Aŭko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
e Referencoj
Linio 17:
|komunejo =
}}
'''Aŭko''' estas tipo de [[Holarktiso|holarktisa]] marbirdo, sed temas pri vorto kiu povas utili por nomigi la tutan familion de [[Aŭkedoj]], la genron ''[[Alca]]'', de kiu latinlingva vorto devenas Aŭko kaj la konatan specion, nome Aŭko, ''Alca torda'', kiu estas granda [[Aŭkedo]], 38-43 cm longa, kun enverguro de 60-69 cm. Ĝi estas la ununura membro de la genro ''Alca''. Ĝi kapablas flugi<ref>{{Citaĵo el la reto |lingvo=france |titolo=Petit Pingouin ou Pingouin torda |url=http://www.oiseaux-birds.com/fiche-petit-pingouin.html |eldonejo=oiseaux-birds.com |alirdato=14-12-2017}}</ref><ref>[http://www.oiseaux.net/oiseaux/pingouin.torda.html] ''Pingouin torda'' ({{fr}})</ref>.
== Aspekto ==
La '''Aŭkoj''' estas nordatlantikaj [[akvobirdoj]] el la ordo de [[Ĥaradrioformaj]], kun larĝa '''flankebena beko''', pinta vosteto kaj kruroj malantaŭe lokiĝintaj. Plenkreskuloj estas '''nigraj supre kaj blankaj en brusto kaj ventro'''. La larĝa nigra beko finas per larĝa kaj malakra pinto. La vosto estas pinta kaj pli longa ol tiu de [[Urio]]; dumnaĝe ĝi aperas levata. Vintre la nigra vizaĝo blankiĝas. Krome estas aliaj '''mallarĝegaj blankaj strioj''' laŭlonge de la supra bekobazo, transe antaŭ la bekopinto kaj preskaŭ fine de la dorso antaŭ la vostokomenco. La kapo estas fortika kaj la kolo mallonga kaj dika. Junuloj havas blankan vizaĝon, ne tiom larĝan bekon kaj sen blankaj strioj.
Linio 27:
Tiuj birdoj manĝas per subnaĝado. Ili nutras sin ĉefe per fiŝoj, kiel sablofiŝoj, haringoj kaj ermelinoj, ankaŭ kelkaj krustuloj kaj marvermoj.
 
[[Dosiero:Alca_torda_Roest_2003.jpg|none|thumbeta|250px|left|Aŭko, [[Røst]], [[Norvegio]]]]
[[Dosiero:Tordalke01.jpg|none|thumbeta|250px|right|Aŭko kaj Urioj, [[Runde]], [[Norvegio]]]]
{{commonscat}}
== Referencoj ==
{{referencoj}}
 
== Loĝejoj ==
[[FileDosiero:Alca torda MHNT Île Rouzic.jpg|thumbeta|''Alca torda'']]
Lokoj kie oni konas ĉeeston de Aŭkoj:
* Insuloj [[Staple]], [[Farne]], okcidentaj kaj nordorinetaj [[Britaj Insuloj]] – ĉefe dum reprodukta sezono el majo ĝis mezjulio. Ref per mapo: [http://www.rspb.org.uk/birds/guide/r/razorbill/index.asp RSPB.org.uk]
Linio 37 ⟶ 40:
 
== Evoluado kaj prahistoriaj specioj ==
Kvankam Aŭko estas la ununura vivanta speciesspecio, la genro ''Alca'' havis plian diversecon en la [[Plioceno]]. Laŭ nuna kono la genro ŝajnas estis evoluinta en okcidenta Norda Atlantiko aŭ la nuna [[Karibo]], kun prauloj atingintaj la tiaman ankoraŭ malferman [[Istmo de Panamo]] dum la [[Mioceno]] (Bédard, 1985). Oni trovis fosiliojn de:
* ''Alca antiqua'' (Malfrua Mioceno/frua Plioceno ĉe Lee Creek Mine, Usono)
* ''Alca'' sp. ( Malfrua Mioceno/frua Plioceno ĉe Lee Creek Mine, Usono) - eble ''A. Stewarti''