Kartvela alfabeto: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
飯江誰出茂 (diskuto | kontribuoj) |
Alifono (diskuto | kontribuoj) Referencoj |
||
Linio 17:
|ekzemplo = დამწერლობა.png
}}
La '''kartvela alfabeto''' (loke nomata მხედრული, ''mkhedruli'') estas la skribsistemo nuntempe ĉefe
Kartvelaj skriboj ricevis la nacian statuson de nemateria kultura heredaĵo en [[Kartvelio]] en [[2015]] <ref>(en) "''[http://agenda.ge/news/31109/eng Georgian alphabet granted cultural heritage status]''". Agenda.ge. la 10-an de marto 2015. </ref> kaj en [[2016]] [[Unesko]] aldons ĝin al sia [[Listo de nemateria kultura heredaĵo de Unesko|Reprezenta Listo de la Nemateria Kultura Heredaĵo de la Homaro]]<ref>(en) "''[http://www.unesco.org/culture/ich/en/RL/living-culture-of-three-writing-systems-of-the-georgian-alphabet-01205 Living culture of three writing systems of the Georgian alphabet]''". Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity. UNESKO. </ref>.
Montriĝis [[Grekoj|grekaj]] kaj [[Arameoj|arameaj]] influoj sed kelkaj kartvelaj akademianoj kiel Tamaz V. Gamkrelidze diris, ke ili estis libere inventitaj imitante la grekan modelon, anstataŭ rekte bazitaj sur pli fruaj formoj de la aramea alfabeto, kvankam la kartvela fonologia inventaro estas tre malsama de la greka<ref>(en) Seibt, Werner. "''[https://www.academia.edu/1355678 The Creation of the Caucasian Alphabets as Phenomenon of Cultural History]''".</ref>.
La kartvela alfabeto estas fonetika, t.e. al unu sono korespondas unu litero kaj inverse. La nuntempa kartvela alfabeto uzas 33 signojn - 5 vokalsignojn kaj 28 konsonantosignojn (la svana kaj la [[mingrela kartvela lingvo|mingrela lingvoj]] uzas aldone 2 pliajn konsonantajn signojn). La nombro de kartvelaj literoj uzataj en aliaj kartvelaj lingvoj varias.
[[Dosiero:Street sign in Georgian and Latin alphabets.jpg|alternative=Stratŝildo en la kartvela kaj latina alfabetoj.|maldekstra|eta|350x350ra|Stratŝildo en la kartvela kaj latina alfabetoj.]]
Oni distingas inter literoj bazliniaj (kiuj estas skribataj laŭ la imaga linio, simile al latinaj "a", "s"), subliniaj (kiel latinaj "p", "q"), superliniaj (kiel latinaj "b", "d") kaj ambaŭflankaj (kiel islanda "þ"). Sekve ili havas diferencajn altecojn.
Linio 153 ⟶ 159:
|}
== Vidu ankaŭ ==
[[Kartvela lingvo]]
[[Alfabeto]]
[[Kartvela kaligrafio]]
== Eksteraj ligiloj ==
[https://eo.globalvoices.org/2020/06/8759/ Protekti la antikvan alfabeton de Kartvelio en cifereca epoko], EurasiaNet
(en) [http://titus.fkidg1.uni-frankfurt.de/unicode/tituut.asp Kartvela tiparo,komforme al Unikodo 4.0, ankaŭ havebla por MAC OS 9 aŭ X]
== Referencoj ==
[[Kategorio:Alfabeto]]
[[Kategorio:Kartvela lingvaro]]
[[Kategorio:Kartvelio]]
[[Kategorio:Unesko]]
| |||