Infano: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Paculo (diskuto | kontribuoj)
Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo Altnivela poŝaparata redaktado
e korekto
Linio 10:
# [[homo]]n, kiu [[vivo|vivas]] en la [[infanaĝo|infanaĝa]] vivofazo. Laŭ [[difino]] de [[Infanjura Konvencio]] de [[Unuiĝintaj Nacioj|UN]] infanoj estas tiuj [[homo]]j, kiuj 18-an aĝon ne trapasis.
# laŭ leĝo en diversaj landoj "infano estas, kiu ne plenumis sian 14-an jaraĝon", sed ĝenerale ili estas nur parte puneblaj ĝis la 18-a jaro (ĝis 14-a jaro ili estas nepuneblaj en la plej multaj evoluintaj landoj).
# laŭ etapoj en la vivo oni konsideras, ke infano estas [[homo]] inter la stadioj de [[nasko]] kaj [[pubero]].<ref name="Child">{{Cite web|title=Child |publisher=[[TheFreeDictionary.com]]|accessdate=January 5, 2013|url=http://www.thefreedictionary.com/Child}}</ref><ref name="Child 2">{{Cite web|title=Child|publisher=[[Oxford University Press]]|accessdate=5a de Januaro, 2013|url=http://oxforddictionaries.com/definition/english/child}}</ref> La jura difino de ''infano'' ĝenerale referencas al [[Neplenaĝeco|neplenaĝulooneplenaĝulo]], tio estas persono pli juna ol la [[aĝo de majoritato]].<ref name=Child />
# infano estas ido en [[familio]]<ref>{{Cite web|url=http://www.ssa.gov/dibplan/dacpage.shtml |title=For example, the US Social Security department specifically defines an adult child as being over 18 |publisher=Ssa.gov |date=|accessdate=2013-10-09}}</ref> aŭ, [[metaforo|metafore]], [[Aŭtoritato|aŭtoritata koncepto]], aŭ aludo al klara grupa membreco en klano, tribo, aŭ religio; ĝi povas ankaŭ signifi esti forta rilata al specifa tempo, loko aŭ cirkonstanco, kiel ĉe "infano de naturo" aŭ "infano de la Sesdekaj".<ref>{{Cite web|title=American Heritage Dictionary|url= http://www.bartleby.com/61/13/C0291300.html |publisher=|date=2007-12-07}}</ref>
 
Linio 23:
Laŭlonge de la historio ne sammaniere estis konsiderata la infano. En la [[Antikveco|antikvaj]] [[kulturo]]j kutime la infano estis egaligita, en la familio kaj socio, al propraĵo nemalsimile ol aliaj materiaj aŭ alispecaj propraĵoj. Kutime la [[patro]] praktike disponis pri la akcepto kaj malakcepto pri la novnaskito: tio videblas ankaŭ el la etimologio de la latina ''levi''. En la kulturoj plej konataj kiel la [[greka]], aŭ la [[hebrea]], tiu sinteno daŭris laŭ jarcentoj kvankam en ili videblas ŝanĝoj protektemaj pri la infano.
 
En la antikva greka oni konstatas ke la absolutecon de la plej antikva patro-monarkeco anstataŭis, en la epoko de [[platonismo]], la absoluteco de la [[monarkio|monarkecamonarkieca ŝtato]], kiu povis disponi je la infano laŭ sia volo; nur kun la [[helenismo]] (ekde la tria jarcentoj a.K.) la filoj ekestis konsiderataj personoj.
 
Tia helenisma tendenco trovis aprobon kaj novajn motivigojn en la enscenejĝantaenscenejiĝanta [[kristanismo]], por kiu la infano estas ekde naskiĝo [[persono]] egalrajta al ĉiu alia plenkreskulo ĉar kreita laŭ la bildo de [[Dio]] kaj destinita al la glora eterneco. La kristana defendo kaj protektemo por la infano iom post iom modifis la leĝaron kaj kreis sennombrajn instituciojn por la egalrajta eduko de infanaro. Tiu pensmaniero iom post iom disvastiĝis, eĉ profitante de tiusencaj spuroj ĉeestantaj en diversaj kulturoj, kaj pervadispersvadis, eĉ se diversmaniere motivite, la diversajn civilizojn.<ref>[http://www.ibs.it/libri/seveso+gabriella/libri+di+gabriella+seveso.html]</ref>
 
Tamen en la popola eŭropa kulturo abundas je rakontoj de infanoj kiuj estis abandonitaj de sia familio por serĉi sian vivon ekster la familia kadro kaj pago, kiel respegulo de la ekonomiaj malfacilaĵoj (ekzemple "Hansel kaj Gretel", [[Lazarillo de Tormes]], [[pikareska romano]] ktp.).
Linio 99:
[[Infansoldato]]j estas infanoj kiuj estas uzataj por armeoj ĉu regulaj kaj leĝaj ĉu neregulaj aŭ kontraŭleĝaj por plej diversaj funkcioj, ekde rekta militado ĝis helpaj funkcioj, kiel portistoj, helpantoj, kurieroj kaj eĉ prostituitoj. Aliaj kromaj funkcioj estus la uzado de infanoj kiel homaj ŝildoj aŭ kiel propagando por militistaj kampanjoj. Laŭ la ILO estas infanoj homoj ĝis 18 jaroj. Tiun praktikon kaj situacion multaj organizoj tutmonde kontraŭbatalas. Ĉiukaze la problemo estas ke la vivo de infanoj estas terure endanĝerigita.
 
La [[seksa misuzo de infanoj]] estas konduto per kiu infano estas uzata kiel seksa objekto fare de alia persono kiu altrudas sian volon al ĝinĝi, ofte pere de perforto aŭ emocia timigo, kun la celo obteni seksan plezuron. La infana seksa misuzo estas traŭmata sperto kaj estas vivita de la viktimo kiel atenco kontraŭ sia fizika kaj psikologia integrecoj.
 
== Vidu ankaŭ ==