Agentejoj de la Eŭropa Unio
La Agentejoj de la Eŭropa Unio[1] estas instancoj regataj de publika juro kun propra jura personeco aparta de la ĉefaj eŭropuniaj institucioj (Komisiono, Parlamento, Konsilio de Ministroj, ktp.). Ili estis kreitaj kun la celo de geografia malcentralizo kaj la malkoncentriĝo de iuj teknikaj aŭ sciencaj taskoj de la Eŭropa Unio.
Historio redakti
La principo de malcentralizo de la organoj de Eŭropa Unio devenas de la 1970-aj jaroj kun la kreado de la Eŭropa Centro por la Disvolviĝo de Profesia Trejnado kaj la Eŭropa Fondaĵo por la Plibonigo de la Vivo kaj Laborkondiĉoj.
Dua serio de agentejoj estis kreita en la 1990-aj jaroj kun senkaŝa deziro al dislokadigo.
Kun la apero de la novaj kolonoj de la Eŭropa Unio, tria grupo de agentejoj estis kreita de 2003.
Kun la validiĝo de la Lisbona Traktato la 1-an de decembro 2009, la kolona strukturo de la Eŭropa Unio malaperis. La kategoriigo de agentejoj laŭ la kolono, al kiu ili apartenas, ankaŭ malaperis.
Ĉar la agentejoj estis kreitaj laŭ-kaze laŭ la specifaj bezonoj de la Eŭropa Unio, ilia funkciado ne estas tre normigita. En 2012, Eŭropa Unio adoptis ĝeneralan orientiĝon por harmoniigi la agentejojn, plifortigi ilian koherecon kaj ilian efikemon[2]. Fine, tiuj reguloj devus precipe influi la nomojn de agentejoj.
Buĝeto redakti
La totala buĝeto de la agentejoj (ĉiuj kategorioj kombinitaj krom CRU/SRB) sumiĝis al 4,2 miliardoj da eŭroj en 2018 (kompare kun 3,5 miliardoj da eŭroj en 2017)[3].
Listo de la agentejoj redakti
Malcentralizigitaj agentejoj redakti
Plenumaj Agentejoj redakti
Temas pri instancoj respondecaj por plenumi iujn taskojn rilate al Komunumaj politikoj. Ilia ĉefsidejo estas aŭ en Bruselo aŭ en Luksemburgo.
- Plenuma agentejo por edukado kaj kulturo (EACEA)
- Plenuma Agentejo de Eŭropa Esplorkonsilio (ERCEA)
- Esplora Plenuma Agentejo (REA)
- Plenuma Agentejo pri Konsumantoj, Sano, Agrikulturo kaj Nutrado (CHAFEA)
- Plenuma Agentejo pri Novismado kaj Retoj (INEA antaŭe TEN-TEA)
- Plenuma Agentejo por Malgrandaj kaj Mezgrandaj Entreprenoj (EASME anstataŭiganta EACI)
Agentejoj pri ka komuna sekureca kej defenda politiko redakti
| Nomo | Kodo | Sidejo | Fondodato | Membroŝtatoj, kunlaborantoj kaj observantoj |
|---|---|---|---|---|
| Eŭropa Agentejo pri Defendo | EAD | Bruselo | 2004 | Anoj de EU, Eŭropa Komisiono, kunlaboranto: Norvegio, Serbio, Svislando |
| Instituto pri Esploro pri Sekureco | IESUE | Parizo | 2001 | Anoj de EU |
| Sputnika centro de Eŭropa Unio | EUSC | Torrejón de Ardoz | 2002 | Anoj de EU |
Referencoj redakti
- ↑ Types d’institutions et d’organes (arkivo) Oficiala retejo de Eŭropa Unio, 7-a de aprilo 2018
- ↑ Avancée décisive grâce à l'accord entre les institutions de l'Union européenne concernant une approche commune sur les agences 'arkivo) Eŭropa komisiono, 13-a de junio 2013
- ↑ L'audit des agences de l'UE en bref, Office des publications de l'Union européenne Eŭropa Revizora kortumo, 2018