Tektono
|
Por la planta genro, vidu la artikolon tektono (genro). |
En geologio, tektono[1] estas natura procezo, kiu regas la strukturon, kvalitojn, kaj evoluon de la Terkrusto.[2] La tuto de tektonoj nomiĝas tektonismo;[1] la studfako de geologio pri tektonoj nomiĝas tektoniko.[1]
KlasifikoRedakti
Etenda tektonoRedakti
Etenda tektono estas procezo, kiu plilongigas kaj maldikigas la terkruston. Tia tektono okazas, ekzemple, ĉe la disfendo de kontinenta plato.
Tipaj faŭltoj kaŭzitaj de etenda tektono
Disfendo de kontinenta plato
Maletenda tektonoRedakti
Maletenda tektono estas procezo, kiu mallongigas kaj dikigas la terkruston. Tia tektono okazas, ekzemple, kiam kontinentaj platoj kolizias.
Tipaj faŭltoj kaŭzitaj de kontraha tektono
Maletenda tektono ĉe kolizio de du kontinentaj platoj
Frapa-glita tektonoRedakti
Frapa-glita tektono estas procezo, kiu movas platojn paralele inter si, ne etendante nek maletendante. Tia tektono troviĝas laŭ oceanaj kaj kontinentaj transformaj faŭltoj.
Florformaj strukturoj faritaj de frapa-glita tektono
Faŭlto farita de frapa-glita tektono en Kalifornio, Usono
EtimologioRedakti
La vorto tektono devenas de la helena vorto τέκτων téktōn “ĉarpentisto, konstruisto”. La geologia senco devenas de la fakto, ke tektono “konstruas” la formon de la terkrusto.