Preĝejo de la Sanktaj Apostoloj (Konstantinopolo): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
[[File:Kokkinobaphos Holy Apostles.jpg|right|thumb|300px|Miniaturo de la Vatikana [[Kodekso 1162]], opiniata reprezenti la preĝejon de la Sanktaj Apostoloj restrukturita de [[Justiniano la 1-a]].]]
La '''Preĝejo de la Sanktaj Apostoloj''' en [[Konstantinopolo]] ([[Greka lingvo|greklingve]]: Άγιοι Απόστολοι, ''Aghioi Apostoloj'') estis la [[kirko]] plej alte konsiderata de la nova ĉefurbo ekde ĝia fondiĝo iniciate de [[Konstanteno la 1-a de la Romia Imperio]]. Tiu preĝejo de la ‘Sanktaj Apostoloj’, kun ĝia grekkruca plano, fariĝis la modelo por ĉiuj estontaj preĝejoj dediĉitaj al la apostoloj, kiel la Baziliko de la apostoloj de [[Gerasa]] ([[Jordanio]]) aŭ la ''[[Basilica apostolorum]]'' (baziliko de la Apostoloj) fondita de [[Ambrosio de Milano|Sankta Ambrozio]] en [[Milano]].
 
== Historio ==
=== Konstantena epoko ===
La preĝejo estis konstruigita de [[KonstantinoKonstanteno la 1-a de la Romia Imperio|KonstantinoKonstanteno imperiestro]] mem samtempe kun konstrukomenciĝo de la katedralo [[Hagia Sofia|Sankta Sofia (Hagia Sofia)]]; fakte, nur de la unua la imperiestro povis vidi ankaŭ la kompletigon. Konceptita kiel imperia maŭzoleo, ĝi estis konstruita en la plej alta punkto de la urbo ene de la muregzono, apud la ''Pordo Adrianopolo''.
 
Ĝi estis rekonstruita epoke (6-a jarcento) de imperiestro [[Justiniano la 1-a]], sekve radike refarita kiam ĝi estis aliigita al moskeo en la [[15-a jarcento]] post la turka konkero de la urbo, kaj komplete renovigita en la [[18-a jarcento]], fine de la unua arkitekturo restas eĉ ne spuro.
Linio 10:
La antikvaj konstantinepokaj fontoj ĝin priskribas kiel belegan konstruaĵon kaj spacoplenan, plane centran kaj enan de korto kun [[ekzedro]]j kaj fontanoj, ĉirkaŭitan de kolonita portiko. Malmulte fore, el korto oni povis aliri terman komplekson kaj veran kaj propran, kvankam duarangan, imperian rezidejon. En tiu ampleksa ĉirkaŭbaro, kiu laŭplane similis al la antikva marŝejo de la [[Baziliko de la Sankta Tombo]] de Jerusalemo, estis antaŭvidita la ricevado de la popolo; ĝi devintus komforti la tien deforan alvenanton dum la palaco devintus gastigi la estontajn imperiestrojn vizitantajn la maŭzoleon: ĉio estis antaŭaranĝita por transformi la lokon al pilgrimeja centro.
 
Ene de la amplekso troviĝis la tombo de KonstantinoKonstanteno kie la imperiestro mem dekretis ke oni ĉiutage celebru meson. Sur la parietoj estis prezentaj dek du ''stélai'' ([[cenotafo]]j) aŭ tomboslaboj memorigantaj la dek du apostolojn.
 
En [[395]] en ĝi estis entombigita la korpa restaĵo de [[Teodosio|Teodozio la 1-a]].
Linio 17:
 
=== La rekonstruo de Justiniano ===
Dum la regnado de Justiniano, la preĝejo estis tute teren nivelita kaj rekonstruita kun eĉ pli vastaj dimensioj. [[Prokopio el Cezareo]] raportas kiel la konstruaĵo estis ordonita de Justiniano mem, dum [[Pseŭdo-Kodino]] atribuas la decidon al [[Teodora (imperiestrino)|Teodora]]. La nova konstruaĵo, konsekrita la 28an de junio [[550]], montriĝis grekkruce kun kvin kupoloj, unu por unuopa branĉo plu la kvina centra; la okcidenta branĉo etendiĝis al la enirhalo. La altkonsideritaj relikvoj de KonstantinoKonstanteno kaj sanktuloj estis translokitaj en la nova preĝejo, dum Justiniano levigis maŭzoleon por si kaj sia familio ĉe la fundo de la norda branĉo.
 
Laŭlonge de pli ol sep cent jaroj la preĝejo de ‘Sanktaj Apostoloj’ estis la dua plej grava monumento en Konstantinopolo, post la Baziliko de Sankta Sofia. Sed, malsame ol tiu baziliko, tiu ĉi estis en la pulsa koro de la nova sektoro de la urbo, sur la granda arterio nomata “Mese”. Tio faris el la preĝejo ‘Sanktaj Apostoloj’ la porkulta establaĵo plej vizitata; multaj bizancaj imperiestroj kaj patriarkoj de Konstantinopolo tie estis entombigitaj.
Linio 43:
 
== Tomboj en ‘Sanktaj Apostoloj’ ==
* [[KonstantinoKonstanteno la 1-a de la Romia Imperio]] (306-337)
* [[Gioviano]] (363-364) kaj lia edzino [[Karito]]
* [[Valentiniano la 1-a]] (364-375) kaj lia edzino [[Marina Severa]]