvo = ru
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl =
| arkivdato =
| citaĵo =
}}</ref> kaj deklaris la veturojn ene de la urbo senpagaj<ref>{{citaĵo el la reto
| url = https://twitter.com/yandex/status/848901317804339201
| titolo = Яндекс. Такси в Санкт-Петербурге отменило оплату за поездки по всему городу
| titolo-aldono =
| alirdato = 2017-04-03
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro =
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = [[Twitter]]
| paĝoj =
| lingvo = ru
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl = http://web.archive.org/web/20170403172715/https:/twitter.com/yandex/status/848901317804339201
| arkivdato = 2017-04-03
| citaĵo =
}}</ref>.
Je 15:50 komenciĝis kirurgiaj operacioj de du grave vunditoj<ref>{{citaĵo el la reto
| url = https://rg.ru/2017/04/03/reg-szfo/vzryv-v-peterburgskom-metro-hronika-sobytij.html
| titolo = Взрывы в петербургском метро. Хроника событий
| titolo-aldono =
| alirdato = 2017-04-03
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro =
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = [[Rossijskaja Gazeta]]
| paĝoj =
| lingvo = ru
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl = http://web.archive.org/web/20170403172947/https://rg.ru/2017/04/03/reg-szfo/vzryv-v-peterburgskom-metro-hronika-sobytij.html
| arkivdato = 2017-04-03
| citaĵo =
}}</ref>. Superŝarĝita movtelefonio de la urbo kolapsis plurloke<ref name="mk"/>.
Estis plifortigita sekureco en la [[Metroo de Moskvo|metrooj de Moskvo]] kaj [[Metroo de Niĵnij-Novgorodo|Niĵnij Novgorod]]<ref>{{citaĵo el la reto
| url = https://ria.ru/society/20170403/1491358115.htm
| titolo = Московское метро принимает дополнительные меры безопасности
| titolo-aldono =
| alirdato = 2017-04-03
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro =
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = [[RIA Novosti]]
| paĝoj =
| lingvo = ru
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl =
| arkivdato =
| citaĵo =
}}</ref><ref>{{citaĵo el la reto
| url = https://opennov.ru/news/37403-v-nizhegorodskom-metro-iz-za-vzryvov-v-peterburge-usileny-mery-bezopasnosti
| titolo = В нижегородском метро из-за взрывов в Петербурге усилены меры безопасности
| titolo-aldono =
| alirdato = 2017-04-03
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro = Екатерина Бормотова
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = Открытый Нижний
| paĝoj =
| lingvo = ru
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl = http://web.archive.org/web/20170403173551/https://opennov.ru/news/37403-v-nizhegorodskom-metro-iz-za-vzryvov-v-peterburge-usileny-mery-bezopasnosti
| arkivdato = 2017-04-03
| citaĵo =
}}</ref> kaj en ĉiuj flughavenoj de la lando.
== Viktimoj ==
Laŭ informoj de la ministro pri sanservo Veronika Skvorcova pereis 10 homoj (7 surloke, 1 laŭvoje al hospitalo, 2 en hospitalo), 47 estas vunditaj, el ili 6 troviĝas en grave danĝera stato<ref name="viktim">{{citaĵo el la reto
| url = http://www.interfax.ru/russia/556657
| titolo = Скворцова уточнила данные о погибших в результате взрыва в Петербурге
| titolo-aldono =
| alirdato = 2017-04-03
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro =
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = [[Interfax]]
| paĝoj =
| lingvo = ru
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl = http://web.archive.org/web/20170403174019/http://www.interfax.ru/russia/556657
| arkivdato = 2017-04-03
| citaĵo =
}}</ref>.
== Enketado==
Je 16:30 [[Ĝenerala Prokurorejo de Rusio]] oficiale nomis la eksplodon terorisma atako<ref>{{citaĵo el la reto
| url = https://rueconomics.ru/237932-vzryv-v-metro-peterburga-oficialno-priznan-teraktom
| titolo = Взрыв в метро Петербурга официально признан терактом
| titolo-aldono =
| alirdato = 2017-04-03
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro =
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = Открытый Нижний
| paĝoj =
| lingvo = ru
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl = http://web.archive.org/web/20170403174740/https://rueconomics.ru/237932-vzryv-v-metro-peterburga-oficialno-priznan-teraktom
| arkivdato = 2017-04-03
| citaĵo =
}}</ref>. Gvatkameraoj registris la supozeblan teroriston<ref>{{citaĵo el la reto
| url = https://meduza.io/news/2017/04/03/organizator-vzryva-v-metro-v-peterburge-popal-v-kamery-videonablyudeniya
| titolo = Петербургский террорист попал на запись камеры наблюдения
| titolo-aldono =
| alirdato = 2017-04-03
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro =
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = [[Meduza]]
| paĝoj =
| lingvo = ru
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl =
| arkivdato =
| citaĵo =
}}</ref>.
== Reago ==
Ekde la 4a de aprilo en Sankt-Peterburgo estis deklarita nacia funebro.
[[The Independent]] raportis ke subtenantoj de [[Islama Ŝtato]] interrete aplaŭdis la eksplodon, kvankam tiu terorisma organizaĵo ankoraŭ ne prenis je si respondecon pri la atako<ref>{{citaĵo el la reto
| url = http://www.independent.co.uk/news/world/europe/st-petersburg-attacks-isis-russia-bombings-celebrate-islamic-state-response-a7664656.html
| titolo = St Petersburg attacks: Isis celebrates explosions that killed 10 people
| titolo-aldono =
| alirdato = 2017-04-03
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro =
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2017-04-03
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = [[The Independent]]
| paĝoj =
| lingvo = en
| lingvo2=
| lingvo3=
| arkivurl = http://web.archive.org/web/20170403175007/http://www.independent.co.uk/news/world/europe/st-petersburg-attacks-isis-russia-bombings-celebrate-islamic-state-response-a7664656.html
| arkivdato = 2017-04-03
| citaĵo =
}}</ref>.
{{Eksteraj objektoj
| bildo1 =
| sono1 =
| video1 =
| titolo = [http://web.archive.org/web/20170403151912/https://rus.rt.com/russian/images/2017.04/original/58e23b14c36188cc7e8b45ed.jpg Pordo de la eksplodigita vagono]
| larĝo =
| pozicio =
}}
{{Eksteraj objektoj
| bildo1 =
| sono1 =
| video1 =
| titolo = [http://web.archive.org/web/20170403151912/https://rus.rt.com/russian/images/2017.04/original/58e23b14c36188cc7e8b45ed.jpg La eksplodigita vagono ĉe metrostacio Teĥnologiĉeskij institut]
| larĝo =
| pozicio =
}}
{{Commons|Category:2017 Metro Saint Petersburg bombing}}
== Referencoj ==
{{referencoj}}
| 