23-a de februaro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e ordigilo
→‎Eventoj: Konvencio pri Oranĝo (rivero)
Linio 9:
* [[632]]: '''Lasta [[prediko]] de [[Mohamedo]]'''
* [[1280]]: Venko de polaj [[kavaliro]]j super rusa-[[tataroj|tatara]] armeo en batalo de Goźlice (proksime al [[Koprzywnica]])
* [[1455]]: '''La unuaUnua [[Biblio de Gutenberg]] estas presata'''
* [[1539]]: Nupto de pola reĝidino [[Izabela (Hungario)|Izabela]] kun hungara reĝo [[Johano la 1-a (Hungario)|Johano la 1-a]]
* [[1660]]: [[Karolo la 11-a (Svedio)|Karolo la 11-a]] iĝis reĝo de Svedio
Linio 19:
* [[1831]]: [[Novembra ribelo]] kontraŭ [[Rusia Imperio]]: venko de [[poloj|polaj]] ribelantoj en batalo de [[Nowogród (regiono Podlaskie)|Nowogród]]
* [[1836]]: '''[[Teksaso]]: [[Batalo de la Alamo]] komenciĝis'''
* [[1854]]: [[Konvencio]] de [[Oranĝo (rivero)|Oranĝa Rivero]] estis subskribita en [[Bloemfontein]], kun brita konsento pri sendependeco de [[Oranĝa Libera Ŝtato]] en la nuna [[Suda Afriko]]
* [[1875]]: Aŭstra astronomo [[Johann Palisa]] malkovris asteroidon [[143 Adrio|Adrio]]
* [[1886]]: Usona [[inventisto]] Charles Martin Hall malkovris malmultekostan metodon por produkti [[aluminio]]n
Linio 26 ⟶ 27:
* [[1904]]: [[Usono]], kontraŭ 10 milionoj da [[usona dolaro|dolaroj]], gajnis kontrolon super la [[Panama kanalo]] starigante Kanalan Komisionon pri kontrolo de [[Zono de la Kanalo de Panamo]]
* [[1905]]: '''[[Rotario|Rotario Internacia]] fondiĝis'''
* [[1909]]: En [[Nov-Skotio]] ekflugis la unua en [[Kanado]] [[aviadilo]], kies kunkonstruinto estis [[Alexander Graham Bell]]
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1917]]: '''[[Februara revolucio]] kontraŭ caro [[Nikolao la 2-a (Rusio)|Nikolao la 2-a]] komenciĝis''' (8-a de marto laŭ la [[Gregoria kalendaro]]); [[Benito Mussolini]] estis serioze vundita dum bataloj en valo de la rivero [[Soĉa]]
Linio 32 ⟶ 33:
* [[1920]]: Reprezentantoj de [[Dua Pola Respubliko|Pollando]] kaj [[Belorusa Popola Respubliko]] subskribis en [[Rigo]] interkonsenton pri komuna batalo kontraŭ [[bolŝevikoj]] de Pola Militistaro kaj Belorusa Nacia Armeo
* [[1927]]: '''[[Necerteca principo de Heisenberg]] estis formulita''' en la letero de [[Werner Heisenberg]] al [[Wolfgang Pauli]]
* [[1930]]: [[PollandoDua Pola Respubliko]]: en [[Vilno]] ĉe [[Universitato Vilno|Universitato al Stefan Batory]] ekfunkciis Scienc-Esplora [[Instituto]] pri [[Orienta Eŭropo]]
* [[1932]]: '''En unu vilaĝo de [[Moldava Soveta Socialisma Respubliko]] oni pafmortigis 40 [[kulako]]jn''', kion notis eŭropa gazetaro
* [[1934]]: [[Leopoldo la 3-a (Belgio)|Leopoldo la 3-a]] iĝis reĝo de Belgio
Linio 38 ⟶ 39:
* [[1938]]: [[Haveno]] en [[Tel-Avivo]] ekfunkciis
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1940]]: [[Pola ekzila registaro]] malpermesis al [[Asocio de Armita Batalado]] organizi [[ribelo]]n en la regiono de [[Lvovo]] - [[NKVD]] post interŝanĝo de pafoj arestis dekkelkon de ĝiaj aktivuloj (du NKVD-anoj pereis); "Nowy Kurier [[Varsovio|Warszawski]]" informis pri 600 [[afiŝo|afiŝ]]-[[fosto]]jn (antaŭ la milito estis 185)
** Sovetaj regopovoj de [[Belorusio]] enkondukis en [[agrikulturo]] devigan redonon de [[lakto]], [[viando]] kaj [[lano]]; en [[Norda Maro]] brita [[destrojero]] ''HMS Gurkha'' sinkigis germanan [[submarŝipo]]n U-52 - 42 maristoj pereis; [[Parizo]]: [[Stabo]] de Supera Komandanto eldonis ''Specialajn direktivojn'' post spertoj de la germana [[invado en Pollandon]] kaj altrudita [[totalismo|totala]] [[milito]]; [[Dogger-benko]]: ekspedicio de 6 germanaj [[destrojero]]j, direktita kontraŭ britaj fiŝistaj ŝipoj en la tagoj 22-a ĝis la 23-a de februaro, estis atakita de la propraj [[bombaviadilo]]j - poste perdis 2 unuoj sur la britaj [[mino]]j; soveta registaro pere de siafinnasia finna ambasadorino [[Aleksandra Kollontai]] transonistransdonis packondiĉojn: redono de [[Karelio|Karelia]] [[istmo]], nordan kaj orientan bordon de la lago [[Ladoga (lago)|Ladoga]] kun luo de la duoninsulo [[Hanko]]
** [[1941]]: En [[Poznań]] fondiĝis [[konspiro|konspira]] Komunista Partio de Pollando
** [[Projekto Manhattan]]: skipo gvidata de usona kemiisto '''[[Glenn Theodore Seaborg]] la unuan fojon produktis [[plutonio]]n''' (sekreto ĝis 1946); [[Londono]]: Witold Leitgeber notis en sia [[taglibro]] [[preĝejo]]n en fora malriĉa kvartalo, kiu iĝis [[templo]] de Pollando en [[ekzilo]]
** [[1942]]: De [[Varsovio]] al germana [[koncentrejo]] [[Aŭŝvico]] foriris transporto kun 68 personoj
** Japana [[submarŝipo]] bombardis [[Naftorafinado|naftorafinejon]] en [[Santa Barbara (Kalifornio)|Santa Barbara]] - unua japana atako al kontinenta objekto; sur la [[Nigra Maro]] sinkis '''[[ŝipo]] "Struma", erare [[torpedo|torpedita]] de sveta [[submarŝipo]] - sur ĝia ferdeko estis 769 rumanaj [[judoj]]'''; [[Filipinoj]]: ĉefkomandanto de usonaj armeaj fortoj generalo [[Douglas MacArthur]] ricevis ordonon foriri al [[Aŭstralio]]
** [[1943]]: [[Ordnungspolizei|Germana polico]] pafmortigis en Raciborowice 10 polojn, en tio virinon; '''en [[Aŭŝvico]] [[germanoj]] per injekto de [[fenolo]] [[murdo|murdis]] 33 polajn [[knabo]]jn kaj en distrikto Kostopolski ([[Volinio]]) [[masakro|masakris]] plimulton de [[poloj]] en 11 vilaĝoj'''; Popola Gvardio senarmigis en Broszków policejon, ĵetis [[grenado]]jn al [[kafejo]] por germanoj en [[Kielce]] kaj helpis en [[Lvovo]] al 16 vunditaj sovetaj soldatoj fuĝi el [[malsanulejo]]; en [[Varto]]-Lando germanoj malpermesis al poloj paroli [[pole]] en oficejoj, lernejoj kaj entreprenejoj; estro pri gazetaro en [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] informis ke eldonkvanto de pollingva gazetaro egalas al 400 mil, kaj dimanĉe 500 mil ekzempleroj kaj suma eldonkvanto de du [[ukraina|ukrain]]lingvaj gazetoj egalas al 58 mil
** [[1944]]: Diversaj germanaj policoj [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en [[distrikto Buski]] dekkelkajn personojn, en [[distrikto Nowotarski]] 20, kaj en du aliaj lokoj 13; '''germanaj regopovoj en [[Lodzo]] permesis eduki nur dekonon de polaj [[infano]]j'''; taĉmentoj de la 27-a [[Volinio|Volinia]] [[Divizio]] de [[Infanterio]] apud Volodimir devigis germanojn retiriĝi; [[Pola Enlanda Armeo]]: taĉmento de subleŭtenanto Bolesław Mucharski eksplodigis hungaran por[[flegado|flegan]] trajnon sur la [[fervojlinio]] [[Lublin]]-[[Łuków]], kaj taĉmento de leŭtenanto Józef Czuma ([[mutobskuruloj|mutobskurulo]]) el[[relo|religis]] [[rapidtrajno]]n en [[distrikto Miński]]
** '''[[StalinismoKrimoj kontraŭ la homaro]]: ĉiuj [[ĉeĉenoj]] kaj [[inguŝoj]] estis dum la tuta tago [[deportado|translokigataj]] al stepoj de [[Kazaĥio]]''' - la komencita deportado fare de [[stalinismo|stalinistoj]] daŭris ĝis la 9-a de marto, en 2004 agnoskita de [[Eŭropa Parlamento]] kiel [[genocido]] (en la listoj estis preskaŭ duonmiliono de homoj); nokte [[Luftwaffe]] atakis [[Londono]]n (185 [[atakaviadilo]]j)
** [[1945]]: [[Ruĝa Armeo]] kun helpo de polaj volontuloj finis liberigon de [[Poznań]] - germana [[garnizono]] en [[citadelo]] kapitulacis; '''[[Distrikto Vilno]]: [[NKVD]]-traserĉo frakasis en la batalo taĉmenton de [[Pola Enlanda Armeo]] - pereis 53 soldatoj, kaj murdis 27 loĝantojn de la vilaĝo Ławże, kunlaborantaj kun la [[Pola Partizana Ŝtato|subtera movado]]''', alia taĉmento atakis polan taĉmenton de memdefendo (pereis 50 soldatoj)
** Kongreso de Poloj en [[Kanado]] voĉdonis proteston kontraŭ rezultoj de la [[Konferenco de Jalto]]; '''[[Hisante la flagon en Iwo Jima|usonanoj fiksis sian flagon]] sur la japana insulo [[Iwo Jima]]'''; '''unua usona aeratako kontraŭ [[Tokio]] kun uzo de [[brulbombo]]j'''; neŭtrala ĝis nun [[Turkio]] deklaris militon al [[Nazia Germanio]]; '''germana urbo [[Pforzheim]] estis neniigita de 379 britaj [[bombaviadilo]]j''' - pereis 31% de loĝantaro kaj detruiĝis 83% de konstruaĵoj
* [[1946]]: [[Ruĝa Armeo]] iĝis [[Soveta Armeo]]
* [[1947]]: '''[[Internacia Organizaĵo por Normigado]] estis fondita''' - grava por la monda [[industrio]] kaj [[komerco]]
* [[1954]]: '''Unuafoje oni donis al infanoj [[vakcino]]n kontraŭ [[poliomjelito]]''', inventitan de pola judo [[Hilary Koprowski]]'''
* [[1958]]: Kubaj rebelintoj forkondukis argentinanon [[Juan Manuel Fangio]], piloton de [[Formulo 1]], kiun liberigis sekvan tagon
* [[1970]]: Fondiĝas la Kooperativa Respubliko [[Gvajano]]