Nesto: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Pli-malpli laŭ la anglalingva artikolo https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Nest&oldid=1059703869 |
||
Linio 9:
Escepte de malmultaj tunelfaraj mamuloj, konstruantoj de nestoj ne posedas specialajn tiucelajn korperojn, sed uzas korperojn kies unuaranga celo estas alia. Tio eble rezultas de la sporadeco de nestokonstruo, kiu malfortigas la selektan premon pri ĝi.<ref name=Hansell>{{cite book|title=Bird Nests and Construction Behaviour|url=https://archive.org/details/birdnestsconstru0000hans|url-access=registration|author=Mike Hansell|year=2000|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0521460385}}</ref>
===Birdoj===
{{ĉefartikolo|Birdonesto}}
Birdoj ĝenerale estas la plej lertaj nestokonstruantoj, kvankam iuj specioj ne konstruas nestojn, sed demetas siajn [[ovo]]jn rekte sur rokaj bretoj aŭ nuda tero ne modifinte la areon. Kompleksa nestokonstruado estas unu el la malŝlosaj adaptoj de birdoj.<ref name=SDNMH>{{cite web|title=Nests and Nest-building Animals|author=Tom Deméré|author2=Bradford D. Hollingsworth|publisher=San Diego Natural History Museum|date=Spring 2002|url=http://www.sdnhm.org/archive/research/herpetology/NestBuilding.pdf|access-date=19-an de aŭgusto, 2013}}</ref> Nestoj helpas regi la temperaturon kaj malpliigi riskon de predado, pliigante la ŝancon, ke la idoj vivos ĝis plenkresko.<ref name=Hansell />
[[File:Webervogelnst Auoblodge.JPG|thumb|left|Unu nestkolonio de la ploceedo ''Philetairus socius'' povas esti hejmo de centoj da individuoj.]]
Birdaj nestoj varias de simplaj kavetoj en la grundo al plejparte senstrukturaj kolektaĵoj el branĉoj al komplike teksitaj pendaĵoj aŭ sferoj. Inter la simplanestuloj estas la [[falko]]j, [[strigoformaj birdoj]], kaj multaj [[vadbirdo]]j. La [[ploceedoj]] konstruas eble la plej komplikajn nestojn, eĉ nodigante herberojn. La nestoj de la plejparto de birdoj troviĝas inter tiuj ekstremoj, kutime havante formon de taso kaj konstruite el ia kombino de koto, branĉetoj, folioj, kaj plumoj. Kelkaj birdoj, kiel [[flamengo]]j kaj [[apusedoj]], kungluas siajn nestojn per salivo; [[Blanknesta apuseto|blanknestaj apusetoj]] konstruas ilin per salivo sole.<ref name=Britannica /> La nestoj de [[Ruĝa furnario|ruĝaj furnarioj]] estas konstruita tute el koto kaj fekaĵo, metita sur branĉoj de arbo por ke la suno malmolige faru ĝin uzebla strukturo.<ref name=PopMech>{{cite web|title=8 Amazing Architects of the Animal Kingdom|author=Mary Beth Griggs|work=Popular Mechanics|url=http://www.popularmechanics.com/science/environment/8-amazing-architects-of-the-animal-kingdom|access-date=22-an de aŭgusto, 2013|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20130813043232/http://www.popularmechanics.com/science/environment/8-amazing-architects-of-the-animal-kingdom|archive-date=13-an de aŭgusto, 2013|date=2011-05-26}}</ref> [[Tajlorbirdoj]] kunkudras foliojn por kovri siajn nestejojn.<ref name=SDNMH /> Preskaŭ ĉiuj birdoj sursidas la ovojn en la nesto por kovi ilin. La [[megapodo]]j, kiuj ne faras tion, anstataŭe metas la ovojn en amaso de putriĝanta vegetaĵo; [[Malea megapodo| maleaj megapodoj]] uzas geoterme varmigatan sablon.<ref name=SDNMH />
Iuj birdoj konstruas nestojn en [[arbo]]j, iuj (kiel [[vulturo]]j, [[aglo]]j, kaj multaj [[marbirdoj]]) sur rokaj bretoj, kaj aliaj sur la tero aŭ en [[nestotruo]]j.<ref name=Britannica /> Ĉe preskaŭ ĉiuj specioj la konstruejo estas malpli difinita ol la konstrumaniero; ili elektas la lokon, kiu plej bone protektas neston konstruitan laŭ ilia stilo. Iuj prefere pendigas siajn nestojn de kaktoj , maldikaj branĉoj ([[egitaledoj]] kaj [[Buloka iktero|bulokaj ikteroj]]), aŭ reboj ([[psarokolioj]]). Aliaj serĉas truojn en arboj, kaj kiam tio ne estas havebla uzas konstruaĵojn aŭ artefaritajn birdodomojn.<ref name=SDNMH />
Normalaj birdaj nestoj varias de 2 cm ([[kolibro]]j) al 2 m ([[aglo]]j) laŭ diametro, kaj de kelkaj gramoj al 2 tunoj laŭ pezo.<ref name=Britannica>{{cite encyclopedia|title=nest|encyclopedia=Encyclopædia Britannica|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/409792/nest|access-date=19-an de aŭgusto, 2013|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20130930094251/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/409792/nest|archive-date=30-an de septembro, 2013}}</ref><ref name=largest>{{cite web|title=Largest bird's nest|work=Guinness World Records|url=http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/10000/largest-birds-nest|access-date=20-an de aŭgusto, 2013}}</ref> La kovejoj de [[Ocela nestamasulo|ocelaj nestamasuloj]] povas atingi diametron de 10.6 m kaj uzi ĝis 300 t da materialo.<ref name=populous>{{cite web|title=Most populous bird's nest|work=Guinness World Records|url=http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/12000/most-populous-bird%E2%80%99s-nest|access-date=20-an de aŭgusto, 2013|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140821031439/http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/12000/most-populous-bird%E2%80%99s-nest|archive-date=21-an de aŭgusto, 2014}}</ref> La formortinta ''[[Sylviornis]]'' eble konstruis nestamasojn kun diametro de 50 m.<ref name=Hansell />
<gallery>
Linio 29 ⟶ 40:
{{Birdoj}}
[[Kategorio:
| |||