16-a de septembro: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto |
→Eventoj: Pola Vikipedio transpaŝis sojlon de 100 000 artikoloj |
||
Linio 8:
== Eventoj ==
[[Dosiero:Plymouth Mayflower II.jpg|thumb|left|140px|[[1620]]: Rekonstruita ''[[Mayflower]]'']]
* [[1400]]: [[Owain Glyndŵr]] iĝis
* [[1410]]: Reĝo de Aragono kaj Sicilio [[Fernando la 1-a (Aragono)|Fernando la 1-a]] rekonkeris de [[araboj]] la urbon [[Antequera]]
* [[1497]]: [[Pollando]]: [[Darłowo]] estis [[inundo|inundita]] pro [[cunamo]], kaŭzita de eksplodo de [[metano]] liberigita de marfundo
Linio 14:
* [[1644]]: [[Pollando]]: [[incendio]] detruis pli grandan parton de [[Kostrzyn]]
* [[1651]]: En [[Bila Cerkva]] eksplodis [[ribelo]] de [[kozakoj]], malkontentaj pri kondiĉoj de [[armistico]] kun Pollando
* [[1658]]: [[Respubliko de Ambaŭ Nacioj]]: '''[[Unio]] de [[Hadjaĉe]] inter [[Krono de la Regno de Pollando]], [[Grandprinclando Litovio]] kaj [[zaporogoj]] el la nuna meza [[Ukrainio]]'''
* [[1668]]: Reĝo de Pollando [[Johano la 2-a Kazimiro]] abdikis kaj forveturis al Francio
* [[1726]]: En la [[Ĉeĥio|ĉeĥa]] parto de [[Gigantmontaro]] oni mortigis la lastan [[bruna urso|brunan urson]]
Linio 25:
* [[1848]]: Usona astronomo [[William Cranch Bond]] kun sia filo [[George Phillips Bond|George]] malkovris [[Hiperiono (luno)|Hiperionon]], unu el [[naturaj satelitoj de Saturno|sateliton de Saturno]] - du tagojn poste malkovris ĝin sendepende brito [[William Lassell]]
* [[1868]]: Usona astronomo kanaddevena [[James Craig Watson]] malkovris [[asteroido]]n [[105 Artemiso|Artemiso]]
* [[1877]]: Dum [[dispartigoj de Pollando]]
* [[1882]]: Granda [[inundo]] en [[Verono]]
* [[1904]]: En [[Italio]] komenciĝis unua [[ĝenerala striko]], kiu daŭros ĝis la 21-a de septembro
Linio 31:
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1914]]: 2 500 [[ukrainaj siĉ-pafistoj]] de Volontula Legio en la [[Aŭstria-hungara armeo]] ĵuris fidelecon al la lukto por liberigo de [[Ukrainio]]
** [[1915]]: [[Haitio]] sub [[milito|milita]] premo iĝis usona [[protektorato]]; '''rusa [[ekspedicio]] kiel unua en la historio trapasis la [[Norda mara vojo|nordan
** [[1918]]: Sovetunia parlamento fondis [[Ordeno de Ruĝa Standardo (Sovetunio)|Ordenon de Ruĝa Standardo]]
* [[1919]]: En [[Vladivostoko]] kreiĝis Pola Sav-Komitato de [[Infano]]j en [[Fora Oriento]], fondita de [[Siberio|siberiaj]] [[ekziligo|ekziligitoj]]
* [[1930]]: [[Dua Pola Respubliko]]: '''laŭ ordono de pola ĉefministro [[marŝalo]] [[Józef Piłsudski]] komenciĝis revenĝa agado en [[Galicio|Orienta Malgrandpolujo]], kaŭzita de [[sabotado]] kaj [[terorismo|terorisma]] agado de [[Organizaĵo de Ukrainaj Naciistoj|Ukraina Militista Organizaĵo]]''', kaj daŭranta ĝis fino de novembro en 450 ukrainaj vilaĝoj el 16 distriktoj
* [[1931]]: '''Rusa artisto [[Sergej Obrazcov]] fondis en [[Moskvo]] [[Pupteatro Obrazcov|Pupteatron Obrazcov]]'''
* [[1931]]: En koncentrejo Suluk (proksime al [[Bengazi]]) '''oni ekzekutis komandanton de kontraŭitala ribelo [[Omar Muĥtar]], [[nacia heroo|nacian heroon]] de [[Libio]]'''
* [[1939]]: '''Fino de [[Batalo de Halhin Gol]]''' - venkis soveta-mongola armeoj kontraŭ la japana en la [[batalo]] daŭranta de la 11-a de majo
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1939]]: [[invado en Pollandon|La 16-a tago de germana-pola milito]] (pli da evenoj): '''rezulte de [[bombo|bombado]] ĉesis disaŭdigi [[Pola Radio]] en [[Vilno]] kaj [[Baranaviĉi|Baranowicze]]'''; germana armeo eniris [[Kutno]]n, [[Łowicz]] kaj [[Zamość]]; germanaj [[aviadilo]]j malsuprenĵetis super [[Varsovio]] [[flugfolio]]jn postulantaj submetiĝon dum 12 horoj - generalo Juliusz Rómmel rifuzis [[kapitulaco]]n, pro kio tuj '''komenciĝis ŝtorma artileria bombardo ligita kun bombaj aeratakoj - sekvan tagon falis 5 000 [[kuglo]]jn'''; [[Wehrmacht|germanaj soldatoj]] pafmortigis 48 civilulojn en 5 lokoj (dum la germana [[invado en Pollando]] ĉiutage okazis 15 amasekzekutoj), kaj polico pafmortigis en [[Łuków]] 20 judojn, kaj en [[Przemyśl]] arestis ĉirkaŭ 100 inter juda intelektularo (pafmortigitaj de [[Einsatzgruppen]] dum venontaj tagoj kune kun pluaj centoj da [[judoj]]); dutaga venka por poloj batalo de Jaworów ([[Lviva provinco]]) finiĝis - generalo '''[[Kazimierz Sosnkowski]], komandanto de [[divizio]]j de la Armeo "Małopolska" venkis elitan motorigitan [[SS (organizaĵo)|SS]]-Divizion "Germania"'''; sensukcesa germana [[sturmo]] al [[fortikaĵo]] en [[Bresto (Belorusio)|Bresto]] apud [[Okcidenta Bugo]] - pro manko de [[municio]] nokte poloj retiriĝis; [[Stabo]] de Supera Komandanto translokiĝis al [[Kolomeo]]
** Batalo de [[Atlantiko]]: '''unua en la [[milito]] atako de germana [[submarŝipo]] al ŝipa [[karavano]] de [[Aliancanoj]]''', naviganta de [[Liverpool]] ĝis [[Nordameriko]]
** [[1940]]: En [[Vilno]] novan akademian jaron komencis [[jezuitoj|jezuita]] [[teologio|teologia]] studumo; [[Varsovio]]: el [[taglibro]] de Adam Czerniaków: ([[Janusz Korczak]]) ''petis Wedel pri vendo de 50 kilogramoj da [[grajno]]. Respondon de W., ke al [[judoj|judo]] oni ne povas vendi, li redire reĵetis, ke estas la eliro, oni povas donaci''.
Linio 49:
** [[1944]]: [[Ribelo de Varsovio]] (pli da eventoj): germana bombado de [[Śródmieście|Mezurbo]] - pereis 100 germanaj [[militkaptito]]j en kinejo "Holywood"; sovetaj avidiloj malsuprenĵetas helpon super tri kvartaloj; kapitano Eugeniusz Romański mortfalis, trifoje distingita per Batal-Kruco kaj postmorte per [[Virtuti Militari]]; '''ĉ. 300 soldatoj transiris [[Vistulo]]n por helpi al la ribelantoj'''
** [[Laŭzano]]: "Gazette de Lausane" en artikolo ''Heroa kaj martira Pollando'' skribis: ''Ĉu vere Varsovio estos liberigita kaj iĝos plene libera, ĉu estos devigita al la alia fremda [[okupado]]? Ĉiuj timoj estas motivigitaj rilate al [[Homo sovieticus|sovetunianoj]], kiam oni konstatos, ke post longa haltiĝo de rusaj [[armeo]]j ili decidis lastminute veni kun helpo al batalantaj [[poloj]]. Ĉu ne okazos tia situacio, ke liberigo de Varsovio, la urbo, kiu estas simbolo de heroa rezisto, ne finiĝos per nova, duobla [[tragedio]]?''
** [[1945]]:
* [[1946]]: Flugkompanio [[Alitalia]] fondiĝis
* [[1950]]: En [[Vjetnamujo]] Viet-Minh-grupoj atakis la francajn militbazojn de [[Dong Khe]] kaj [[Lao Kay]]
* [[1950]]: [[Stalinismo]]: pola verkistino Maria Dąbrowska ekdemandis kial oni forigas de [[biblioteko]]j [[libro]]jn nekomfortajn por komunistoj
* [[1957]]: [[Senkomunismigo]]: komenco de la proceso kontraŭ [[funkciulo]]j de pola Sekureca Servo: Roman Romkowski, Józef Różański kaj [[Anatol Fejgin]]
* [[1959]]: '''[[Charles de Gaulle]] proponis [[rajto de memdetermino|rajton de memdetermino]] al la "popolo de [[Alĝerio]]"'''
* [[1962]]: [[Kariba krizo]]: usona [[spionado|spiona]] aviadilo fotis en [[Kubo]] sovetajn [[raketo]]jn de meza pafdistanco
Linio 67:
* [[1985]]: '''En [[Kenjo]] oni trovis skeleton de [[Homo erectus]]'''
* [[1992]]: Rezulte de spekulacia atako [[brita pundo]] estis [[devaluto|devalutita]] kaj devigita forlasi [[Eŭropa Valutoŝanĝa Mekanismo II|Eŭropan Valutoŝanĝan Mekanismon II]]
* [[1993]]: '''Lasta taĉmento de [[Ruĝa Armeo]] forlasis [[Pollando]]n'''.
* [[1996]]: [[Rumanio]] kaj [[Hungario]] subskribis en [[Timișoara]] traktaton pri kunlaboro kaj bona [[najbaro|najbareco]]
* [[1996]]: [[Kosmopramo Atlantis]] startis kun misio STS-79, kies celo estis [[Mir (kosmostacio)|kosmostacio Mir]]
* [[1999]]: [[Rostova provinco]]: '''17 personoj pereis en [[Bombaj atencoj kontraŭ loĝejoj en Rusio|bomba atenco]] kontraŭ loĝbloko en la rusa [[Volgodonsk]]''' - laŭ parto de opozicio kaj [[Aleksandr Litvinenko]] por provoki la [[Dua Ĉeĉenia milito|duan rusan-ĉeĉenan militon]], ĉar la unuan [[Unua Ĉeĉenia milito|rusoj malgajnis]] kaj prezidentigi [[Vladimir Putin]], estron de specialaj servoj
* [[2000]]: '''En [[Kievo]] oni [[Homforkapto|forkaptis]] sendependan ĵurnaliston [[Georgij Gongadze]]''' - murdita de rusa generalo
* [[2003]]: 67 enprizonitoj pereis dum [[incendio]] de la plej granda [[malliberejo]] en la ĉefurbo de [[Sauda Arabio]] [[Riado]]
* [[2005]]: [[Pola Vikipedio]] transpaŝis sojlon de 100 000 artikoloj - laŭ la fondinto de [[Vikipedio]] [[Jimmy Wales]] unu el la plej bonaj, la [[Anglalingva Vikipedio]] tiutempe havis pli ol 700 000 artikoloj
* [[2007]]: En [[Bagdado]] gardistoj de usona firmao [[Blackwater USA]] pafmortigis 17 irakajn civilulojn
* [[2009]]: [[Hatojama Jukio]] iĝis ĉefministro de Japanio
| |||