Vikipedio

Aconitum napellus: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Patrolantoj
161 647 redaktoj
polurado ĉefe pri la referencoj
Linio 17:
|komunejo =
}}
La '''blua akonito''' ('''Aconitum napellus''') estas [[specio (biologio)|plantspecio]] de la [[genro (biologio)|genro]] [[Akonio]] (''Aconitum'') en la [[familio (biologio)|familio]] de la [[Ranunkolacoj]] (Ranunculaceae). Pliajn esperanto-nomoj estas blua akonito '''kaskofloro blua''' kaj '''akonito napela'''
La blua blua kaskofloro estas tradicia [[ornamplanto|ornama]] kaj [[medicina planto]]. Ĉiuj partoj estas forte venenaj. Jam du gramoj de la radiko estas mortiga. .<ref name="AlbertsMullen2015">[Andreas Alberts, Peter Mullen.Psychoaktive Pflanzen, Pilze und Tiere: Bestimmung, Wirkung, Verwendung|url= [http://books.google.com/books?id=eJvhBgAAQBAJ&pg=PA28|] date=2015-02-05|publisher=Franckh-Kosmos Verlags-Gmbh & Company KG|isbn=978-3-440-13969-1|pages=28}}</ref>▼
[[genro (biologio)|genro]] [[Akonio]] (''Aconitum'') en la [[familio (biologio)|familio]] de la
[[Ranunkolacoj]] (Ranunculaceae). Pliajn esperanto-nomoj estas blua akonito '''kaskofloro blua''' kaj
'''akonito napela'''
▲La blua blua kaskofloro estas tradicia [[ornamplanto|ornama]] kaj [[medicina planto]] Ĉiuj partoj estas forte venenaj. Jam du gramoj de la radiko estas mortiga .<ref name="AlbertsMullen2015">[Andreas Alberts, Peter Mullen.Psychoaktive Pflanzen, Pilze und Tiere: Bestimmung, Wirkung, Verwendung|url=http://books.google.com/books?id=eJvhBgAAQBAJ&pg=PA28|date=2015-02-05|publisher=Franckh-Kosmos Verlags-Gmbh & Company KG|isbn=978-3-440-13969-1|pages=28}}</ref>
 
 
== Priskribo ==▼
[[dosiero: Aconitum-napellus_4435.jpg|eta|maldekstre|Akonito, habito kaj floraroj. de la blua kaskofloroFotita ĉe la [[Sellajoch]], [[Dolomitoj]]]]
[[dosiero:Aconitum napellus MHNT.BOT.2007.52.9.jpg|eta|maldekstre|''Aconitum napellus'', fruktoj kaj semoj]]
▲<!--- == Priskribo ==
== Ekologio ==
== Kreskejoj kaj disvastigo ==
--->
== Historia uzado ==
Blua akonito estis ofte uzata veneno por murdi aŭ por venenigi sagopintojn. <ref>En mezepoko la sorĉistinoj per blua akonito kaj aliaj severe venenaj plantoj produktis [[halucinogeno|halucinogena]]n [[ungvento]]n ("sorĉistina ungvento").</ref>
Eisenhut war ein beliebtes Mord- und Pfeilgift.<ref name="Börngen" /> Im Mittelalter haben Hexen mit dieser und anderen tödlich giftigen Pflanzen eine sinneserweiternde [[Hexensalbe]] hergestellt.<ref name="Giambattista" />
 
== Utiligado kiel ornamplanto ==
Linio 42 ⟶ 41:
* [[Alkaloido]]j: [[Akonitino]], Pkcroaconitino, Mesakonitino, Hipakonitino.
* [[Alkamino]]j: Akonin, Napelino, Neopelino, Neolino.
 
Pliaj efikantoj estas:
* racino, [[inosito]], [[manito]], [[efedrino]], [[sparteino]].
 
=== Terapeǔtika apliko ===
[[dosiero:Monkshood.jpg|eta|maldekstre|Blua akonito: unuopa floro.]]
Resumo el la (negativa) nonografio de la [[komisio E]] ([[Fitoterapio]]):
Resumo el la monografio de komisio pri [[Fitoterapio]] <ref>"Komisiono E" estis la ekspertorondo, kiu raportis al la germana san-ministerio </ref>:
Riskoj de ''Aconitum napellus'': pro la malalta [[[[terapeǔtika efiko]]venenigaj efikoj jam povas aperi rapide. Tio estas: [[parestezio]]j, [[vomado]], [[vertigo]],musolaj kramfoj, hipotermio, [[bradikardio]], [[perturbo de la kora ritmo]] kaj centra spirlamigado. Pro tiaj efikoj hodiaǔ la planto ne plu estas uzata en la medicino.<ref>[http://buecher.heilpflanzen-welt.de/BGA-Kommission-E-Monographien/aconitum-napellus-blauer-eisenhut.htm Negativ-Monographie der Kommission E Digitalisat]</ref>
 
NurRiskoj ende ''Aconitum napellus'': pro la malalta [[homeopatioterapeŭtika indekso]], do la plantomalgranda estasdiferenco ankoraǔinter uzatala terapeǔtikedezirata kontraǔterapeŭtika inflamojkaj la maldezirata veneniga efiko, vivdanĝeraj riskoj ne eviteblas, nome: [[parestezio]]j, [[vomado]], [[vertigo]], [[kramfo|muskolaj kramfoj]], [[hipotermio]], [[bradikardio]], [[perturbo de la kora ritmo]] kaj nervajcentra malsanojspirlamigado.<ref name="Monographie"Pro />tiaj efikoj hodiaǔ la planto ne plu estas uzata en medicino.<ref>[http://buecher.heilpflanzen-welt.de/BGA-Kommission-DE-Monographien/aconitum-napellus-blauer-aconitumeisenhut.htm RnNegativ-Monographie lader Kommission DE Digitalisat]</ref>
 
Nur en la [[homeopatio]] la planto estas ankoraǔ uzata terapeǔtike kontraǔ inflamoj kaj nervaj malsanoj.<ref>[http://buecher.heilpflanzen-welt.de/BGA-Kommission-D-Monographien/aconitum-napellus--aconitum.htm Monografio de Komisiono D de Digitalisat]</ref>
En la [[tradicia ĉina medicino]] oni faras el diversaj akonito-specioj , precipe el ''Aconitum carmichaelii'', pǔreparaĵoj kontraǔ malvarmumo, reǔmatismo,nervaj doloroj, [[edemo]]j kaj [[disentrio]].<ref>Einen guten Überblick dazu gibt: George Arthur Stuart. ''Chinese Materia Medica. Vegetable Kindom''. Shanghai 1911.▼
 
▲En la [[tradicia ĉina medicino]] oni faras el diversaj akonito-specioj , precipe el ''Aconitum carmichaelii'', pǔreparaĵojpreparaĵoj kontraǔ malvarmumo, reǔmatismo, nervaj doloroj, [[edemo]]j kaj [[disentrio]].<ref>Einen guten Überblick dazu gibt: George Arthur Stuart. ''Chinese Materia Medica. Vegetable Kindom''. Shanghai 1911.
[https://archive.org/stream/chinesemateriame00stuauoft#page/6/mode/2up Digitalisat]</ref>
 
== Referencoj ==
== Historio kaj farmacia historio ==
 
 
[[Kategorio:Ranunkolacoj]]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Aconitum_napellus"