30-a de oktobro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Eventoj: Respubliko Zakopane proklamis sendependecon
Linio 11:
* [[942]]: [[Mareno la 2-a]] iĝis papo
* [[1270]]: [[Krucmilitoj]]: la [[oka krucmilito]] finiĝis
* [[1340]]: [[Reconquista]]: '''kastiliaj kaj portugalaj soldatoj konkeris [[maŭroj]]n en la [[Batalo de Salado]]'''
* [[1470]]: [[Henriko la 6-a (Anglio)|Henriko la 6-a]] revenis al la [[trono]] de Anglio
* [[1485]]: [[Henriko la 7-a]] kroniĝis kiel reĝo de [[Anglio]]
* [[1501]]: Filo de papo [[Aleksandro la 6-a]] [[Cezaro Borgia]] aranĝis orgion en [[Vatikana Palaco]] en [[Romo]]
* [[1611]]: [[Gustavo la 2-a Adolfo (Svedio)|Gustavo la 2-a Adolfo]] iĝis reĝo de Svedio
* [[1697]]: '''[[Sankta Romia Imperio]] subskribis la [[Traktato de Rijswijk|Traktaton de Rijswijk]] finanta la [[Milito de la ligo de Augsburg|militon de la ligo de Augsburg]] kun [[Francio]], kiu ricevis [[Alzaco]]n'''
* [[1757]]: [[Mustafa la 3-a]] iĝis [[sultano]] de [[Otomana Imperio]]
* [[1759]]: Ĉirkaŭ 2 mil personoj pereis en [[tertremo]] en [[Proksima Oriento]]
Linio 29:
* [[1880]]: [[Tegucigalpo]] iĝis ĉefurbo de Honduro
* [[1883]]: [[Rumanio]] alianciĝis kun [[Triopa Alianco (1882)|Triopa Alianco]]
* [[1902]]: '''Papo [[Leono la 13-a]] fondis [[Pontifika Biblia Komisiono|Pontifikan Biblian Komisionon]]'''
* [[1905]]: Caro [[Nikolao la 2-a (Rusio)|Nikolao la 2-a]] enkondukis la unuan rusan konstitucion kaj kreis [[Nacia Asembleo|nacian asembleon]] - [[Dumao]]
* [[1907]]: Rusa fizikisto kaj inventisto Boris Rosing [[patento|patentis]] [[televido]]n
* [[1918]]: [[Unua mondmilito]] en Pollando kaj la mondo:
** [[Tarnów]] kiel la unua pola urbo akiras sendependecon post 123 jaroj de la [[dispartigoj de Pollando]]; Pola Likvida Komisiono en [[Krakovo]] transprenis regopovon super historia [[regiono (geografio)|regiono]] Okcidenta MałopolskąMałopolska; venko[[Tatroj|tatra]] [[kuracloko]] [[Zakopane]] oficiale proklamis [[sendependeco]]n kiel efemera ŝtateto Respubliko Zakopane (funkcion de prezidento plenumis verkisto [[Stefan Żeromski]]), poloj transprenis armilan regopovon kaj mal[[armilo|armiligis]] aŭstran soldataron
** Venko de itala armeo super la aŭstra en batalo de [[Veneto]]; '''[[Jemen]] proklamis sendependecon''' (de Turkio); sur [[Lemnos]] oni subskribis [[Armistico de Mudros|armisticon de Mudros]] inter [[Triopa Entento]] kaj [[Otomana Imperio]]
* [[1920]]: [[Turk-Armena Milito (1920)|Turk-Armena Milito]]: venko de turkoj en batalo de [[Kars]]
* [[1925]]: [[Grand-Britio]]: [[John Logie Baird]] kreis la unuan televid-sistemon
* [[1938]]: [[Novjorko]]: [[Orson Welles]] per sia disaŭdigaĵo ''Milito inter la mondoj'' [[paniko|panikigis]] radioaŭskultantojn
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1939]]: [[Gestapo]] kaj Selbstschutz pafmortigis en [[Szubin]] 8 polojn kaj en Rudzki Most, apud [[Tuchola]], 22 personojn; polica juĝejo en [[Kalisz]] mortkondamnis polon pro komunista agado en Germanio en la jaroj 1923-33 (la verdikton oni tuj plenumis); polico en [[Lodzo]] ordonis marki ekstere [[judoj|judajn]] magazenojn; [[Varsovio]]: konspira skolta organizaĵo "Wigry" kreiĝis, kiu printempe 1940 subiĝis al Sekreta Militista Oganizaĵo kaj aprile 1941 al [[Asocio de Armita Batalado]]
** [[Berlino]]: '''[[Heinrich Himmler]] kiel komisaro de Nazia Germanio pri [[germanigo]] ordonis tri specojn de [[deportado]] de [[poloj]] de enkorpigitaj teritorioj al [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]]''': 1. de antaŭaj polaj teritorioj, kaj nun provincoj de terenoj de NG - ĉiuj judoj, 2. de la Provinco [[Gdańsk]]-[[Okcidenta Prusio]] ĉiuj poloj de [[Kongresa Pollando]], 3. el provincoj [[Poznań]], suda kaj orienta [[Prusio]] kaj suda [[Supra Silezio]] - aparte malamike agordita pola loĝantaro; [[Lodzo]]: Supera Komandanto de [[SS (organizo)|SS]] kaj Polico en ĜG subskribis alvokon pri reveno al servo de ĉiuj oficiroj kaj oficistoj de la pola Ŝtata Plico sub minaco de "plejaltaj punoj" - marte 1940 en t.n. blua polico jam servis 9589 policanoj en uniformoj kaj 1173 policanoj de krimservo
** [[Soveta invado en Pollandon]]: [[Lvovo]]: sovetaj regopovoj malfondis Teologian Fakultaton de [[Lviva Universitato| Universitato de Johano la 2-a Kazimiro]]; [[Nazia Germanio]] kaj [[Sovetunio]] faris finan disdividon de [[Pollando]]
** [[1940]]: Germanaj [[okupado|okupantoj]] aranĝis en [[Varsovio]] ekspozicion ''Germanaj atingoj sur teritorioj laŭlonge de [[Vistulo]]''
** [[Batalo de Atlantiko]]: germana U-Boot U-32 estis sinkigita nord-oriente de [[Irlando]] de britaj [[destrojero]]j ''HMS Harvester'' kaj ''HMS Highlander'' - 9 skipanoj pereis, 33 saviĝis; [[Kanado]]: lasta eldono de pollingva semajnrevuo "Gazeta Katolicka w Kanadzie" aperis; [[Svislando]]: funkciigo de 3 polaj universitataj tendaroj: [[Vinterturo]] (ĉe Zurika universitato kaj politekniko), [[Friburgo]] (ĉe universitato) kun sidejo en [[Grangeneuve]] (poste en aliaj lokoj, [[St. Gallen]] (ĉe Supera Komerca lernejo) kun sidejo en [[Sirnach]] - ĝis 1945 diplomiĝis 456 internigitaj soldatoj de la Dua Divizio de Piedaj Pafistoj (en tio 132 doktorecoj kaj 2 habilitiĝoj) kaj en konspiraj kursoj 202 soldatoj iĝis substandardistoj. Ankaŭ agis Licea Tendaro - Pola [[Gimnazio]] kaj [[Liceo]] en [[Wetzikon]], kie [[abituro|abituris]] 185 soldatoj.
** [[1941]]: Germanoj[[Holokaŭsto]]: '''germanoj pafmortigis 1533 judojn de [[Vilno]]'''; Ĉefkomandanto de la [[Asocio de Armita Batalado]] [[Stefan Rowecki]] ordone agnoskis membrojn de ĝi kaj de subigitaj organizaĵoj kiel [[soldato]]j de [[konspiro|konspira]] [[armeo]] konfrontanta malamikon, kaj subigitaj al militista [[jurisdikcio]]
** Germana kaj rumana armeoj komencis sieĝon de [[Sebastopolo]]; usona prezidento [[Franklin D. Roosevelt]] permesis, kadre de [[Lend-Lease]], milithelpi al [[aliancanoj]]
** [[1942]]: En Malgrandpolujo komenciĝis dutagaj interparoloj pri polaj-[[ukrainoj|ukrainaj]] rilatoj inter [[konspiro|konspiraj]] organizaĵoj - sen pozitivaj rezultoj; en [[Poznań]] germanoj [[ekzekuto|ekzekutis]] 5 polojn
Linio 49 ⟶ 50:
** [[Sovetunio]], [[Usono]], [[Britio]] kaj [[Ĉinio]] subskribis ''Moskvan Deklaron'' kontraŭ germanaj [[militkrimo]]j
** [[1944]]: [[Dekreto]] de komunista Pola Komitato de Nacia Liberigo „Pri protekto de la ŝtato” temis pri plua parta [[mobilizo]] kaj antaŭvidis altajn [[puno]]jn por „malamikoj de demokratia [[reĝimo]]”
* [[1947]]: '''En [[Ĝenevo]] estis subskribita [[Ĝenerala Interkonsento pri Tarifoj kaj Komerco]]'''
* [[1951]]: [[Pola Scienca Akademio]] fondiĝis
* [[1954]]: En Pollando kreiĝis [[Nacia parko Pieniny (Pollando)|Nacia parko Pieniny]] kaj du aliaj [[nacia parko|naciaj parkoj]] de Babia Góra (Okcidentaj [[Pieniny]]) kaj de [[Tatroj]]
* [[1956]]: [[antikomunismo|Kontraŭsoveta]] [[Hungara revolucio de 1956|hungara insurekcio]]: la plej granda strata [[manifestacio]] kun partopreno de 10 mil personoj okazis en [[Olsztyn]] (Pollando) - dum ĝia daŭro Placon de [[Ruĝa Armeo]] oni alinomis al [[Placo]] de Hungaraj [[ribelo|Ribelantoj]]
* [[1961]]: [[Sovetunio]]: '''sur la [[insularo]] [[Nova Zemlo]] oni eksplodigis ĝis nun la plej potencan [[Caro-bombo|Caro-bombon]]'''
* [[1963]]: La unua fabrikita sportaŭto [[Lamborghini]]
* [[1963]]: En [[Bamako]], la ĉefurbo de [[Malio]], oni subskribis interkonsenton pri fino de nedeklarita [[Alĝerio|alĝera]]-[[Maroko|maroka]] milito pri [[landlimo]]j