Vikipedio

6-a de septembro: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
→‎Eventoj: 1916-kompletigo
Linio 6:
 
== Eventoj ==
* [[-3761]]: Unua tago de la [[hebrea kalendaro]]
* [[-775]]: [[Ĉinoj|Ĉinaj]] astronomoj rigardis [[suna eklipso|sunan eklipson]] (la unua registrita)
* [[394]]: En batalo apud rivero Frigidus (la nuntempa [[Slovenio]]) '''[[Teodosio]] venkis armeon de uzurpisto Eŭgenio, la subtenanton de [[Romia religio]] - lastfoje unuigante [[Romia Imperio|Romian Imperion]]'''
Linio 18:
* [[1776]]: Pli ol 6 mil personoj pereis post trapaso de [[ŝtormo]] super [[Gvadelupo]]
* [[1791]]: [[Prago]]: germana imperiestro [[Leopoldo la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Leopoldo la 2-a]] kroniĝis kiel reĝo de Ĉeĥio
* [[1794]]: [[Insurekcio de Kościuszko]]: la unua sensukcesa rusa-prusa sieĝo de [[Varsovio]] finiĝis, ĉar reĝo de [[Prusio]] ekaŭdis pri eksplodo de kontraŭprusa [[ribelo]] en Grandpolio
* [[1813]]: Armeo de [[Reĝlando Prusio]] venkis la francan kun aliancitaj [[Saksio|saksoj]] en batalo de Dennewitz (apud [[Jüterbog]])
* [[1831]]: [[Novembra ribelo]] kontraŭ [[Rusia Imperio]]: dutaga defendo de [[Varsovio]] komenciĝis (defendata interalie de [[Jozefo Bem]])
Linio 25:
* [[1867]]: [[James Craig Watson]] malkovris la asteroidon [[94 Aŭroro|Aŭroro]]
* [[1885]]: Turka provinco Orienta Rumelio (kun la ĉefurbo [[Plovdiv]]) estis konkerita de [[bulgaroj|bulgara]] armeo
* [[1891]]: Al [[Kanado]] alvenis unuaj [[setlado|setliĝantoj]] el Ukrainio - '''komenco de la amasa for[[migrado]] de [[ukrainoj]]'''
* [[1899]]: [[Usona ministro pri eksteraj rilatoj]] John Hay ekproponis rilate al [[Ĉinio]] la [[Politiko de la malferma pordo|politikon de la malferma pordo]]
* [[1901]]: Prezidento de Usono [[William McKinley]] estis morte vundita de poldevena anarkiisto [[Leon Czolgosz]] ĉe ekspozicio en [[Bufalo]] - mortis en malsanulejo post 8 tagoj
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1916]]: Venko de bulgara armeo super la rumana en 5-taga batalo de Turtucaia ([[provinco Silistra]]) - rumana infanteria [[regimento]] sur la ĉefa defendlinio perdis 76% de soldatoj, 3576 mortigitaj kaj vunditaj, ĝis 30 mil soldatoj iris al mallibero, bulgaraj perdoj 1517 mortigitaj soldatoj, 7407 vunditaj, 247 perdiĝintaj
** [[1917]]: La unuaUnua numero de [[litova]] gazeto ''Lietuvos aidas'' aperis, fondita de [[Antanas Smetona]]
* [[1928]]: [[Ŝtormo]] ''Okeechobee'' formiĝis, kiu en postaj tagoj mortigis pli ol 4 mil personojn sur [[Karibio]] kaj orienta marbordo de [[Usono]]
* [[1936]]: '''[[Tasmanio]]: la lasta [[tilacino]] formortis en [[bestoĝardeno]] de [[Hobarto]]'''
* [[1936]]: En [[Rambouillet]] oni subskribis interkonsenton pri franca monprunto por [[armilo|armiligo]] de pola militistaro
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1939]]: [[Invado en Pollandon|La sesa tago de la germana-pola milito]] (pli da eventoj): '''dutaga batalo de Borowa Góra ([[distrikto Piotrkowski]]) finiĝis''' - poloj trifoje perdis pozicion kaj trifoje reakiris ĝin per [[bajoneto]]j''', mortfalis 150 poloj, en tio 20% de oficiroj; germanaj armeoj eniris al [[Jarocin]], [[Krakovo]], [[Nowy Sącz]], [[Pułtusk]], [[Sierpc]] kaj [[Wągrowiec]] kaj post defendbatalo al [[Starachowice]]; '''pluaj [[militkrimo]]j de la soldatoj de [[Wehrmacht]]''', kiuj pafmortigis en Jodłownik-Wadzyń 126 civilulojn, en [[Wolbrom]] 60, en Szczyrzec 49, Pogorzany 42 (ambaŭ proksime al [[Limanowa]]) kaj plurajn en pli ol 20 lokoj, krome Wehrmach pafmortigis 19 polajn oficirojn-[[militkaptito]]jn de la 76-a infanteria regimento kune kun nekonata nombro de simplaj soldatoj, en Kajetanowice ([[distrikto Radomszczański]]) murdis 76 loĝantoj de la vilaĝo kune kun virinoj kaj infanoj; '''aneksita [[Krakovo]] iĝis ĉefurbo de [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] kun rezidanta sur [[Vavelo]] [[guberniestro]] [[Hans Frank]]''', kie germanoj starigis honoran gardon ĉe la tombo al [[Józef Piłsudski]] ([[Varsovio]] estis destinita por detruo); [[Edward Rydz-Śmigły]] ordonis [[strategio|strategian]] retiriĝon al t.n. "rumana antaŭponto"; oni komencis formigi Laboristan Brigadon de Varsovi-Defendo (civilaj volontuloj)
** '''[[Rumanio]] anoncis [[Neŭtraleco (internaciaj rilatoj)|neŭtralecon]] en la [[germanoj|germana]]-[[poloj|pola]] milito'''; [[Unio de Sud-Afriko]] deklaris militon al [[Nazia Germanio]]
** [[1940]]: [[Ordnungspolizei|Germana polico]] en Wierzbnik-[[Starachowice]] [[pendumo|pendumis]] 16 personojn; [[Varsovio]]: [[konspiro|konspira]] revuo de Nacia Partio "Walka" (Batalo) en artikolo ''Varsovio post jaro de milito'' skribis pri la ĉefurbo kiel centro de la pola [[rezistomovadoPola Rezistomovado]] kontraŭ germanoj kaj rusoj
** Rumana reĝo [[Karolo la 2-a (Rumanio)|Karolo la 2-a]] abdikis favore al sia filo [[Mikaelo la 1-a (Rumanio)|Mikaelo la 1-a]]
** [[1941]]: En [[Parizo]] fondiĝis [[poloj|Pola]] Organizaĵo de [[Batalo]] por [[Sendependeco]]; en [[Vilno]] establiĝis juda [[geto]]; '''en [[Germanio]] oni devigis [[judoj]]n porti la [[stelo de Davido|stelon de Davido]] kun superskribita vorto [[judo]]''', kion oni aplikis al ĉiuj judoj sub la germana [[okupado]]
** [[1942]]: '''[[Holokaŭsto]]''': komenco de la lasta etapo likvidi [[Varsovia geto|Varsovian geton]] - ĝis la 12-a de septembro al [[ekstermejo|pereigejo]] en [[Treblinka (koncentrejo)|Treblinka]] germanoj forveturigis ĉirkaŭ 50 mil personojn; Organizaĵo de Eta [[Sabotado]] denove bruligis 13 kinejojn en [[Varsovio]]
** [[1943]]: [[Ordnungspolizei|Germana polico]] pendumis en [[Przemyśl]] polon pro helpo al judo fuĝinta de geto; [[Volinio]]: taĉmento de [[Pola Enlanda Armeo]] kun sovetaj [[partizano]]j batalis kelkhore apud Wilja kontraŭ [[Ukraina Ribela Armeo]]
** [[1944]]: [[Ribelo de Varsovio]] (pli da eventoj): '''kvartalo Powiśle surprize rapide falis - retiriĝo de civiluloj al [[Śródmieście|Mezurbo]]''', kiuj povus doni apogon - pro intensa aviada pripafado kaj la artileria de 3 flankoj restis 80 soldatoj el 350 de la grupiĝo de [[majoro]] Stanisław Błaszczak; '''[[SS (organizaĵo)|SS]]-anoj vivbruligis en malsanulejo 80 malsanulojn kaj murdis 11 serioze vunditajn soldatojn de [[Pola Enlanda Armeo]]''' kun ilia [[dominikanoj|dominikana]] kapelano Michał Czartoryski ([[beatigo|beatigita]]); apud [[barikado]] germanoj murdis ĉirkaŭ 30 polojn; uzurpa komunista Pola Komitato de Nacia Liberigo dekretis [[agrikulturo|agrikulturan]] reformon pri [[ŝtatigo]] de [[bieno]]j pli grandaj ol 50 [[hektaro]]j - detruo de la [[socio|soci]]tavolo de bienposedantoj; [[Ruĝa Armeo]] konkeras [[Ostrołęka]]; soveta [[NKVD]] [[deportado|deportis]] de [[Lvovo]] al [[Ĥarkovo]] 12 oficirojn de Pola Enlanda Armeo
** [[Nov-Jorko]]: "[[Nova Mondo|Nowy Świat]]" komencis serion de artikoloj ''Ribelo en Varsovio lume de faktoj kaj dokumentoj''; '''[[Johannesburg]]: sudafrika gazetaro publikigis apelonalvokon de ĉefministro Ian Smuts''': ''Ĝojo pro liberigo de [[Parizo]] kaj [[Bruselo]] pliprofundigas nur nian senton de [[tragedio]], kiun travivas alia granda ĉefurbo en Eŭropo - Varsovio''; [[Londono]]: "Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza" publikigis ''Alvokon de polaj ĵurnalistoj al anglosaksa gazetaro'': ''La helpo de [[Aliancanoj]] por Varsovio limiĝis nur al malproporcia donitaĵo, laste tute haltigita pro perdoj de [[aviado]] (...) [[Rusio]] minacas al defendantoj de Varsovio kaj ilia komandanto, [[Tadeusz Komorowski|generalo Bór]], per milita juĝejo pro atako de germanoj sen konsento de la Supera Komandanto de [[Ruĝa Armeo]]''; [[Bulgario]] deklaris militon al [[Nazia Germanio]]; '''[[Ruĝa Armeo]] konkeris la urbon [[Tartu]] por restarigi sovetian regadon en [[Estonio]]'''
* [[1948]]: [[Juliana (Nederlando)|Juliana]] iĝis [[listo de gereĝoj de Nederlando|reĝino de Nederlando]]
* [[1954]]: Filma premiero de ''[[La Strada]]'' de [[Federico Fellini]] kun [[Anthony Quinn]] kaj [[Giulietta Masina]] en ĉefroloj
* [[1955]]: '''En [[Istanbulo]] eksplodis dutaga [[tumulto]] kontraŭ 100-mila greka [[malplimulto]]''', en kiu pereis dekkelkaj personoj - kun detruo de 4 mil grekaj magazenoj kaj mil domoj
* [[1959]]: Kompanio [[Mattel]] vendis la unuan [[ludilo]]n de la [[pupo Barbie]]
* [[1960]]: [[Léopold Sédar Senghor]] iĝis prezidento de Senegalo
* [[1965]]: '''[[Barato|Barata]] armeo invadis [[Pakistano]]n, revenĝe pro pakistanaj operacoj en [[Kaŝmiro]]'''
* [[1967]]: Prezidento de Francio [[Charles de Gaulle]] komencis 6-tagan viziton en Pollando
* [[1968]]: '''[[Svazilando]] fariĝis sendependa''' - antaŭe ĝi estis [[Britio|brita]] [[protektorato]].
* [[1970]]: La lasta koncerto de [[Jimi Hendrix]] okazis
* [[1975]]: Ĉeĥa[[Malvarma milito]]: ĉeĥa [[teniso|tenisistino]] [[Martina Navrátilová]] petis [[azilo]]n en [[Usono]]
* [[1978]]: [[Kolorado]]: [[Nacia parko Mesa Verde]] iĝis [[Monda heredaĵo de Unesko]]
* [[1983]]: [[Komunista krimo]]: '''[[Sovetunio]] konfesis pafan alterigon de [[Flugo 007 de Korean Air|korea pasaĝera aviadilo]]'''
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/6-a_de_septembro"