Nikolaj Buĥarin: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Image:Bucharin.bra.jpg|thumb]]
Buharin, '''Njikolaj Ivanoviĉ Buĥarin''' (nask. [[9-a de oktobro|9-an de oktobro]] [[1888]] Moskvo – mortis la [[14-a de marto|14-an de marto]] [[1938]] [[Moskvo]]) estis [[bolŝeviko|bolŝevika]] politikisto, marksisma teoremulo kaj ekonomo, elstara gvidanto de la [[Komunista Internacio]] ([[Kominterno]]).
 
Li iĝis revoluciulo kiel ekonomika studento, en 1906 aniĝis en la Ruslanda Socialdemokrata Laborista Partio kaj iĝis en 1908 ano de la moskva komitato de la bolŝevika branĉo. Oni arestis kaj deportis lin en 1911 al Onjega-areo apud la Blanka maro, sed li fuĝis al okcidenta Eŭropo. Li renkontiĝis en [[Krakovo]] kun la bolŝevika gvidanto [[Lenin]] (1912) kaj ili kune laboris por la gazeto [[Pravda]] (Vero). En oktobro de 1916, li veturis al [[Novjorko]] kaj tie redaktis la leninisman gazeton [[Novij Mir]] (Nova Mondo).
Linio 6:
Post la [[februara revolucio de 1917]], li revenis al Rusio. Oni elektis lin en aŭgusto al centra komitato de la partio kaj post kiam la [[bolŝeviko]]j akiris la potencon, li iĝis ĉefradaktoro de Pravda.
 
Post kiam Lenin postulis en 1918 por subskribi la brest-litovskan pacon kun la germanoj kaj Rusio forlasu la unuan mondmiliton, BuharinBuĥarin abdikis pri ofico ĉe la Pravda kaj iĝis gvidanto de opozicia grupo, la maldekstraj komunistoj, kiuj akcentis, ke oni devas transformi la militon al komunisma revolucio tra tuta Eŭropo. En marto de 1919, li iĝis ano de la plenuma komitato de la Kominterno. En la sekvaj jaroj li verkis kaj publikigis teoriajn ekonomikajn librojn kiel '''La [[ekonomiko]] de la provizora tempo (1920)''', '''Aboco de la komunismo''' (kun Jevgenjij Preobraĵenszkij; 1921) kaj la '''Teorion de la historia materialismo''' (1921).
 
Post morto de Lenin de 1924, BuharinBuĥarin iĝis ordinara membro de Politika Buroo (Politburoo). Li plu konvinke apogis la novan ekonomikan politikon ([[NEP]]) de [[Lenin]], enkondukita en 1921. La NEP antaŭhelpis la daŭran, ŝtuparan ekonomian evoluon; li kontraŭis la enkondukon de la rapida industriigo kaj agrikultura kolektivigo. BuharinBuĥarin tiel iĝis portempa koaliciulo kun [[Stalin]], kiu eluzis tiun disputon pro ŝanceligi la pozicion de siaj ĉefaj rivaluloj kiel [[Lev Trockij]], [[Grigorij Zinovjev]] kaj [[Lev Kamenev]].
 
BuharinBuĥarin sekvis en 1926 Zinovjevon en la prezidanta sidloko de plenuma komitato de Kominterno.
 
[[Stalin]] en 1928 ŝanĝis sian opinion pri la afero kaj apogis ekde tiam la programon de la rapida, fortigita kolektivigankolektiviga programonprogramo. Li nomis BuharinBuĥarin kontraŭulo de la programo kaj tiel BuharinBuĥarin en aprilo de 1929 perdis sian pozicion en la Kominterno kaj oni eĉ ekskludis lin en novembro el la Politburoo.
 
Li pro la premo rifuzis siajn antaŭajn opiniojn kaj Stalin parte redonis al li la poziciojn. Kvankam li iĝis en 1934 ĉefredaktoro de [[Izvestija]] kaj partoprenis en ellaboro de la nova soveta konstitucio en 1936, li neniam reakiris la perditan potencon kaj influon.
 
Oni arestis lin kaŝe en januaro de 1937 kaj ekskludis lin el la komunista partio kiel „trockijiston”. En marto de 1938 li iĝis jam akuzito por kontraŭrevolucia agado kaj aliaj falŝajfalsaj agadoj. Oni kondamnis kaj ekzekutis lin. Li rericevis la partianecon en 1988.
 
== Vidu ankaŭ ==
Linio 24:
* [[Tutmonda revolucio]]
 
{{vivtempo|1888|1938|Buĥarin, Nikolaj}}
[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1888]]
[[Kategorio:Mortintoj en 1938]]
[[Kategorio:Politikistoj de Sovetunio]]