Akbar (romano): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 9:
| bildo =
}}
'''''Akbar''''',: subtitolitaOrienta Romano'''orienta romano'', estas romano de la [[Nederlanda lingvo|nederlanda]] aŭtoro [[Petrus Abraham Samuel van Limburg Brouwer|P. A. S. van Limburg Brouwer]] (1829-1873), aperinta en [[1872]] en la [[nederlanda lingvo]] kaj tradukita en [[1923]] al Esperanto de [[Julia C. Isbrücker]], [[J. R. G. Isbrücker]] kaj [[Jan Ziermans]] ende 1923256 paĝoj.<ref>[[Petro{{Citaĵo el libro|familia nomo=Stojan|Stojan,persona nomo=Petro]] |jaro=1929 : ''|paĝo=368|titolo=[[Bibliografio de Internacia Lingvo]]'', numero|aŭtoroligilo=Petro Stojan|volumo=4162, paĝo 368}} </ref> (256 paĝoj). Duan korektitan eldonon de 215 paĝoj en 1936 eldonis la [[Internacia Cseh-Instituto]] en [[Den HaagHago]].
 
Centra rolulo estas historia figuro, la Imperiestro [[Jalaluddin Muhammad Akbar|Akbar]] (1542-1605), reganto de [[Hindujo]] de 1556 ĝis 1605, kie ludas la romano. Kvankam ĝi baziĝas sur historiaj faktoj, ĝi tamen transpaŝas ilin per fikcia rakonto.
 
== La esperantlingva traduko ==
Laŭ "Lingvaj Notoj" de la tradukintoj librofine la unua eldono baziĝis precipe sur la ''[[Vortaro de Esperanto]]'' de [[Kabe]], la dua eldono sur ''[[Plena Vortaro de Esperanto]]'' (PV de [[SAT]], 1930/1934). Dekduo de tiamaj [[neologismo]]j, ne jam registritaj en PV estas listigitaj en la notoj. Ili intertempe ĉiuj troviĝas en ''[[Plena Ilustrita Vortaro]]'' de 1970 (de aŭtoĥtona tra [[nirvano]] ĝis vilao). Krome estas plia dekduo de specifaj nocioj rilataj al Hindujo. Kelkaj intertempe eniris la kanonon de PIV ([[guruo]], malabara, mogolo [hodiaŭ kutime mogulo], [[mulao]]) aliaj restis ekster ĝi ĝis hodiaŭ (adato = neskribita leĝo, durbaro = solena aŭdienco, kornako = kondukisto de elefanto ktp.).

Apartaĵo de la traduko estas la uzo de "darfi" (germane ''dürfen'', nederlande ''mogen'') en la senco de "havi la permeson" (ekzemple: "mi ne povas obei vin, mi ne darfas kaj mi ne povas", 2-a eld. p.&nbsp;139). Stile interesa diferenco inter la du eldonoj krome estas, ke la kunmetitaj tempoj de la verboj, kiuj abundas en la unua eldono, vaste forfalis en la dua eldono, tiel ke tiu ĉi aspektas pli moderna kaj pli facile legebla.
la verboj, kiuj abundas en la unua eldono, vaste forfalis en la dua eldono, tiel ke tiu ĉi aspektas pli moderna kaj pli facile legebla.
 
=== Recenzoj ===