19-a de marto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Roboto: Automata tekst-anstataŭigo: (- (n. ĉirkaŭ [[ + (naskiĝis ĉirkaŭ [[)
→‎Eventoj: hazarda mortiga eksplodo sur destrojero
Linio 7:
== Eventoj ==
* [[1227]]: [[Gregorio la 9-a]] iĝis [[papo]]
* [[1238]]: Papo [[Gregorio la 9-a]] eldonis [[buleo (papo)|buleon]], en kiu konfirmis transdonon, fare de la princo de [[Pomerio]] kaj [[Szczecin]] Bogusław la 1-a, de posedaĵoj apud [[Stargard]] favore al [[Malta Ordeno]] - en la buleo unuafoje aperis mencio pri Bogusław kiel la princo de [[Kaŝubio]]
* [[1279]]: Venko de [[mongolio|mongola]] ŝiparo super la ĉina en la batalo sur [[Perlorivero]] apud Yamen (provinco [[Gŭangdongo]]) - '''falo de la [[Dinastio Song]]'''
* [[1452]]: [[Frederiko la 3-a (Sankta Romia Imperio)|Frederiko la 3-a]] kroniĝis kiel imperiestro de la Sankta Romia Imperio
* [[1514]]: [[Tristão da Cunha]] en [[procesio]] dum la [[palmofesto|palmodimanĉo]] en [[Romo]], kiun partoprenis, krom aliaj ekzotaj bestoj donacis [[azia elefanto|azian elefanton]]-[[albinismo|albinoalbinon]], nome de la portugala reĝo [[Emanuelo la 1-a (Portugalio)|Emanuelo la 1-a]] al la papo [[Leono la 10-a]]
* [[1563]]: [[Francio]]: oni subskribis en [[Amboise]] pactraktaton post fino de la [[Francaj religiaj militoj|unua hugenota milito]]
* [[1611]]: [[Moskvo]]: '''eksplodo de armita ribelo, gvidata de komercisto [[Kuzma Minin]] kaj princo [[Dmitrij Poĵarskij]], kontraŭ la pola okupantaro de [[Moskva Kremlo]]''', kiu estis forigita de la urbo
* [[1616]]: Navigisto kaj verkisto [[Walter Raleigh]] - mortkondamnita kaj enkarcerigita en la [[Turo de Londono]] pro partopreno en komploto kontraŭ reĝo [[Jakobo la 1-a (Anglio)|Jakobo la 1-a]] - post 13 jaroj estis liberigita
* [[1682]]: Reĝo [[Ludoviko la 14-a (Francio)|Ludoviko la 14-a]] devigis francan [[kleriko|klerikaron]] akcepti [[galikanismo]]n
* [[1687]]: Franca esploristo [[René Robert Cavelier de La Salle]] estis murdita borde de [[Teksaso]] fare de ribelintaj membroj de lia [[ekspedicio]] al [[riverdelto]] de [[Misisipo (rivero)|Misisipo]]
* [[1697]]: Sub gvido de vojaĝanta neidentigeble [[caro]] [[Petro la Granda]] ekveturis [[diplomatio|diplomatia]] misio de [[rusoj|rusaj]] diplomatoj tra landaro de [[Okcidenta Eŭropo]]
* [[1729]]: [[Johano Nepomuka]] estis [[kanonizo|kanonizita]]
* [[1808]]: Reĝo de Hispanio [[Karlo la 4-a (Hispanio)|Karlo la 4-a]] abdikis favore al sia filo [[Fernando la 7-a (Hispanio)|Fernando la 7-a]]
* [[1812]]: La '''[[Hispanio|hispanaHispana]] parlamento la [[CortesKortumo de Kadizo]] publikigas en [[Cádiz]] la [[Hispana konstitucio de 1812|unuan hispanan konstitucion]]''', popolnome ''La Pepa''.
* [[1842]]: En [[Turkio]] oni fondis polan vilaĝon Adampol/Polonezköy (proksime al [[Istanbulo]])
* [[1848]]: [[revolucio de 1848|Printempo de la Popoloj]]: nokte eksplodis stratbataloj en [[Berlino]]
Linio 27:
* [[1892]]: Aŭstra astronomo [[Johann Palisa]] malkovris asteroidon [[326 Tamara|Tamara]]
* [[1898]]: '''En [[Sankt-Peterburgo]] ekfunkciis la [[Rusa Muzeo]]'''
* [[1900]]: '''En [[Torino]]: fondiĝis la itala aŭtomobila firmao [[Fiat]]''' fondiĝis
* [[1911]]: Germana astronomo [[Max Wolf]] malkovris asteroidon [[712 Boliviano|Boliviano]]
* [[1915]]: Unua foto de [[Plutono]] - 15 jarojn antaŭ ties malkovro
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1918]]: [[Usona Kongreso]] dividis la landon laŭ [[horzono]]j kaj enkondukis por milita periodo [[somera tempo|someran tempon]] por ŝpari energion; hazarda eksplodo apud la brita marbordo de profundaj [[bombo]]j dum [[konvojo]] sur la [[destrojero]] ''USS Manley'' mortigis ŝipestron kaj 33 skipanojn
* [[1919]]: [[Pola-bolŝevika milito]]: [[bolŝevikoj]] subpremis 5-tagan [[ribelo]]n de la pola loĝantaro de Nieśwież ([[Minska regiono]])
* [[1919]]: '''Dum la [[Konferenco de Parizo 1919|Konferencokonferenco de Parizo]]: [[Gdańsk]] iĝis [[Libera Urbo Dancigo]]'''
* [[1919]]: Germana astronomo [[Karl Wilhelm Reinmuth]] malkovris asteroidon [[911 Agamemno|Agamemno]]
* [[1920]]: [[Józef Piłsudski]] iĝis la unua [[marŝalo]] de [[Pollando]] - la [[sceptro]]n akceptis la 14-an de novembro, post la [[pola-bolŝevika milito]]
* [[1922]]: '''En [[Svedio]]: laokazis unua [[Vasaloppet|Vasa-kuro]] pri [[skikurado]] okazis''' - la plej malnova, longa kaj granda
* [[1937]]: Papo [[Pio la 11-a]] en sia [[encikliko]] ''Divini Redemptoris'' kondamnis kontraŭ[[religio|religian]] karakteron de [[komunismo]]
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1940]]: '''[[Ordnungspolizei|Germana polico]] forveturigis de [[malliberejo]] en [[Lodzo]] ĉirkaŭ 100 personojn en nekonatanekonatan direktodirekton''' kaj de tiu tempo ĉia spuro post ili perdiĝis (ili verŝajne estis pafmortigitaj); germanaj regopovoj decidis neniigi [[libro]]jn, valoraj 1438 mil zlotojn, troviĝantaj en [[librovendejo]] en [[Poznań]]
** [[1941]]: En Klerigejo por [[Rifuĝinto]]j en [[Tel-Avivo]] aŭdiĝis porokaza parolo "[[nomtago|Nomtage]] de la [[Józef Piłsudski|unua marŝalo de Pollando]]"
** [[Berlino]]: laŭ deklaro deen la revuo de la germana armeo "Die [[Wehrmacht]]": ''kiom eble plej severa puno estosestu direktita kontraŭ ĉiuj [[poloj]] kaj [[ĉeĥoj]] (...) kiuj batalante en britaj aŭ [[Aliancanoj|aliancanaj]] vicoj trafos al la germana mallibero''; [[Ateno]]: pola [[skipo|skiparo]] de la greka help-oficejo al soldatoj kaj militkaptitoj pligrandiĝis je 22 kromaj polinoj - la pola fakultato subtenis tajlorejon, kuiris [[tolo]]jn kaj [[bandaĝo]]jn por vunditoj en la fronto en [[Albanio]], sendis pakaĵojn al kaptitaj de [[italoj]] polaj soldatoj
** [[1942]]: '''Al [[koncentrejo]] [[Aŭŝvico]] venis la unua transporto de 144 [[poloj|polinoj]]'''; regopovoj de [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] decidis krei en [[Lublin]] koncentrejon por 150 mil de [[militkaptito]]j
** [[Gestapo]] transportis al koncentrejo [[Gross-Rosen]] 10 polojn de malliberejo en [[Piotrków Trybunalski]] kaj 19 de [[Tomaszów Mazowiecki]]; [[germanoj]] arestis en [[Francio]] direktoron de la pola [[gimnazio]] kaj [[Liceo]] je la nomo al [[Cyprian Norwid]] en Villard-de-Lans (departemento [[Isère]])
** [[1943]]: En malliberejo en [[Katowice]] germanoj plenumis verdikton de [[mortpuno]] al 15 poloj, en [[Poznań]] [[ekzekuto|ekzekutis]] 7 polojn, kaj la polico pafmortigis en Kazanów 7 [[viro]]jn, en Sarzyna 5 polojn; en [[Radom]] dum surstrata homkaptado subite mortis pola poetino kaj dramistino; taĉmento de Kamparanaj Batalionoj [[embusko|embuskis]] kontraŭ [[kolumno]] de germana ĝendarmaro en arbaro apud [[Tomaszów Lubelski]], mortigante 17 ĝendarmojn kaj [[SS (organizo)|SS]]-oficiron
** Laboranto de ministerio pri eksteraj aferoj de [[Nazia Germanio]] jene priskribis siajn impresojn post la 4-taga vojaĝo tra [[Varto]]-Lando: ''[[Preĝejo]]j estas fermitaj. En multaj [[distrikto]]j estas nek [[nupto]]j nek [[bapto]]j. Germanaj regopovoj montras [[despotismo|despotan]] [[reĝimo]]n''
** [[1944]]: Germanoj decidis evakui [[koncentrejo]]n [[Majdanek]]; [[Ruĝa Armeo]] aneksis [[Liceo de Krzemieniec|Krzemieniec]] (nun en [[Ternopila provinco]])
** Civitana Komitato de Polaj [[Rifuĝinto]]j en [[Sankta Tero]] eldonis en [[Tel-Avivo]] porokazan gazeton "por omaĝi al memoro de [[Józef Piłsudski]]"; '''germanaj [[naziismoNacisocialisma Germana Laborista Partio|naziaj]] trupoj okupis [[Hungario]]n pro ties provoj retiriĝi de la milito'''
** [[1945]]: En [[Jagelona Universitato]] okazis la unua inaŭguro de la akademia jaro
** En [[koncentrejo]] Mittelbau-Dora (proksime al [[Nordhausen]]) [[SS (organizaĵo)|SS]] pafmortigis 57 malliberulojn, en tio polojn; en [[sinagogo]] de [[Romo]] okazis pola-juda [[funebro|funebra]] ceremonio memore al ribelantoj de la [[varsovia geto]] kun [[preĝo]]j "por bonŝanca reveno de la polaj soldatoj al libera kaj sendependa Pollando"; en [[Londono]] okazis renkonto dediĉita al memoro de [[Józef Piłsudski]] kun 4 parolintoj; rezulte de [[Aliancanoj|alianca]] aeratako al germana [[Jena]] pereis ĉirkaŭ 140 personoj; [[Adolf Hitler]] ordonis detrui en [[Germanio]] ĉion, kion kontraŭulo povus utiligi por daŭrigi la bataladon
* [[1946]]: [[Franca Gviano]], [[Gvadelupo]], [[Martiniko]] kaj [[Reunio]] iĝis [[Transmaraj departementoj (Francio)|Transmaraj departementoj]]
* [[1946]]: [[Stalinismo]]: '''en [[Varsovio]] komunistaj regopovoj anoncis verdikton pri mortkondamno de 7 el 23 aktivuloj de [[Pola Partizana Ŝtato|Pola Subtera Ŝtato]] apartenantaj al [[Naciaj Armitaj Fortoj de Pollando]] kaj Nacia Militista Unuiĝo en [[Lublinio]]'''
* [[1958]]: Eŭropa Parlamenta Asembleo (antaŭulo de [[Eŭropa Parlamento]]) kun sidejo en [[Strasburgo]] establiĝis - opinidona organo de [[Eŭropa Ekonomia Komunumo]]
* [[1968]]: [[Marto 1968 (Pollando)|Marto 1968]]: unua sekretario de [[Pola Unuiĝinta Laborista Partio]] '''[[Władysław Gomułka]] faris en [[Varsovia Kultur- kaj Sciencpalaco]] [[kontraŭcionismo|kontraŭcionisman]] paroladon''' por membroj de la partio en [[Varsovia Kultur- kaj Sciencpalaco]] - pro la kampanjo en la jaroj 1968-1969 el Pollando forveturis ĉirkaŭ 13 mil [[judoj]] kaj personoj juddevenaj
* [[1970]]: En [[Erfurto]] unuafoje renkontiĝis ĉefoj de la registaroj de [[Germana Demokratia Respubliko]] kaj [[Federacia Respubliko Germanio]]
* [[1972]]: [[Barato]] kaj [[Bangladeŝo]] kontraktis 25-jaran traktaton pri amikeco, kunlaboro kaj paco
* [[1981]]: [[Pollando]]: [[milico]] kaj sekureca servo perforte forigis delegitaron de [[Solidareco (Pollando)|''Solidareco'']] de konferencejo en [[Bydgoszcz]] - oni batis tri delegitojn, kiuj pro tio ektroviĝis en [[malsanulejo]]
* [[1982]]: [[Argentino]] hisis [[Flago de Argentino|flagon de Argentino]] en [[Sud-Georgio kaj Sud-Sandviĉinsuloj|Sud-Georgio]], kio kaŭzis la [[Falklanda Milito|Falklandan Militon]]
* [[1990]]: '''[[Japanio]], kiel la tria lando en la historio, fiksis [[artefarita satelito|artefaritan sateliton]] sur [[orbito]] de la [[Luno]]''' – la [[kosmosondilo]]n Hiten
* [[1994]]: [[Metroo de Bakuo]]: pro eksplodo de [[bombo]] pereis 14 homoj kaj 42 vundiĝis
* [[1998]]: [[Atal Behari Vajpayee]] refoje iĝis [[ĉefministro de Barato]]
* [[1999]]: 60 personoj pereis kaj pli ol 100 vundiĝis en bomba [[atenco]] en [[Vladikavkaz]], la ĉefurbo de [[Sud-Osetio]]
* [[2000]]: [[Senegalio]]: [[Abdoulaye Wade]] gajnis prezidentan balotadon
* [[2002]]: [[Zimbabvo]] estis suspendita kiel membro de la [[Komunumo de Nacioj]]
* [[2003]]: La'''[[Iraka milito]]''': la Tria [[Golfa Milito]] komenciĝaskomenciĝis (0100 [[UTC]] [[20-a de marto]])
* [[2006]]: [[Aleksandro Lukaŝenko]] gajnis prezidentajn balotojn en Belorusio
* [[2007]]: [[Siberio]]: en [[minejo|mineja]] akcidento de Uljanovsk (proksime al [[Novokuzneck]]) pereis 108 ministoj; la plej granda mineja katastrofo en [[Rusio]]
* [[2008]]: Libia diktatoro [[Muamar Kadafi]] malfermis fonditan de si [[moskeo]]n en la ĉefurbo de [[Ugando]] [[Kampalo]], - la duan laŭ grandeco en [[Afriko]]
* [[2008]]: En konstelacio [[Bovisto (konstelacio)|Bovisto]] oni ekvidis [[gamo-radia ekbrilo|gamo-radian ekbrilon]] GRB 080319B
* [[2009]]: Aŭstra [[seksperforto|seksperfortulo]] [[Krimkazo de Amstetten|Josef Fritzl]] estis kondamnita por [[ĝismorta puno]] en [[psikiatrio|psikiatriejo]]
* [[2011]]: [[Libia enlanda milito]]: internacia koalicio komencis militistan operacon apogantan ribelantojn
* [[2013]]: Inaŭguro de la [[pontifiko|pontifikado]] de la papo [[Francisko (papo)|Francisko]]
* [[2016]]: [[Rusio]]: dum alteriĝo, fluganta de [[Dubajurbo]] al la rusa [[Rostov-na-Donu]], [[Boeing 737]] de [[Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj]] frakasis - ĉiuj 62 personoj pereis (55 pasaĝeroj kaj 7 [[skipo|skipanoj]])