Ĉeĥoslovakio: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
LiMr (diskuto | kontribuoj) e Kategorio:Landoj sen maraliro aldonita per HotCat |
|||
Linio 45:
=== Inter du mondmilitoj, [[1918]] – [[1938]] ===
{{ĉefartikolo|Unua respubliko de Ĉeĥoslovakio}}
Post la estiĝo de Ĉeĥoslovakio klopodo de fondintoj de Ĉeĥoslovakio – reprezentitaj ekz. de [[Tomáš Garrigue Masaryk]], [[Edvard Beneš]] kaj pluaj – estis krei unuecan, [[centralismo|centralisman]] „nacian“ ŝtaton,
Proponata federacia aranĝo kun ŝirmo kaj integro de minoritatoj, laŭ modelo de [[Svislando|svislanda]] konfederacio estis rifuzita de la fondintoj de Ĉeĥoslovakio. Pleje la ĉeĥa lingvo estis proklamita kiel oficiala lingvo.
Linio 51:
La unua ĉeĥoslovaka prezidento fariĝis [[Tomáš Garrigue Masaryk]], kiun alternigis en la jaro [[1935]] [[Edvard Beneš]].
Ĉeĥoslovakajn rilatojn grave trafis tutmonda ekonomia krizo de la unua duono de la tridekaj jaroj, en la jaro [[1933]] en Ĉeĥoslovakio estis preskaŭ 1 000 000 da senlaboruloj.
=== La [[dua mondmilito]] ===
Linio 72:
Granda parto de loĝantoj, 3 ĝis 4 milionoj, de la germana kaj la hungara naciecoj, estis „forŝovita“, respektive „elpelita“, surbaze de [[dekretoj de Beneš]] perceptante „kolektivan kulpon“ kun interkonsento de aliancanoj.
La unua ondo de „naciigo“ transigis kiel dum la milito „arjigitajn“, same tiel ankaŭ
La memstareco de la postmilita Ĉeĥoslovakio estis malfortigita. Jam tiam el la ĉeĥoslovaka politiko komencis
Oni supozas, ke [[Jan Masaryk]], filo de [[Tomáš Garrigue Masaryk]], la ekzila kaj postmilita ministro de eksterlando esprimis mallonge post februara puĉo en [[marto]] de [[1948]] malkonsenton kun tiu ĉi politiko kaj fine li pagis per sia vivo tiun ĉi malkonsenton (sed ekzistas ankaŭ versio pri lia memmortigo).
Linio 82:
La komunisma puĉo, kulminita la [[25-a de februaro|25-an de februaro]] de [[1948]], kondukis al transpreno de la tuta potenco de KPĈ kaj al unu el [[totalismo|totalismaj]] [[reĝimo]]j de la eksa interesema sfero de [[Sovetunio]]. Tiu ĉi tago estis de la reĝimo solenigata ĝis la jaro [[1989]] kiel Venka Februaro, kiu estis sekve unu el ŝtataj solentagoj.
Post la jaro [[1948]] foriris la dua ondo de elmigrado. La reĝimo firmigis sian potencon per elkonstruitaj procesoj, ekzekutoj, malliberigado kaj regado de timo. La dua ondo de „naciigo“ kaj „kolektivigo“ transgvidis
Mallonga periodo de degeligado en [[Sovetunio]] en duono de la sesdekaj jaroj gvidis al liberigo en tiama Ĉeĥoslovakio kaj al [[Praga printempo 1968|Praga printempo]] en la jaro [[1968]]. Esperoj por „socialismo kun homa vizaĝo“ estis laŭ ordono el [[Moskvo]] energie finigitaj per la invado de ŝtatoj de [[Varsovia Kontrakto]], oficiale nomita „frateca helpo“. Tiamaj ĉeĥoslovakaj politikistoj ([[Alexander Dubček]] kaj pluaj) ne vidis alian eblecon ol denove, same kiel antaŭ 30 jaroj cedi al la premo.
Linio 92:
=== [[1989]] – [[1992]] ===
{{Ĉefartikolo|Disdivido de Ĉeĥoslovakio}}
Kiel sekvo de daŭrantaj naciecaj disputoj Ĉeĥoslovakio pereis
== Ekde la estiĝo ĝis la pereo ==
| |||