4-a de junio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
→‎Eventoj: 1917-kompetigo
Linio 9:
* [[1039]]: [[Henriko la 3-a (Sankta Romia Imperio)|Henriko la 3-a]] iĝis rego de Germanio
* [[1055]]: Papo [[Viktoro la 2-a]] kunvokis en [[Florenco]] [[Sinodo de la Episkopoj|sinodon de episkopoj]], kiun krom 120 episkopoj partoprenis la imperiestro
* [[1133]]: Papo [[Inocento la 2-a]] eldonis [[buleo (papo)|buleon]] ''Sacrosanta Romana'', kiu agnoskis estrecrajton de [[Magdeburgo|magdeburga]] [[ĉefepiskopo|ĉefepiskopejo]] super laplanataj [[Pollando|polapolaj]] [[diocezo]]j en [[Pomerio]]
* [[1294]]: [[Litovoj]] sub gvido de grandprinco [[Vytėnis]] atingis [[Łęczyca]], kie bruligis murzonitan urbon, konstruitan de pola princo
* [[1365]]: [[Arles]]: [[Karolo la 4-a (Sankta Romia Imperio)|Karolo la 4-a]] kroniĝis kiel reĝo de [[Burgonjo]]
* [[1391]]: '''[[Pogromo]] de [[judoj]] en [[Sevilo]] - miloj estis murditaj kaj transvivinta plimulto [[bapto|baptiĝis]]'''
* [[1487]]: Taĉmentoj de tronpretendanto [[Lambert Simnel]] alvenis de [[Irlando]] al [[Anglio]], kie la 16-an de junio estis frakasitaj de la reĝo [[Henriko la 7-a]]
* [[1584]]: '''[[Walter Raleigh]] fondis sur insulo la unuan anglan kolonion en [[Nordameriko]];''' apud- laapud bordo de la nuna [[Norda Karolino]]
* [[1615]]: Soldataro de [[ŝoguno]] [[Tokugawa Ieyasu]] konkeris post sieĝo [[Osaka burgo|Osakan burgon]]
* [[1629]]: Nederlanda [[ŝipo]] [[Batavia (ŝipo)|Batavia]] frakasiĝis apud la okcidenta [[Aŭstralio]] - inter 341 personoj 301 sukcesis atingi ĉirkaŭajn insulojn
Linio 21:
* [[1719]]: [[Granda Nordia Milito]]: venko de rusa ŝiparo super la sveda en mara batalo apud [[Saaremaa|Osel]]
* [[1878]]: [[Otomana Imperio]] cedis [[Kipro]]n al [[Unuiĝinta Reĝlando]]
* [[1783]]: '''La unuaUnua publika montro de [[varmaerbalono]], konstruita de [[fratoj Montgolfier]]'''
* [[1792]]: Kapitano de [[reĝa mararmeo]] George Vancouver anoncis [[Puĝeta Fjordo|Puĝetan Fjiordon]] en [[Pacifika nordokcidento]] apartenanta por [[Britio]]
* [[1794]]: Brita armeo konkeris [[Portoprinco]]n sur [[Haitio]]
* [[1802]]: [[Regno de Sardio]]: reĝo [[Karlo Emanuelo la 4-a de Savojo]] abdikis favore al sia frato [[Viktoro Emanuelo la 1-a de Savojo]]
* [[1814]]: Franca [[Ĉarto de 1814]] de [[Ludoviko la 18-a (Francio)|Ludoviko la 18-a]] ekvalidis
* [[1817]]: '''Imperiestro [[Francisko la 1-a (Aŭstrio)|Francisko la 1-a]] konfirmis [[statuto]]n de la [[Fondaĵo]] [[Ossolineum]], fondita en [[Lvovo]]''' de pola [[grafo]], verkisto, historiisto kaj tradukisto Józef Maksymilian Ossoliński
* [[1887]]: '''Malfermo de la [[Institut Pasteur|Pasteur-Instituto]] en Parizo'''
* [[1911]]: [[Romo]]: '''sur [[Kapitolo (Romo)|Kapitolo]] oni malkovris [[Vittoriano]]n''' - monumento honore al la reĝo de [[Itala reĝlando|unuiĝinta Italio]], kun la [[Tombo de la Nekonata Soldato]]
* [[1912]]: [[Masaĉuseco]] kiel la unua usona [[subŝtato]] enkondukis [[minimuma salajro|minimuman salajron]]
* [[1917]]: '''La unuaUnua disdono de la usona [[Premio Pulitzer]]''' - i.a. en kategorio de [[ĵurnalismo]] pro la gazeto "[[New York World|Novjorka Mondo]]"
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1916]]: '''[[Brusilov-ofensivo]] komenciĝis''' - la plej granda ofensivo en [[Galicio]] kontraŭ [[Centraj Potencoj]]
** [[1917]]: [[Georgo la 5-a (Britio)|Georgo la 5-a]] enkondukis [[Ordeno de Brita imperio|Ordenon de Brita imperio]]; '''Laŭ iniciato de [[Roman Dmowski]] prezidento de [[Francio]] Raymond Poincaré dekretis pri kreo de la Pola Armeo en Francio''' (t.n. Blua Armeo komandota de [[Józef Haller]])
** [[19171920]]: '''Laŭ iniciatoSurbaze de la [[RomanTrianona Dmowskitraktato]] prezidento de [[FrancioHungario]] Raymondperdis Poincaré dekretis pri kreo71% de la Pola Armeo ensia Francioteritorio''' (t.n.kun Bluaaliro Armeoal komandotamaro kaj 63% de [[Józefla loĝantaro Haller]])
* [[1920]]: Surbaze de la [[Trianona traktato]] [[Hungario]] perdis 71% de sia teritorio kun aliro al maro kaj 63% de la loĝantaro
* [[1921]]: [[Tria Silezia Ribelo]]: germanaj taĉmentoj komencis kontraŭofensivon konkerante Koźle-Port, Kłodnica kaj Kędzierzyn, nunaj kvartaloj de [[Kędzierzyn-Koźle]]
* [[1923]]: '''Unuaj enprizongitoj alvenis al [[Solovecaj insuloj]]''' iĝantaj la plej granda soveta [[koncentrejo]] - [[gulago]]'''
* [[1926]]: [[Pollando]]: [[Ignacy Mościcki]] iĝis ĵurigita prezidento kaj la lasta deen la [[Dua Pola Respubliko]]
* [[1936]]: [[Léon Blum]] iĝis ĉefministro de Francio
* [[1938]]: [[Francio]]: la 3-a [[Futbala Mondpokalo 1938|Futbala Mondpokalo]] komenciĝis
* [[1939]]: '''Regopovoj de [[Usono]] malpermesis akcepti [[vaporŝipo]]n kun 963 judaj rifuĝintoj el [[Nazia Germanio]]''' - ili plejparte pereis en Eŭropo
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1940]]: '''[[Ordnungspolizei|Germana polico]] pafmortigis en [[Biała Podlaska]] 80 kaj en Celiny (proksime al [[Będzin]]) 19 personojn'''; nekonataj farintoj pafmortigis germanan [[ĝendarmo]]n en Ciężkowice
** '''Evakuo de Brita Ekspedicia Korpuso kaj partoj de franca kaj belga armeoj de [[Dunkerque]] al [[Britio]] finiĝis'''
** [[1941]]: Politika Buroo de [[Komunista Partio de Sovetunio]] akceptis dekreton de Konsilio de Popolaj Komisaroj pri reformiĝo de la 238-a infanteria divizio de [[Ruĝa Armeo]], restanta en [[Meza Azio]], al [[divizio]] konsistanta nur el [[poloj]] kaj [[pola|pollingvanoj]]
** [[1942]]: Germana polico [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en apud[[Varsovio|varsovia]] arbaro 50 malliberulojn alveturigitaj de malliberejo [[Pawiak]] kaj po 15 judoj en [[Maków Mazowiecki]], [[Mława]], [[Mielec]] kaj 11 en [[Słomniki]]; dum [[deportado]] de judoj el [[geto]] en [[Krakovo]] estis pafmortigita de germanoj Mordechaj Gebirtig, poeto de la [[jida lingvo]], kantisto kaj aktoro
** '''[[Batalo de [[Midvejinsuloj|MidvejoMidway]] komenciĝis'''
** [[1943]]: '''[[kontraŭpolismo|Kontraŭpola]] [[Operaco Tannenberg]]''': germanaj [[Sonderdienst]] kaj [[Ordnungspolizei]] en polaj vilaĝoj Krajno Pierwsze (proksime al [[Kielce]]) murdis 28 vilaĝanojn, kaj en Nasiechowice (proksime al [[Miechów]]) komencis'''komenco de la [[ekzekuto|ekzekuti]] laŭ [[Speciala Kapt-ordona Libro de Poloj]]''' ties loĝantojn kaj poste, pro ilia fuĝado, arestis ĉirkaŭ 70 personojn (en tio 16 infanojn) kaj mortpafis ilin apud arbaro
** [[Stalin]] en telegramo al [[Winston Churchill]] esprimis malkontenton pro tio, ke la pola gazetaro kaj la [[ekzilo|ekzila]] registaro de generalo [[Władysław Sikorski]] evoluis kontraŭsovetan propagandon; la pola ĉefministro en [[ekzilo]] informis [[publika opinio|publikan opinion]] pri eksplodo de ribelo en [[Varsovia geto]]; en [[Nazia Germanio]] aperis sekreta ordono aresti polajn trudlaboristojn pro intimaj kontaktoj kun germaninoj kaj sendi ilin al [[koncentrejo]]j aŭ germanigo, se taŭgas [[raso|rase]]; en [[Argentino]] okazis [[militisto|militista]] [[puĉo]]
** [[1944]]: Gestapo pafmortigis en [[distrikto Żywiecki]] ne malpli ol 5 personojn alveturigitaj de [[Maków Podhalański]]; '''en koncentrejo [[Aŭŝvico]] mortis pro [[malsatego]] Bronisław Czech, pola [[skiado|skiisto]], trifoja olimpika ĉampiono'''
** Post [[batalo de Monte Cassino]] [[Usono|usona]] armeo liberigis [[Romo]]n sen batalo - germanoj retiriĝis; '''germana [[submarŝipo]] U-505 estis kaptita de usonanoj apud [[Kaboverdo]] kune kun la libroj de [[ĉifrado|ĉifroj]] - [[Enigma]]''', la unua el 4 germanaj submarŝipoj konservitaj ĝis nun
* [[1945]]: '''Pola generalo [[Tadeusz Komorowski]] omaĝe al generalo [[Stanisław Maczek]] donis al la urbo [[Haren (Emso)|Haren]] ([[Malsupra Saksio]]), troviĝanta en la pola [[okupacio|okupacia]] [[zono]] en Germanio, la novan nomon''' Maczków, kiu validis ĝis 1948
* [[1946]]: [[Juan Domingo Perón]] iĝis prezidento de Argentino
* [[1948]]: La plej bona pola [[flug-aso]] dum la [[dua mondmilito]], pafalteriginta 22 [[aviadilo]]jn, '''[[Stanisław Skalski]] estis arestita de komunisma [[sekreta servo]] kun falsaj akuzoj pri [[spionado]]''' favore al [[Britio]] kaj [[Usono]]
* [[1960]]: Nekonata farinto [[murdo|murdis]] 3 dekkelkjaruloj kaj unu vundis, kiuj ripozis en tendaroj apud la lago [[Bodominjärvi]] en la suda [[Finnlando]]
* [[1965]]: [[Senato]] de la [[subŝtato]] [[Kalifornio]] reĵetis projekton pri ties disdivido laŭ montlimo
* [[1970]]: '''[[Tongo]] sendependiĝis''' (de [[Unuiĝinta Reĝlando]])
* [[1979]]: [[Joe Clark]] iĝis [[ĉefministro de Kanado]]
* [[1984]]: '''Laŭ ordono de ĉefministrino [[Indira Gandhi]] barata armeo atakis [[Harmandir Sahib|Oran Templon]] en [[Amritsar]], okupatan de pli longa dempo de [[sikismo|siĥoj]]'''
* [[1989]]: [[Ali Ĥamenei]] iĝis religia gvidanto de Irano
* [[1989]]: [[Ĉinio]]: '''[[Protestoj sur placo Tian An Men|Masakro de paca studenta manifestacio]] sur la [[Placo Tian An Men]] en [[Pekino]]''' - ĉirkaŭ 2600 personoj pereis kaj 10 000 vundiĝis ([[tabuo|tabua]] temo en Ĉinio)
Linio 66 ⟶ 65:
* [[1992]]: Komenco de la 55-a [[pilgrimado|pilgrimo]] de la papo [[Johano Paŭlo la 2-a]] al [[Santomeo kaj Princo]] kaj [[Angolo]]
* [[1992]]: [[Flago de Kazaĥio]] oficialiĝis
* [[2001]]: [[Ĝanendra de Nepalo|Ĝanendra]] iĝis la lasta reĝo de Nepalo
* [[2004]]: Usona [[entreprenisto]] Marvin Heemeyer, revenĝe pro [[reprezalio]]j flanke de urbaj regopovoj de Granby en [[Koloradio]], ekiris surstrate en kirasita [[buldozo]] kaŭzante detruojn je [[mono|mon]]-kvanto 7 [[miliono]]jn da [[usona dolaro|usonaj dolaroj]], kaj [[sinmortigo|memmortiĝis]]
* [[2006]]: [[Alan García]] gajnis prezidentan balotadon en Peruo