19-a de aprilo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→Mortoj: Walter Mondale |
RG72 (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 17:
* [[1713]]: Germana imperiestro [[Karolo la 6-a (Sankta Romia Imperio)|Karolo la 6-a]] eldonis [[Pragmataj Sankcioj|pragmatan sankcion]] laŭ kiu havaĵoj de [[Habsburgoj]] estos nedivideblaj kaj povos esti [[heredo|heredotaj]] de virinoj
* [[1770]]: Brita [[navigisto]] [[James Cook]] unuan fojon ekrigardis [[Aŭstralio]]n
* [[1773]]: Dispartiga [[Sejmo (Pollando)|Sejmo]] komenciĝis, kunvokita por agnoski la [[dispartigoj de Pollando|unuan dispartigon de Pollando]] fare de la [[
* [[1775]]: [[Usona Milito de Sendependeco]]: trupoj de la [[Reĝlando de Granda Britio]] komencis [[sieĝo de Bostono|sieĝon de Bostono]]
* [[1809]]: Kadre de [[Napoleonaj Militoj]] en [[distrikto Pruszkowski|Raszyn]] okazis [[batalo]] inter aŭstra korpuso kaj pola armeo komandata de [[Józef Poniatowski]]; mortfalis poeto [[Cyprian Godebski]]
Linio 23:
* [[1819]]: Otomana [[paŝao]] [[Ali Pasha]] devigis 4 mil [[grekoj]]n de [[Parga]] ekloĝi en [[Korfuo]] kaj aliaj [[Ioniaj insuloj]]
* [[1825]]: Taĉmento de t.n. [[Tridek Tri Orientanoj]] komandata de [[Juan Antonio Lavalleja]] eliris de [[Argentino]] al teritorio, [[okupado|okupata]] de [[Brazilio]], [[Urugvajo]] por komenci batalojn por liberigo de la lando
* [[1831]]: [[Novembra Ribelo]] kontraŭ la [[
* [[1860]]: [[Setúbal]] en [[Portugalio]] akiris [[urborajto]]n
* [[1870]]: Franca astronomo [[Alphonse Louis Nicolas Borrelly]] malkovris asteroidon [[110 Lidio|Lidio]]
Linio 29:
* [[1897]]: Unua [[Bostona maratono]] okazis - la unua [[maratono]] post [[Olimpikoj]] en [[Antikva Grekio]]
* [[1902]]: [[Tertremo]] detruis urbojn [[Ketzaltenango]] kaj Solola en [[Gvatemalo]] mortigante ĉirkaŭ 2 mil personojn
* [[1903]]: [[Rusia Imperio]]: en [[Besarabio|besarabia]] [[gubernio]] en [[Kiŝinevo]] komenciĝis dutaga [[pogromo]] de judoj, rezulte de
* [[1904]]: [[Incendio]] detruis mezurbon de [[Toronto]]
* [[1908]]: En [[dispartigoj de Pollando|prusa aneksaĵo de Pollando]] oni malpermesis uzon de la [[pola lingvo]] dum publikaj kunvenoj
* [[1918]]: [[Unua mondmilito]]
** [[Flago de Litovio]] oficialiĝis
* [[1919]]: [[Pola-bolŝevika milito|Soveta-Pola Milito]]: pola armeo
* [[1925]]: Plej titolita [[Club Social y Deportivo Colo-Colo|futbalista klubo]] en [[Ĉilio]] fondiĝis
* [[1927]]: [[Germanio]]: [[Flughaveno Duseldorfo]] ekfunkciis
Linio 45:
** [[1942]]: [[Pola Rezistomovado]]: grupoj de eta [[sabotado]] alkroĉis en [[Varsovio]] ĉirkaŭ 2 mil [[desegno]]jn de [[svastiko]] pendiganta de [[pendumilo]] - donaco al Hitler antaŭtage de lia naskiĝdato; en [[Palestino]] malfermiĝis unua en [[Proksima Oriento]] pola lernejo de substandardistoj de rezervo
** [[1943]]: [[Operaco Reinhardt]]: pro ordonita de [[Heinrich Himmler]] likvido de [[Varsovia geto]], la [[ribelo en varsovia geto]] eksplodis ne por venki, sed por digne morti, la unuan tagon sur la placo de Muranów [[judoj]] hisis 2 [[flago]]jn: blankan-ruĝan kaj bluan-blankan, kiujn Himmler ordonis tuj detrui, dirante ''Tio estas io pli ol [[kanono]]!''; dum unu monato ĉ. 10 mil [[judoj]] pereis. La unua urba [[ribelo]] en [[okupado|okupata]] Eŭropo (krom la [[ciganoj|cigana]] en [[KL Warschau]], la dutaga meze de marto samjare) priskribita en la [[raporto de Stroop]], kies ĉefa forto estis estintaj [[oficiro]]j kaj soldatoj de Pola Soldataro el la [[invado en Pollandon|defenda milito 1939]], asociigitaj en prisilentata [[Juda Militista Asocio]], kunlaboranta kun [[Pola Partizana Ŝtato|Pola Subtera Ŝtato]]; en [[Varto]]-Lando ekzistis ĉi tage 700 [[pogranda komerco|pograndaj komercejoj]], kiuj laborigis ĉirkaŭ 9 mil laborantojn, en tio 5% de germana [[nacieco]]; en [[Hamiltono (Bermudo)|Hamiltono]] komenciĝis internacia Bermuda Konferenco, kies celo estis trovo de manieroj kaj metodoj de [[setlado|setligo]] de judoj el la teritorioj troviĝantaj sub germana [[okupado]] - unusola konsento: aliancanoj nenion entreprenos kaj silentos, reage al tio la pola judo [[Szmul Zygielbojm]] sinmortiĝis en [[Londono]] la 12-an de majo ĉar la [[pola ekzila registaro]] ne sukcesis alarmi la mondan [[publika opinio|publikan opinion]] pri la [[tragedio]] de judoj; Gazeto [[Pravda (rusa gazeto)|''Pravda'']] eldonata en [[Moskvo]] responde al pola provo interesigi [[Ruĝa Kruco|Ruĝan Krucon]] pri la [[masakro de Katin]] nomis polan registaron "kunlaborantoj de [[Hitler]]" kaj "[[naziismo|naziaj]] provokistoj"; [[ministerio pri eksteraj aferoj]] en [[Nazia Germanio]] rekomendis al germanaj [[ambasadoro]]j en [[Ĝenevo]] kaj [[Bukareŝto]] trovi el inter polaj [[rifuĝinto]]j po 4 poloj kun [[antikomunismo|kontraŭkomunista]] kaj [[kontraŭjudismo|kontraŭjudisma]] sinteno, kiuj veturus al tomboj de polaj oficiroj en [[Katin]] - senrezulte; [[Reinhard Heydrich]] rifuzis al Pola [[Ruĝa kruco|Ruĝa Kruco]] viziti [[militkaptito|militkaptitejojn]] de polaj oficiroj en [[Nazia Germanio]] laŭ kondiĉoj de la pola flanko; [[Nord-Afrika kampanjo]]: brita 8-a Armeo atakis poziciojn de itala 1-a Armeo en Enfidaville-regiono
** [[1944]]: En [[Gdańsk]] germanoj surakvigis ''U-3501'' - unuan [[Submarŝipo tipo XXI|submarŝipon de la tipo XXI]]; [[Pola Rezistomovado]]: taĉmento de Kamparanaj Batalionoj [[relo|elreligis]] trajnon sur la [[fervojlinio]] [[Lubartów]]-[[Lublin]] - oni detruis [[lokomotivo]]n kun kelkaj vagonoj; germanaj policoj [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en [[Łowicz]] 60 personojn, akuzitajn pri atako kontraŭ [[trajno]], en [[Opatów]] 20, en [[Chełm]] 19, venĝe pro eksplodigo de trajnoj, en [[Radom]] 10, venĝe pro vundigo de germana oficisto kaj 20 en 3 aliaj lokoj; [[Ordnungspolizei|Germana polico]] [[murdo|murdis]] nokte de la 18-a/19-a de aprilo en [[Hamburgo]] 20 polajn [[infano]]jn, kiujn unu tagon pli frue regopovoj de [[koncentrejo]] [[Neuengamme]] devigis por kuracistaj eksperimentoj kun [[tuberkulozo]] - unue ili estis dormigitaj per injektoj de [[morfino]] kaj poste [[pendumo|pendigitaj]]; [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: direktivoj de [[Ruĝa Armeo]] pri transpaŝo al defendo de la [[trupo (armeo)|trupoj]] de la Leningrada Fronto, 3-a Apudbalta, 2-a kaj 3-a Belorusaj, kaj pri alinomigo de Okcidenta Fronto al la 3-a Belorusa, kreo de la 2-a Belorusa, kaj de la Danuba Ŝiparo
** [[1945]]: Pola [[partizano|Partizana]] [[Bataliono]] en meza [[Bosnio]] konkeris malamikan rezistejon apud Dervent; en [[Koncentrejo Ravensbrück]] pereis Halina Krahelska, aŭtorino de [[konspiro|konspira]] laboraĵo pri [[koncentrejo]] [[Aŭŝvico]]; en tendaro de polaj [[rifuĝinto]]j "[[Lvovo]]" en [[Darmstadt]] aperis revuo "Wielka Polska" (Granda Pollando) kun eldonkvanto de 12 mil ekzempleroj; kontraŭgermana batalo pri montetoj de [[Seelow]] finiĝis; generalo [[Władysław Anders]] ordonis malfondi polan organizaĵon [[August Emil Fieldorf|NIE]] kaj fondis Delegitaron de [[Armitaj fortoj]] por Lando, kies komandanto iĝis kolonelo Jan Rzepecki; apud masupra [[Odro]] trupoj de la 2-a Belorusa fronto purigis la terenon inter [[alfluanto]]j de la rivero, en [[Brandenburgio]] rompis germanan defendon de 9-a Armeo kaj ekregis [[Müncheberg]]; en [[Malsupra Luzacio]] kirasita grupiĝo de 1-a Ukraina Fronto atingis rejonojn de [[Liebenau]], [[Luckau]] kaj [[Calau]]; en [[Supra Silezio]] la soveta 7-a gvardia mekanigita Korpuso ekregis [[Bautzen|Budziszyn]], kaj 1-a Kirasita Korpuso de Pola Soldataro kun pola kaj soveta [[infanterio]] reĵetadis atakon de malamiko apud [[Niesky]]; Itala Fronto: brita 8-a Armeo de 5-a Armea Korpuso purigis de malamiko regionon [[Argenta]], 13-a Armea korpuso atingis [[Budrio]] kaj [[Dua Pola Korpuso]] post trarompo de germana defendo transiris al postkuro direkte al [[Bolonjo]]; usona 2-a Armea Korpuso finis ekposedon de montetoj sude de Bolonjo; [[Okcidenta Fronto (Dua Mondmilito)|Okcidenta Fronto]]: en [[Bavario]] trupoj de usona 7-a Armeo okupis [[Ansbach]]; brita 11-a Kirasita Divizio atingis [[Elbo (rivero)|Elbo]] apud [[Lauenburg]], 5-a Armea Korpuso de usona 1-a Armeo okupis [[Leipzig]], brita 30-a Armea Korpuso komencis [[sturmo]]n de [[Bremeno]]; grupiĝo 10-a Brigado de Kirasita Kavalerio de pola 1-a Kirasita Divizio transiris kanalon [[Küsten]]
* [[1944]]: [[Bulgario]]: malkovro de [[trakia tombo en Kazanlako]] el la [[Helenisma Epoko]]
* [[1945]]: [[Kubo]]: [[Internacia Aera Transporta Asocio]] refondita en [[Havano]] en sia moderna versio
* [[1948]]: En [[Varsovio]] oni inaŭguris [[monumento]]n al [[heroo]]j de la [[Varsovia geto]], vojkruciĝe de la [[Strato de Ludoviko Zamenhof en Varsovio]] kaj la nuntempa [[Aleo]] de [[Irena Sendlerowa]]
* [[1950]]: [[Stalinismo]]: polaj
* [[1956]]: [[Princo de Monako]] [[Rainier la 3-a (Monako)|Rainier la 3-a]] edziĝis al usona aktorino [[Grace Kelly]]
* [[1959]]: [[Silezia Ostrava]]: futbala stadiono [[Bazaly]] ekfunkciis
* [[1960]]: Revolucio por demokratio en [[Koreio]]
* [[1961]]: Invado al Kubo fiaskis - [[invado de la Porkogolfeto]]
* [[1970]]: Kun la modelo nomata [[VAZ-2102]], unuaj 6 [[aŭtomobilo]]j
* [[1971]]: [[Kosmodromo Bajkonur]]: unua sovetunia [[kosmostacio]] [[Salut 1]] eniris teran [[orbito]]n
* [[1971]]: [[Sieraleono]] proklamiĝis [[respubliko]] - unua [[prezidento]] iĝis Siaka Stevens
Linio 66:
* [[1995]]: Usona [[Dekstra ekstremismo|dekstra ekstremisto]] [[Timothy McVeigh]] murdis 168 personojn en terorista atako en [[Oklahoma]] kaj vundis pli ol 680
* [[1999]]: [[Germanio]]: [[Federacia Parlamento (Germanio)|Federacia Parlamento]] translokiĝis de [[Bonn]] al [[Berlino]]
* [[2002]]: [[Novjorko]]: [[Pasko|paska]] [[ovo]] farita el [[oro]], [[emajlo]] kaj 3 mil [[gemo]]j de [[Peter Carl Fabergé]] por
* [[2003]]: [[Niĝerio]]: oficanta prezidento [[Olusegun Obasanjo]] reelektiĝis
* [[2005]]: [[Vatikano]]: germana [[kardinalo]] Joseph Ratzinger fariĝis papo [[Benedikto la 16-a]]
Linio 82:
* [[2018]]: [[Svazilando]]: reĝo de [[svazioj]] ŝanĝis nomon de sia lando
* [[2020]]: [[Kanado]]: 23 personoj pereis (kun la kaŭzinto), kaj 2 vundiĝis en serio de pripafoj en [[Nov-Skotio]]
* [[2021]]: Registaro de [[Ĉeĥio]] evakuas de [[Moskvo]] 20 [[diplomato]]jn,
== Naskiĝoj ==
Linio 133:
* [[1978]]: [[Gabriel Heinze]], argentina futbalisto ital-germandevena
* [[1979]]: [[Kate Hudson]], usona aktorino
* [[1987]]: [[Marija Ŝarapova]], rusia-
== Mortoj ==
Linio 160:
* [[1914]]: [[Charles Sanders Peirce]], usona filozofo kaj logikisto, spertulo pri [[metodologio]], fondinto de [[pragmatismo]] kaj patro de la moderna [[semiotiko]] (n. [[1839]])
* [[1919]]: [[Emiliano Zapata]], ĉefrolanto de la [[Meksika revolucio]] (n. [[1879]])
* [[1925]]: [[Aleksandr Postnikov]], kapitano de la Rusa Gvardio, partoprenanto de la [[Rusa-Japana Milito]], [[rusa esperantisto]] reviviginta gazeton "[[Ruslanda Esperantisto]]", fondinto de la [[Universala Ligo]] (n. [[1890]])
* [[1931]]: [[Jenő Horváth (aktoro)|Jenő Horváth]], hungara aktoro, ĉefreĝisoro kaj profesoro (n. [[1881]])
* [[1945]]: [[Miklós Betegh]], hungara politikisto, memuaristo (n. [[1868]])
| |||