|
'''Konuroj''' ([[angle]] kaj [[france]] ''conure'') estas netaksona grupo de malgrandaj kaj mezgrandaj [[papagoj]] kun mallonga korpo kaj relative longa vosto. Oni ĝenerale uzas tiun ĉi terminon por anoj de kelkaj genroj en [[familio (biologio)|familio]] de [[neotropisaj papagoj]] el [[subfamilio]] ''[[Arinae]]''. Estiel nescienca termino, la vorto "konuro" estas plejparte uzata en [[birdobredado|birdobredada kulturo]], sed ĝi jes aperas en sciencaj verkoj, aparte kiel parto de kutimaj nomoj de certaj genroj kaj specioj.<ref>{{Cite journal|doi=10.1016/j.anbehav.2008.08.007|title=Individual recognition and selective response to contact calls in foraging brown-throated conures, Aratinga pertinax|year=2008|last1=Buhrman-Deever|first1=Susannah C.|last2=Hobson|first2=Elizabeth A.|last3=Hobson|first3=Aaron D.|journal=Animal Behaviour|volume=76|issue=5|pages=1715–1725}}</ref>
[[Dosiero:NandayConure-Jack.jpg|thumb|right|280px|Nandeja konuro, ''Aratinga nenday'']]
La '''konuro''' (''Psittaciformes'' ''spp''.), el la ordo de [[psitakoformaj]] birdoj kaj familio de [[psitakedoj]], troviĝas en suda Azio, Australio, Afriko kaj suda kaj centra Ameriko, el kiuj Aŭstralio havas la plej multajn speciojn, kaj suda kaj centra Ameriko la plej grandan nombron. Ĝi apartenas al aparta branĉo en la klasifika sistemo de birdoj. La konuro estas ne nur milda kaj kolorbrila, sed ankaŭ kapablas imiti homan voĉon, diri simplajn frazojn kaj kanti mallongajn kantojn post trejnado. Ĝi estas ŝatata kiel apreca birdo de la antikveco. Ĝi ankaŭ estas longviva birdo. Iuj el la konuroj povas vivi pli ol 60 jarojn kaj, laŭdire, eĉ 120 jarojn.
==Priskribo Genroj ==
Iam ĉiuj birdoj nomataj konuroj estis unuigitaj en unu [[parafiletika]]n genron ''Conuropsis''.<ref>{{Cite EB1911 |wstitle=Parrot |volume=20 |pages=863–864 |first=Alfred |last=Newton}}</ref> Poste pro disvolvo de metodoj de filogenetiko, aparte de [[molekula filogenetiko]], la genro estis dispartigita je kelkaj novaj genroj, iuj el kiuj eĉ ne estas tre parencaj. Jen la (probable nekompleta) listo de genroj kies specioj estas nomataj konuroj:
La beko de la konuro similas al tiuj de la [[akcipitro]] kaj la [[strigo]], tamen la kurbeco estas pli granda ol ili. Same kiel [[akcipitroj]], ĝi havas kornecan tegaĵon kaj harojn sur la bazo de makzelo, kun naztruoj trairantaj la tegaĵon, kaj la makzelo ligiĝas kun la kranio per moveblaj artikoj. Pro tio la konuro povas iom supren malfermi sian bekon, tion la aliaj birdoj ne povas fari. La lango de konuro estas delikata [[Sensa sistemo|sensorgano]] dikmuskola, iuj estas kornece kovritaj. La pinto de lango estas pirforma. La birdo havas tarsojn mallongajn kaj larĝajn kun kvar- aŭ ses-angulaj elkreskaĵoj. Ĝiaj dua kaj tria piedfingroj etendiĝas antaŭen kaj ĝiaj unua kaj kvara malantaŭen. La kapo de la birdo estas granda, la okuloj malgrandaj, la plumoj verdflavaj, bluaj, ruĝaj, blankaj kaj nigraj. Iliaj vostoj estas malsamaj en grandeco kaj varias en formo. Ofte vidiĝas vostoj orta, ronda, kojnoforma kaj pinta.
* ''[[Aratinga]]'' — aratingoj aŭ veraj konuroj
* ''[[Pyrrhura]]'' — ruĝavostaj konuroj
* ''[[Eupsittula]]'' — brungorĝaj aratingoj aŭ konuroj
* ''[[Psittacara]]'' — palbekaj aratingoj aŭ konuroj
* {{formortis}}''[[Conuropsis]]'' — unu specio, Karolina konuro (formortinta)
* ''[[Cyanoliseus]]'' — unu specio, Patagonia konuro
* ''[[Enicognathus]]'' — smeraldaj konuroj
* ''[[Guarouba]]'' — unu specio, ora aratingo aŭ konuro
* ''[[Leptosittaca]]'' — unu specio, Anda konuro
* ''[[Ognorhynchus]]'' — unu specio, ororela konuro
* ''[[Thectocercus]]'' — unu specio, blukrona aratingo aŭ konuro
==VivejoReferencoj==
{{referencoj}}
La konuroj loĝas en tropikaj kaj subtropikaj arbaroj, kaj estas escepto: la larĝvosta papago (''Platycercini'') de Aŭstralio loĝas en stepa zono kaj flugas per siaj fortaj flugiloj; la keo (''Nestor notabilis'') de Nov-Zelando loĝas inter la supra parto de arbarzono kaj neĝlinio de la sudaj Alpoj. La konuroj ŝatas vivi en aroj; precipe dum sezono de fekundiĝo, ili povas formi grandajn grupojn. Iuj el ili fiksloĝas en iu loko, dum aliaj migras por serĉi nutraĵon. La papago (''Psittacula'') de Ĉinio kaj la [[longbeka konuro]] (''Enicognathus'') de Sud-Ameriko estas veraj migraj birdoj.
==Dieto==
La plejparto el la papagoj [[Dieto (nutrado)|nutras sin]] per semoj, ĝermoj aŭ floroj de diversaj arboj, herboj kaj plantaĵoj. Grandaj papagoj plej ŝatas manĝi fruktojn kaj berojn; [[mielaj papagoj]] (''Trichoglossus'') lekmanĝas sukon de beroj kaj arboj kaj nektaron per la brosforma lango; [[maldikbekaj konuroj]] (''Enicognathus leptorhynchus'') kaj keoj fosas radikojn, kormojn, tuberojn en tero por manĝi kaj ankaŭ kaptas insektojn; [[pigmeaj papagoj]] (''Micropsitta'') manĝas ŝelon de juna arbo kaj suĉas ĝian sukon.
[[Dosiero:Patagonian conure.jpg|thumb|left|200px|Patagona konuro, ''Cyanoliseus patagonus'']]
==Reproduktokonduto kaj nestejoj==
Escepte de la keo, ĉiuj aliaj papagoj praktikas "monogamion". Papagoj kutime [[birdonesto|nestas]] en arbotruoj naturaj, forlasitaj de aliaj birdoj aŭ membekitaj; sed la [[patagonia konuro]] (''Cyanolisaus patagonus'') de Sud-Ameriko faras neston el truo sur krutaj rokmuroj; la keo konstruas neston en rokfendo du metrojn profunda; la pigmea papago prenas termitan tombon kiel neston; la [[monaĥa konuro]] (''Myiopsitta manachus'') de Sud-Ameriko konstruas apartamentan nestegon el diversaj branĉoj sur izola arbego, kun flanka aperturo; kaj la [[terpapago]] (''Pezoporus wallicus'') de Aŭstralio ellasas ovojn en terkavo. En la nesto troviĝas nur iom da lignopecetoj. Papagoj de multaj specoj povas transporti molajn maldikajn branĉojn, foliojn, ŝelojn kaj herbojn por konstrui neston. Dum transportado la [[persikvizaĝa ambirdo]] (''Agapornis roseicollis'') kaj la cejlona penda papago (''Loriculus beryllinus'') metas tiujn konstrumaterialojn inter plumojn de la dorso, talio, kolo kaj brusto. La malgrandaj konuroj kovas ovojn ĉiujare du aŭ tri fojojn kaj la grandaj konuroj unufoje. En ĉiu nesto de la granda konuro estas 2 ovoj, kaj en ĉiu nesto de la malgranda konuro 6-8 ovoj. La kovadon plenumas birdinoj, kelkiam kun partopreno de virbirdoj.
[[Kategorio:Papagoformaj]]
{{Commons|Cyanoliseus patagonus}}
| 