Dalito: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Ne-registaraj organizaĵoj
Linio 1:
[[Dosiero:Mumbai 03-2016 52 Dharavi near Mahim Junction.jpg|alternative=La malriĉulejo Dharavi en Mumbajo . Granda parto de la loĝantoj estas dalitoj [ 1 ] Foto el 2016|eta|400x400ra|Dharavi, loĝloko en [[Mumbajo]] kun multaj malriĉuloj de kiuj granda parto estas dalitoj<ref>(en) "''[http://www.ncdhr.org.in/ncdhr2/aboutncdhr National Campaign on Dalit Human Rights]''".</ref>. Foto el 2016]]
En la [[Hinduismo|Hinduisma]] [[kasto|kasta]] sistemo de [[Hindio]], '''dalito''' estas homo kiu ne apartenas al iu ajn [[varno]] (kiu malsamas de la [[ĝatio]] aŭ [[kasto]]), kaj do estas teorie ekster la kasta sistemo. Oni ofte nomas ĉi tiun grupon da homoj la "netuŝeblajnetuŝebluloj", ĉar tradicie pli alt-kastaj homoj devas ilin ne tuŝi.
 
La dalitoj estas homoj kiuj tradicie faras laborojn kiuj estis vidataj kiel ne-puraj aŭ malalt-rangaj de la Hinduisma socio, ekzemple lavi vestaĵojn, purigi necesejojn, labori kun mortintaj bestoj aŭ tuŝi kadavrojn. Tradicie, ili estis traktitaj kiel malsupera kategorio, kaj ekzistis multaj aferoj kiujn ili ne rajtis fari. Ili estis devigataj vivi en apartaj kvartaloj, kaj ili ne rajtis havi iun ajn kontakton kun pli alt-kastaj homoj. Ili ne rajtis trinki akvon de puto uzata de la pli altaj kastoj, aŭ eĉ promeni en apartaj kvartaloj, kaj homoj de pli altaj kastoj evitis eĉ ilian ombron en kelkaj kazoj.
Linio 5 ⟶ 6:
Homoj estas konsiderataj dalitoj se ili naskiĝis en dalita familio, kaj ne eblas ŝanĝi tiun sorton dumvive. La dalitoj mem, same kiel la cetero de la Hinduistoj, dividiĝas en multajn [[ĝatio]]jn, kiuj estas heredaj grupoj kies membroj ofte havas la saman familian nomon kaj ĉiam geedziĝas inter si, kaj kutime ĉiuj faras la saman laboron aŭ laborojn.
 
La Dalitojealitoj estas konsiderataj la plej malalt-rangaj homoj en la kasta sistemo, ĉar laŭ la Hinduisma kredo la homoj dividiĝas inter la apartenantoj al la kvar varnoj, la [[Brahmano]]j, la [[Vajŝjo]]j, la [[Kŝatrijo]]j kaj la [[Ŝudro]]j, kiuj devenas de malsamaj korpopartoj de la dio [[Puruŝa]], kaj fine la Dalitoj, kiuj ne devenis de lia korpo.
 
La vorto dalito estas uzata nur de kelkaj jardekoj, kaj ĝi signifas "subpremataj homoj".
Linio 13 ⟶ 14:
La Hinda konstitucio malpermesas diskriminacion surbaze de la kasto, kaj oni rezervas proporcion de la lokoj en Hindaj publikaj oficejoj, lernejoj kaj institucioj al dalitoj, por helpi ilin. Ĉi tio estas tre delikata politika demando en Hindio, ĉar la homoj de aliaj kastoj ofte protestas kontraŭ ĝi.
 
== Ne-registaraj organizaĵoj ==
{{projektoj|n=Kategorio:Dalitoj}}
La Nacia Kampanjo pri Dalitaj Homaj Rajtoj (NCDHR) fondita en 1998 fare de dalitaj homrajtaj aktivistoj, estas unu el multaj organizaĵoj kiu dediĉas sin al la eliminado de [[Kasto|kasta]] diskriminacio. Ĝiaj ĉefaj celoj estas "respondecigi la baratan ŝtaton pri ĉiuj malobservoj de [[homaj rajtoj]] faritaj kontraŭ dalitoj, sentivigi la civilan socion per altigo de videbleco de la dalita problemo, kaj fari justecon al dalitoj viktimoj de diskriminacio kaj perforto"<ref>(en) "''[http://www.ncdhr.org.in/ncdhr2/aboutncdhr National Campaign on Dalit Human Rights]''".</ref>. La Internacia Dalita Solidareca Reto, fondita en 2000, estas alia organizaĵo kiu maltrankviliĝas pri kasta diskriminacio kaj similaj diskriminacioj bazitaj sur laboro kaj deveno. Ĝi aperis kiel reto de naciaj solidarecaj grupoj de afektitaj landoj kiel tiuj en [[Suda Azio]] kaj eĉ [[Okcidentafriko]].{{projektoj|n=Kategorio:Dalitoj}}
 
== Vidu ankaŭ ==
[[Apartismo]]
 
[[Diskriminacio]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
(angla) [http://www.hurights.or.jp/archives/focus/section2/2007/06/untouchability-and-violence-against-dalits.html#4 Netuŝebleco kaj perforto kontraŭ dalitoj]
 
(angla) [http://www.dalits.nl/pdf/dismantling.pdf Raporto pri aliro al rajtoj por dalitoj] (HCDHR)
 
(angla) [https://web.archive.org/web/20200717110656/http://www.indianet.nl/pdf/ncdhr0702.pdf Nacia Kampanjo pri homaj rajtoj por dalioj] (NCDHR), Barato, 2006
 
== Referencoj ==
[[Kategorio:Hinduismo]]