Ĝakarto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
formatigo de titoloj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 148:
'''Ĝakarto''' aŭ ''Jakarta'', oficiale konata kiel Speciala Ĉefurba Regiono Ĝakarto (en [[Indonezia lingvo|indonezia]]: Daerah Khusus Ibu Kota Jakarta), estas [[ĉefurbo]] kaj [[havenurbo]] de [[respubliko]] [[Indonezio]]. Ĝi estas la plej loĝata urbo en Indonezio kaj unu el plej loĝataj [[aglomeraĵo]]j en la mondo. Ĝi estas same la ekonomia, kultura kaj politika centro de la lando.
 
Ĝi situas ĉe la [[Ĝakarta golfo]] sur la nordokcidenta marbordo de [[insulo]] [[Javo]]. En decembro de 2012 la urbo havis 9'761'407 loĝantojn en la propra urbo <ref>{{citeCite web|url=http://dki.kependudukancapil.go.id/index.php/statistik/jumlah-pendududk-provinsi-dki-jakarta |title=''Jumlah Penduduk Provinsi DKI Jakarta'' |work=Dinas Kependudukan dan Catatan Sipil |accessdate=27a de Februaro 2014}}</ref> kaj 13'194'000 kun la [[aglomeraĵo]]. Ĝi estas ne nur la plej loĝata urbo en Indonezio sed ankaŭ [[Plej grandaj urboj laŭ loĝantaro|la plej loĝata]] en [[Sudorienta Azio]].<ref>{{cite web | title=Indonesia Population 2014 | date=26a de Marto, 2014 |url=http://worldpopulationreview.com/countries/indonesia-population/ | publisher=World Population Review | accessdate=11a de Aŭgusto 2014}}</ref> La oficiala metropola areo, konata kiel [[Jabodetabek]] (nomo formita per la kombino de la komencaj silaboj de Jakarta, [[Bogor]], [[Depok]], [[Tangerang]] kaj [[Bekasi]]), estas la dua plej granda en la mondo.
 
Establita en la 4a jarcento, la urbo iĝis grava komerca havenurbo por la [[Sunda Regno]]. Ĝi estis ''[[de facto]]'' ĉefurbo de la [[Nederlanda Hindio]] (konata kiel '''Batavia''' tiam, respektive '''Batavio'''). Nuntempe la ĉefurbo pluestis la ĉefurbo de Indonezio ekde la sendependeco de la lando esti deklarita en 1945. LA urbo estas nune la sidejo de la Sekretariaro de [[ASEAN]].
 
Ĝakarto estis listita kiel [[mondurbo]] en la esplorado de 2008 fare de la ''Globalization and World Cities Study Group and Network'' (GaWC).<ref>{{citeCite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html|title=The World According to GaWC 2008|work=Globalization and World Cities Study Group and Network (GaWC)|publisher= Loughborough University |accessdate=7a de Decembro 2009}}</ref> Baze sur esplorado fare de la Brooking Institute, en 2011 la ekonomia kresko en Ĝakarto rangis la 17a inter la 200 plej grandaj urboj de la mondo, saltinte el ĝis rango de 2007 kiel la 171a. Ĝakarto kreskis pli rapide ol [[Kuala Lumpur]], [[Pekino]] kaj [[Bangkoko]].<ref>{{cite web |url=http://www.waspada.co.id/index.php?option=com_content&view=article&id=243533:foke-lebih-yakin-lembaga-survei-asing&catid=17:politik&Itemid=30 |title=Foke lebih yakin lembaga survei asing |date=24a de Aprilo 2012}}</ref>
 
== Historio ==
Linio 159:
La urbo estis alinomita dum la [[dua mondmilito]] al Ĝakarto. Je la pli frua nomo atentigas nur la valida [[regiona aŭtokodo]] "B".
 
== Geografio ==
== Administraj dividoj ==
== Kulturo ==
== Ekonomio ==
== Demografio ==
 
== Transporto ==
 
Ĝakarto havas egan sistemon de rapidaj busoj nomitan '''TransJakarta''' kiun oni lastatempe fervore pligrandigis kaj plidensigis. Sistemo de urbaj fervojlinioj nomita '''KRL Commuter Line''' aŭ '''KRL Jabotabek''', kurtigo '''KRL''' estas '''kereta rel listrik''' kio siavice signifas "elektra fervojo", ekzistas kaj ekzistis delonge kaj estas en iomete uzebla stato sed suferas je nesufiĉa kapacito. Nuntempe oni konstruas du pliajn sistemojn, '''[[Metroo de Ĝakarto|MRT Jakarta]]''' (parte subtera malpeza fervojo) kaj '''LRT Jabodebek''' (malpeza fervojo).
 
== Urba pejzaĵo ==
 
En Ĝakarto troviĝas jam 107 [[ĉielskrapanto]]j pli altaj ol 150 m kaj ties kvanto kreskadas rapide. Oni planas konstrui turon '''Signature Tower Jakarta''' aŭ '''Menara Signature Jakarta''' altan je 638 m. Onidire, ĝi estu plenumita en jaro 2022 <ref>http://www.skyscrapercenter.com/building/signature-tower-jakarta/12333</ref>.
 
== Turismaj interesaĵoj ==
 
Ĉe Ĝakarto troviĝas la plej granda – ankoraŭ ekzistanta – haveno por kargo-velŝipo, Tanjung Priok.
 
== Naskiĝintoj ==
 
* [[Tonke Dragt]], verkisto de infanlibroj
* [[Hella Haasse]], verkisto
Linio 229 ⟶ 224:
* {{ueavikioniamondokat|{{paĝonomo}}|{{paĝonomo}}}}
 
== Notoj ==
{{referencojReferencoj}}
 
{{Portalo Indonezio}}
{{Metropoloj}}
{{administraAdministra divido de Indonezio}}
{{Aziaj ĉefurboj}}
 
{{havendaHavenda artikolo|Ĝakarto}}
{{Bibliotekoj}}
 
[[Kategorio:Ĝakarto| ]]