Kiel registrite je 22:57, 11 sep. 2018 redakti Robin Bot (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Robotoj, Patrolantoj 69 207 redaktoj e Bot: anstataŭigas evitindan ŝablonon per nova ŝablono ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 11:16, 16 okt. 2018 redakti malfari Kozyra (diskuto \| kontribuoj) 21 062 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 45: }} '''Gostyń''' estas urbo en [[Grandpollando]] en [[Pollando]]. Ĝi apartenas al [[komunumo Gostyń]] en [[distrikto Gostyński]]. == Historio == === Historio de Gostyń en la [[Mezepoko]] === Początki historii Gostynia sięgają XIII wieku. Pierwsza wzmianka o miejscowości Gostyń pojawiła się w źródłach w 1275 roku. Na mocy dokumentu lokacyjnego z 1278 roku, Mikołaj Przedpełkowic zaczął budować prywatne miasto. Założył je od podstaw na wysepkach w starorzeczu rzeki Kani, a nazwa pochodziła od pobliskiej wsi Gostyń (dzisiaj Stary Gostyń). Z czasem miasto zostało otoczone fosą i wałem, w których znajdowały się cztery bramy. Rozebrano je dopiero na początku XIX wieku. Już od XIV wieku rozwinęło się osadnictwo za wałami miasta, szczególnie wokół kościoła. Pierwsze wiadomości o proboszczach gostyńskich pojawiają się na początku XIV wieku. Proboszcz Przeław występuje w źródłach w 1310 roku i 1315 roku, a w 1324 roku pojawia się proboszcz Andrzej. Wynika z tego, że być może istniał już wówczas w Gostyniu niewielki kościół. W XV wieku rozpoczęto dobudowę do istniejącego już kościoła. O tym, że kościół musiał istnieć już wcześniej, świadczą liczne zapisy na jego rzecz. Najstarszy pochodzi z 1418 roku. W 1458 roku na wyprawę malborską, która była skierowana przeciw zakonowi krzyżackiemu, Gostyń wystawił aż 15 zbrojnych. === Historio de Gostyń de la 16a jc ĝis la 19a jc === Okres od XVI do XVII wieku to szybki rozwój miasta. Sprzyjało temu dogodne położenie na uczęszczanym szlaku handlowym łączącym Poznań i Wrocław. Miasto było też ważnym ośrodkiem ruchu reformacyjnego. Właśnie w XVI wieku w mieście osiedliło się wielu Szkotów. Na krótko miasto stało się terenem sporów i walk pomiędzy katolikami i przedstawicielami reformacji. To tutaj w 1565 roku odbył się synod różnowierców wielkopolskich, który miał doprowadzić do ugody pomiędzy odłamami chrześcijaństwa. Spotkali się oni we wzniesionym w pierwszej połowie XV wieku kościele farnym. Wojny, między innymi ze Szwedami w XVII wieku, oraz wielka zaraza w XVIII wieku znacznie spustoszyły Gostyń. W Gostyniu obowiązywał zakaz osiedlania się Żydów, który zniesiono w 1797 roku po objęciu władzy w Wielkopolsce przez Prusy. Natomiast tolerancyjnie odnoszono się do innej ludności napływowej: Niemców czy Szkotów. W 1793 roku w mieście żyło 970 katolików i 58 luteranów a także 1 grekokatolik. Władze miejskie były jednak zawsze polskie. W 1811 roku Gostyń liczył zaledwie 1248 mieszkańców. 15 września tego roku doszło do największego kataklizmu w historii miasta – spłonęła 1/6 budynków mieszkalnych. Czas zaborów to okres silnego zaangażowania patriotycznego mieszkańców Gostynia i okolic. Aktywnie uczestniczyli oni w polskich powstaniach narodowych. W ramach Kulturkampf na terenie okolic Gostynia toczyła się walka z polskim duchowieństwem katolickim, które podkreślało odrębność religijną Polaków wobec protestanckiego państwa pruskiego. Ważnym czynnikiem rozwojowym dla miasta było uruchomienie gazowni i połączenia kolejowego z Lesznem i Jarocinem pod koniec XIX wieku. === Historio de Gostyń dum la 20a jc === W XX wieku mieszkańcy miasta i okolic walczyli w powstaniu wielkopolskim (1918-1919). Przed wybuchem II wojny światowej w powiecie gostyńskim mieszkało około 61,5 tysiąca mieszkańców, z czego Polacy stanowili ponad 96% ogółu. Niemców na tym terenie było 2371 czyli 3,8%. Skupiali się oni przeważnie w niewielkich wsiach. Żydów we wrześniu 1939 roku było zaledwie szesnastu. 21 października 1939 roku Niemcy dopuścili się bestialskiego mordu na wytypowanych 30 mieszkańcach miasta w ramach Operacji Tannenberg mającej na celu eksterminację przywódczej warstwy narodu polskiego. 4 grudnia 1939 roku z okolic Gostynia odbyły się pierwsze masowe wysiedlenia Polaków z Wielkopolski. Pod okupacją niemiecką w 1940 wprowadzono nazwę Gostingen . W okresie okupacji na terenie Gostynia działała organizacja konspiracyjna „Czarny Legion” i Obwód Armii Krajowej o nazwie „Gil”. Miast zostało zajęte przez Armię Czerwoną 27 stycznia 1945 roku. Wkrótce władzę nad miastem sprawowała cywilna administracja złożona z Polaków. === Bibliografio === * Dariusz Czwojdrak, Z dziejów ludności żydowskiej w południowo-zachodniej Wielkopolski, [[Grabonóg]]: Muzeum im. Edmunda Bojanowskiego, 2004. * Zbyszko Górczak, Najstarsze lokacje miejskie w Wielkopolsce (do 1314), [[Poznano]]: Wydawnictwo WBP, 2002. * Paweł T. Schulz, Dzieje miasta Gostynia w zarysie, [[Gostyń]]: Nakładem autora, 1939. * Stanisław Sierpowski, Dzieje ziemi gostyńskiej, [[Poznano]]: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1979. * Grzegorz Skorupski, Gostyń dawny i niedawny, [[Jarocin]]: Południowa Oficyna Wydawnicza, 2004. * Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom 2, [[Varsovio]]: Nakładem Władysława Walewskiego, 1881. * Wojciech Śmigielski, Mieszkańcy Gostynia i okolic w mogiłach katyńskich, [[Gostyń]]: Muzeum w Gostyniu, 2015. * Romana Zaniewicz, Elżbieta Ostrowska, Województwo leszczyńskie, [[Varsovio]]: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1981. * Jerzy Zielonka, Czarny Legion, [[Gostyń]]: Gostyńskie Tow. Kulturalne, 1990. ==Partneraj urboj==

Gostyń: Malsamoj inter versioj