Vikipedio

Salins-les-Bains: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Kreita per traduko de la paĝo "Salins-les-Bains"
Linio 1:
{{Informkesto Monda Heredaĵo}}'''Salins-les-Bains''' estas [[Komunumo (Francio)|komunumo en Francio]] ( departemento [[Jura (departemento)|Ĵuraso]]). La urbo situas en orienta [[Francio]], ĉe la alteco de [[Svislando]], kontraŭ [[Ĵuraso (montaro)|Ĵuraso]]. En 2020, la urbo kalkulis ĉ. 2 600 loĝantojn.
{{Ne konfuzu|La Saline les Bains}}
'''Salins-Les-Bains''' estas franca komunumo en la departemento [[Jura]] ( Franca [[Ĵuraso]]) en la regiono [[Burgonjo-Franĉkonteo]]. Salins-les-Bains situas en la [[kantono Arbois]].
 
LaDum salejo dejarcentoj, la urbo, [[laestis grande salinecentro de Salins-les-Bains]],salproduktado lakaj plejŝuldis vizitatasian pagendariĉaĵon turistejoal detio. Jura,Ĝi estasestis registritaunu enel la listoplej gravaj urboj de [[mondaDuklando heredaĵoBurgonjo|Burgonjo]] deen la [[UNESKOMezepoko]]. deEkde 1982, la 27-ansalfabriko de junioSalins, 2009kune kun la [[laLa saline royale d'Arc-et-Senans|reĝa salfarejo de Arc-et-Senans,]] (monheredaĵoestas [[Monda Heredaĵo de 1982)Unesko]].
Salins-les-Bains estas [[kuracbanloko]] pli precize ĝi estas [[termoj|termurbo]].
 
La unua [[Termoj|terma]] fonto en Salins estis malfermita en 1858, profitante de la salaj fontoj, riĉaj je [[kloro]], [[magnezio]] kaj [[kalio]]. La urbo iĝis [[kuracloko]], pro kiu la oficiala nomo de la urbo iĝis Salins-les-Bains en 1926.
{{Informkesto urbo
|lando=Francio
|statuso=Urbo
|nomo=[http://www.salins-les-bains.com Salins-les-Bains]
|flago=
|blazono=Blason Salins-les-Bains.svg
|devizo=
|patrono=
|mapo=
|mapo2={{geofra|5.87916666667|46.9419444444|desc=Situo de Salins-les-Bains}}
|bildo=Salins-les-bains-statue.jpg
|longitudo-gradoj=5
|longitudo-minutoj=52
|longitudo-sekundoj=45
|longitudo-direkto=E
|latitudo-gradoj=46
|latitudo-minutoj=56
|latitudo-sekundoj=31
|latitudo-direkto=N
|ŝtato=
|provinco=
|distrikto=
|regiono=[[Burgonjo-Franĉkonteo]]
|departemento=[[Jura (departemento)|Jura]] (39)
|arondismento= [[Arondismento de Lons-le-Saunier|Lons-le-Saunier]]
|kantono= {{#invoke:WikidataGeo|administraUnuo}}
|subdistrikto=
|fondo=
|registaro=
|urbestro=S-ro Claude Jourdant<br /><small>[[2008]]-[[2014]]</small>
|interkom= Communauté de communes du Pays de [[Salins-les-Bains]]
|ĝemel= [[Horb am Neckar]] ([[Germanio]]) de 1991, kontaktoj kun [[Magenta]] ([[Italio]]) de 2005
|pk=39110
|alto=350 m<br /><small>(de 284 al 737 m)
|horzono=[[UTC]] +1 (+2 somere)
|TTTejo=http://www.mairie-salinslesbains.fr/
}}
 
== Geografio ==
[[Dosiero:Salins les Bains 2.JPG|maldekstra|eta|upright=1|Salins-les-Bains]]
 
Salins-Les-Bains staras en la valo de la rivero nomata "Furieuse" (Furioza), alfluanto de la rivero "Loue".
La urbo staras je la enirejo de la valo, kiu estas fermita per klifoj.
Du fortikaĵoj, Fuorto Sankta Andreo kaj Fuorto Belin, kaj la monto Poupet ( alteco : 851 metroj) superas la urbon.
Kun la urboj de [[Arbois]] kaj [[Poligny (Jura)]], ĝi estas " Pays du Revermont".
 
=== Geologio ===
La urbo de Salins staras sur alsurfaciĝo de marmoj, kiu enhavas minsalo, el malsupra kaj meza [[keŭpro]], lasta periodo de la [[Triaso]], fosita de la rivero [[Furieuse]].
La supraĵoj de Salins konsistas el marnoj kaj kalkoj supra [[Keuper]], de [[Liaso]] kaj [[Bajociano]].
La salaj marnoj estas la bazamento de la valo, kaj dikas pli ol 100 metroj. malgraŭ ke la salo de la supraj tavoloj estas elĉerpita, ŝajnas tamen ke ĉestas pli profunde neelĉerpebla kvanto da salo.
Surface la trasorbiĝitaj akvoj solvas tiun salon.
 
== Historio ==
{{...}}
[[Dosiero:Fortbelinetbarrerocheuse salins les bains.jpg|maldekstra|upright=1|eta|Fort Belin]]
 
== Ekonomio ==
{{...}}
 
== Demografio ==
{{Demografio|
1962= 4 067|
1968= 4 259|
1975= 4 177|
1982= 3 898|
1990= 3 629|
1999= 3 347|
2007= 3 045|
2008= 3 247|
2013= 2 796|
<ref>INSEE</ref>|
sansdoublescomptes= 1962}}
 
== Ĝemelurboj ==
* [[Horb am Neckar]] ([[Germanio]])1991
Okaze de [[Neckar blühen Horb2011]], Salinanoj estis invititaj en Germanio, kun reprezantoj de la aliaj ĝemelitaj urboj de Horb por speciala festo.
 
* [[Magenta]] ([[Italio]]), kontaktoj de 2005
 
== Vidindaĵoj ==
La saleltirejoj havas historion jarmilan kaj aventuron industrian, politikan, ekonomian kaj ĉefe homan.
 
En junio 2009, la Salfarejo de Salins les Bains estis enskribita sur la listo de la tutmonda heredaĵo de Unesko, kiel aldonaĵo de la reĝa salfarejo de [[Arc et Senans]]. Temas pri la plej unua francia industria tutaĵo kiu aperis en tiu famobrila listo.
 
En Salins les Bains dum jarmiloj homoj ĉerpis la peklakvon el la loka subgrundo cele eltiri salon.
Tiel konstruiĝis fameco kaj riĉeco de la urbo. Tiam salo estis ege altvalora kaj multe ŝteldezirita.
 
En 1773 la reĝa administraro decidis starigi novan salfarejon en Arc et Senans, 20 km nordokcidente for de Salins, por plialtigi la regionan saloprodukton.
[[Claude Nicolas Ledoux]] zorgas pri la konstruado, kaj la plekakvo de Salins de tiam transiros lokalloken tra tubaro nomita plekakvotubo.
 
Vizito komencas en grandega subgrunda galerio de la 13a jarcento. Ĝi konektas du putojn kaj ŝirmas daŭre funkciantan pumpadsistemon, kiu eltiras salan akvon situantan je ĉirkaŭ 250 metroj da profundeco.
La vizitantoj, laŭ la eltirvojo de la materio, poste atingas la pateg-ĉambregon (patego: eksternorme granda elvaporigilo ; jen unikaĵo en Francio), kie la pekl-akvo estas varmigita ĝis vaporiĝo .
El la kvar iam funkciantaj en la salfarejo, nur unu patego ankoraŭ funkcias ; ĝi datiĝas de la komenco de la 19-a jarcento, temas pri la lasta funkcianta en Francio ; ĝi estis uzata por fari elfajran salon (salo, kiun oni obtenas per vaporigo fare de artefarita hejtigilo). Dum jaroj, ĝi estis provizata per plek-akvo kaj hejtigita. Post forvaporiĝo de la akvo, la peklakvistoj salrastile la salon kolektis. Restarigita kaj refortigita kadre de modela konstruejo, ĝi prezentas hodiaù, pli ol neniam ĝis nun, unikan ateston pri la loka aktiveco .
 
Inter konstanta ekspozicio kaj aŭdovida projekcio, daŭras la vizito ĝis la sal-magazeno lokita en la centro de la renovigitaj historiaj konstruaĵoj.
 
'''La sal-muzeo'''
 
La decide moderna arkitekturo de la salmuzeo enscenigas la salfarejon, kiel sian ĉefan kolektopecon. Ĝi ebligas restitui la ampleksecon de la situo en la flora epoko de la "blanka oro" , kaj vidigas la historian konstruaĵon laŭ subtila miksaĵo el vitro, ligno, metalo kaj ŝtono .
 
== Lokaj famuloj ==
* Hugues Ier de Salins
* Claude Antoine Hippolyte de Préval
* [[Victor Considerant]]
* Pierre-Joseph Thoulier d'Olivet
* [[Guigone de Salins]]
* [[Bernard Clavel]]
* [[Francisko el Sales|François de Sales]]
* [[Prosper Mérimée]]
* [[Claude Nicolas Ledoux]]
* Jean-Joseph Perraud
* Jean Ier de Chalon-Arlay
* Max Buchon
* [[Paul Rémond]]
* Charles d'Amondans de Tinseau
* Claude Denis Auguste Valette
* [[Jules Marcou]]
* [[Vauban]], Sébastien Le Prestre de Vauban (1633-1707) reorganizis la defendajn muralojn post la franca konkero.
* [[Irina Teodorescu]] [[Romano|romanistino]] de rumana deveno, franclingva verkistino estas en [[Salins-les-Bains]] inter novembro 2021 kaj marto 2022
 
== Esperantio ==
* 15-an de oktobro 2011 : Esperanto-grupo de [[Besançon]] organizis unutagan staĝon de esperanto
ĉe la montara domo de la [[Naturamikoj]].
* 26-an kaj 27-an de oktobro 2013 : Esperanto-grupo de [[Besançon]] organizis unutagan staĝon kaj semajfinan restadon
ĉe la montara domo de la [[Naturamikoj]]
 
* De oktobro 2015 okazas kursoj de esperanto kadre de gimnazio [[Victor Considerant]].
* La 28-an de aprilo 2016 gelernantoj parolis en esperanto kun Les kaj Arlyn Kerr, esperantistoj el [[Seatlo]], [[Usono]].
* Maje 2017 okazis la unua [[skajpo]]-babilado inter gelernantoj de la gimnazio [[Victor Considerant]] kaj gelernantoj de [[Koper]] en [[Slovenio]].
* De oktobro 2017 gelernantoj de Salins kaj gelernantoj de [[Ana Sonĝanta]] en Sud-Koreio korespondas danke al esperanto.
* La 2-an de februaro 2018 [[Ana Sonĝanta]] vizitis la gelernantojn de la gimnazio. Ŝi estis kun [[Michel Fontaine]] el la grupo de [[Bourg-en-Bresse]].
* Majo 2018 gelernantoj produktis filmon en esperanto : https://www.youtube.com/watch?v=N3UtwXKNwS8
* Oktobro 2018 Olivier Buisson rakontis sian familian vojaĝon tra Eŭropo per esperanto
* Februaro 2019 Camille kaj Alex prezentis sian vojaĝon tra Azio : Sep monatoj tra Azio per esperanto, https://www.youtube.com/channel/UCidbSWM7DjqhHl9JMISgrEw
* 4-8ajn de Marto 2019 : 44 gelernantoj vizitis [[Slovenio]]n per esperanto, interalie vizitis esperantajn gelernantojn de Peter Grebc en [[Koper]]
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Komunumoj de Jura]]
* [[Listo de urboj de Francio]]
 
=== Eksteraj ligiloj ===
* [http://www.salins-les-bains.com Oficiala TTT-ejo]
* [http://www.recensement.insee.fr/searchResults.action?zoneSearchField=&codeZone=39500-COM INSEE TTT-paĝo]{{404|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
 
=== Notoj ===
{{Referencoj}}
 
{{Commons|Category:Salins-les-Bains}}
{{Bibliotekoj}}
 
[[Kategorio:Unesko]]
[[Kategorio:Mondaj heredaĵoj de UNESKO| ]]
 
La urbo ankaŭ estas konata pro la ''Téméraire,'' bakaĵo kun pomoj, nuksoj kaj [[Konfitaĵo|franditaj]] fruktoj .
[[Kategorio:Saloproduktado]]
[[Kategorio:Komunumoj de Jura]]
[[Kategorio:Kuraclokoj]]
[[Kategorio:Kuraclokoj de Francio]]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Salins-les-Bains"