16-a de januaro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
→‎Eventoj: Muzikalo ''Hello, Dolly!'' inaŭgurita
Linio 6:
 
== Eventoj ==
* [[-27]]: '''[[Romia senato]] atribuis al la unua imperiestro de [[Romia Imperio]] [[Aŭgusto Cezaro]] la honoranhonorajn titolontitolojn [[Augustus (honora titolo)|augustus]] kaj [[Princeps]]'''
* [[550]]: '''Armeo de [[ostrogotoj]] eniris al [[Romo]]'''
* [[929]]: [[Emiro]] '''[[Abd ar-Rahman la 3-a]] iĝis unua [[kalifo]] de [[Kordovo (Hispanio)|Kordovo]]'''
* [[1412]]: [[Florenco|Florenca]] familio de [[Mediĉoj]] iĝis oficala [[banko|bankistaro]] de [[Vatikanurbo]]
* [[1439]]: [[Koncilio de Florenco]] komenciĝis
* [[1547]]: '''[[Ivano la Terura]] kiel la unua rusa reganto kroniĝis kiel [[caro]]'''
* [[1556]]: Imperiestro de Germanio kaj reĝo de Hispanio [[Karlo la 5-a (Sankta Romia Imperio)|Karlo la 5-a]] abdikis de la hispana [[trono]] favore al sia filo [[Filipo la 2-a (Hispanio)|Filipo la 2-a]]
* [[1707]]: Skotlanda parlamento ratifis la [[Act of Union 1707|Akton de Unio]] - '''[[Reĝlando de Granda Britio]] fondiĝis'''
* [[1734]]: [[Pollando]]: rusa armeo aneksis [[Toruń]]
* [[1761]]: [[Britoj]] aneksis [[francoj|francan]] teritorion [[Pondiĉero]] en [[Barato]]
* [[1780]]: '''Dum batalado pri [[Ĝibraltaro]] [[reĝa mararmeo|brita ŝiparo]] venkis la hispnanhispanan apuden mara batalo de la [[Kabo de Sankta Vincento]]''' - unua pli granda venko kontraŭ kontinentaj malamikoj
* [[1809]]: [[Milito de Hispana Sendependiĝo]]: franca mararmeo venkis la britan en [[batalo de Korunjo]]
* [[1839]]: Brita armeo konkeris okupatan de [[turkoj]] [[Adeno]]n en [[Jemeno]]
Linio 23:
* [[1906]]: [[Eloy Alfaro]] la duan fojon iĝis prezidento de Ekvadoro
* [[1906]]: [[Konferenco de Algeciras]] komenciĝis por redoni [[Maroko]]n sub protekto de 12 eŭropaj potencoj
* [[1909]]: '''Ekspedicio gvidata de [[Ernest Shackleton]] kiel la unua atingis [[antarkta magneta poluso|antarktanArktan magnetan polusonmagnetpoluson]]'''
* [[1916]]: Estas fondita en [[João Pessoa]] la [[Spiritismo|Paraiba Spiritisma Federacio]].
* [[1917]]: Provo de germana-meksika alianco dum la [[unua mondmilito]] - [[Telegramo de Zimmermann]]
* [[1919]]: '''[[Ribelo de Grandpolujo]]: generalo [[Józef Dowbor-Muśnicki]] transprenis komandadon de la ribelo'''; ŝtatestro de Pollando [[Józef Piłsudski]] nomumis [[Ignacy Jan Paderewski]] ĉefministro de Pollando kaj samtempe ministro pri eksteraj aferoj
* [[1920]]: Konsilio'''[[Interregistara deorganizo]] [[Ligo de Nacioj]] fondiĝis en [[Ĝenevo]]''', kie okazigis sian unuan renkonton pri [[paco]] kaj [[sekureco]]
* [[1925]]: En [[Helsinko]] okazis konferenco de la ŝtatoj de [[Baltio]] dum kiu oni priparolis kaj agordis komunan [[politiko]]n kontraŭ [[Sovetunio]]
* [[1941]]: [[Litovia Akademio de Sciencoj|Scienc-Akademio de Litovio]] fondiĝis
Linio 35:
** [[1941]]: Germana polico [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en [[Mikołów]] 14 personojn alveturigitaj de [[malliberejo]] en [[Katowice]]; germanaj regopovoj postulis forigi en [[Varsovio]] 6 [[monumento]]jn, ŝovi unu en alian lokon kaj sub la monumento al [[Koperniko]] metis surskribon pri lia germana deveno
** [[Edinburgo]]: anglalingvaj revuoj kiel "Evening Dispatch" rakontis pri britaj soldatoj, kiuj kaptitaj pro krimetoj ekparolante per rompata [[angla]] lingvo, restis senpunaj
** [[1942]]: Taĉmento[[Etna purigado]]: '''taĉmento de [[Wehrmacht]] pafmortigis apud Skarszew ([[distrikto Kaliski]]) 55 polojn'''; membroj de germanaj organizaĵoj en [[Varto]]-Lando kune kun polico inter la 8-a ĝis la 16-a de januaro forprenis perforte de polaj loĝejoj, por bezonoj de la [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|orienta fronto]], varman vestaron, precipe [[pelto]]jn; [[Holokaŭsto]]: '''germanoj komencis [[deportado|deporti]] judojn de [[Lodza geto]] al [[ekstermejo Chełmno]]'''; de la virina parto de germana enketa arestejo [[Pawiak]] en [[Varsovio]] sukcese fuĝis 3 politikaj enprizonigistinoj (unusola forkuro dum la germana [[okupado]])
** [[1943]]: [[Heinrich Himmler]] ordonis [[deportado|deporti]] de ĜG al [[koncentrejo]] 6 polojn, kiuj rifuzis proponatan al ili germanan [[nacieco]]n, iliajn infanojn sendi al germanaj familioj en [[Nazia Germanio]] aŭ al publikaj edukejoj kaj malpermesis korespondadon inter ili, krome li rekomendis malkonstrui domojn de [[Varsovia geto]] post deporto de [[judoj]] ĉar [[Varsovio]] ''plu estas danĝera centro de la pola rezista movado''
** [[1945]]: '''[[Ruĝa Armeo]], postsekvata de soveta [[NKVD]], "liberigis" polajn urbojn''': [[Częstochowa]], [[Radom]], [[Radomsko]], [[Iłża]], [[Końskie]] kaj [[Szydłowiec]]; sovetaj [[bombaviadilo]]j aeratakis [[monaĥejo]]n de [[franciskanoj]] en Niepokalanów ([[distrikto Sochaczewski]]), en kiu troviĝis germanaj soldatoj - pereis 6 [[monaĥo]]j; [[Etna purigado]]: '''germana polico pafmortigis en [[Płońsk]] 78 personojn''' de dekkelkaj lokoj kaj en [[Skaryszew]] 5 polojn kaj murdis en Struga apud [[Rzgów]] 7 polojn pro kunlaboro kun [[partizano]]j; taĉmento de [[Pola Enlanda Armeo]] liberigis de [[malliberejo]] en [[Zakopane]] kelkdekon de personoj; la lastaj enprizonigitoj de likvidita [[koncentrejo]] en Płaszów, apud [[Krakovo]], estis forveturigitaj al [[Aŭŝvico]]; pola pianistino juddevena Róża Etkin-Moszkowska murdita de germanoj
** '''Pro [[aliancanoj|alianca]] aeratako al [[Magdeburgo]] pereis 16 mil personoj'''; en [[Francio]] oni [[ŝtatigo|ŝtatigis]] industrian entreprenon [[Renault]]
* [[1947]]: [[Vincent Auriol]] iĝis prezidento de Francio
* [[1952]]: En [[Meksiko]] oni kreis subŝtaton [[Baja California|Malsupra Kalifornio]]
* [[1956]]: En [[Egiptio]] [[islamo]] laŭkonstitucie iĝis ŝtata [[religio]]
* [[1959]]: En Pollando fondiĝis [[Nacia Parko Kampinos]] kaj la alia en [[Gigantmontaro]]
* [[1961]]: Al [[Pollando]] revenis de [[Kanado]] reĝaj [[trezoro]]j, menditaj por [[Vavelo]] de la reĝo [[ Sigismondo la 2-a (Pollando-Litovio)|Sigismondo la 2-a]] en franca urbo [[Arras]]
* [[1964]]: '''[[Muzikalo]] ''Hello, Dolly!'' inaŭgurita en [[Broadway (teatro)|Broadway]]''' ĝi gajnis dekfoje la [[premio Tony|premion Tony]], rekordo, kiu daŭris 37 jarojn
* [[1967]]: [[Slovakio]]: kreo de [[Nacia parko Pieniny (Slovakio)|Nacia parko Pieniny]]
* [[1968]]: [[komunismo|Komunistaj]] regopovoj de Pollando decidis pri [[suspendo]] de romantikista [[dramo]] "Avoj" de [[Adam Mickiewicz]] pro [[antikomunismo|kontraŭsovetaj]] reagoj de la [[publiko]] dum [[spektaklo]]j - unu el ĉefaj studentaj protestoj [[Marto 1968 (Pollando)|marte 1968]]
* [[1969]]: [[Prago]]: [[ĉeĥoj|ĉeĥa]] studento '''[[Jan Palach]] [[sinbruligo|membruligis sin]] sur [[Venceslaa Placo]] proteste al [[invado en Ĉeĥoslovakion]] de la armeoj de [[Varsovia Kontrakto]]'''
* [[1969]]: La unuaUnua dupersona [[eksterveturila agado]] okazis sur [[orbito]]
* [[1973]]: La lasta'''Lasta epizodo de la [[televida serio|televidelsendo]] ''[[Bonanza]]'''''
* [[1979]]: [[Irana revolucio]]: [[ŝaho]] [[Mohamed Reza Pahlavi]] fuĝis kun sia familio al [[Egiptio]]
* [[1980]]: Premiero de la milita filmo ''[[Horo "W"]]'', reĝisorita de [[Janusz Morgenstern]]
* [[1986]]: '''[[IETF|Interret-Inĝeniera Task-Forto]] fondiĝis'''
* [[1987]]: [[Hu Yaobang]] estis devigita abdiki kiel gvidanto de [[Komunista Partio de Ĉinio]]
* [[1989]]: Dum [[manifestacio]] okaze de la 20-a [[datreveno]] de [[sinmortigo]] de [[Jan Palach]] [[Václav Havel]] estis arestita
* [[1992]]: Em'''En [[Meksik-urbo]] oni subskribis interkonsenton por fini daŭrantan preskaŭ 20 jarojn [[enlanda milito|enlandan militon]] en [[Salvadoro]]'''
* [[2000]]: [[Ricardo Lagos]] iĝis prezidento de Ĉilio
* [[2001]]: Prezidento de [[Demokratia Respubliko Kongo]] [[Laurent Kabila]] estis murdita