Bramano

la unua el la kvar hindaj ĉefkastoj
1 ŝanĝo en ĉi tiu versio atendas kontrolon. La stabila versio estis patrolita je 18 dec. 2023.
Tiu ĉi artikolo temas pri la hinduisma termino „brāhmaṇa“. Pri la termino „brahman“, vidu la artikolon brahmo, pri la tekstoj vidu la artikolon Brahmana kaj pri la dio „Brahmā“, vidu la artikolon Brahmao.

Bramano[1] (sanskrite ब्राह्मण) estas membro de tradicia pastra varno (kasto) de malnovhinda socio, kiuj specialiĝas pri la konservado de sanktaj instruoj tra generacioj.[2][3] La hinda socio dividis sin en varnojn (laŭvorte, kolorojn de la vivo) kaj apud la bramanoj apartenas al tiu dividado de la bazaj manieroj (koloroj) de la vivo kŝatrijo - membro de tradicia klaso de militistoj, vajŝjo - membro de tradicia klaso de komercistoj kaj metiistoj kaj ŝudro - membro de tradicia klaso de laboristoj kaj servistoj. Teorie, bramanoj estis la plej alta rango el la kvar sociaj klasoj.[4]

Bramano kaj bramanino.
Guĝarataj bramano kaj bramanino.

Laŭ la hinda tradicio, la dio Brahmao estigis tiun ĉi aranĝon de la socio. Ĉiun varnon li kreis el alia parto de sia korpo; el lia buŝo estiĝis kasto de bramanoj studantaj sanktajn tekstojn, el liaj brakoj naskiĝis kŝatrijoj, el la femuro vajŝjoj kaj el liaj plandoj estiĝis ŝudroj. La hindoj, kiuj apartenis al neniu el la varnoj, estis konsiderataj kiel nepuraj kaj oni diris al ili netuŝeblaj parjoj.

Varno en Barato jam ekde la jaro 1947 oficiale ne validas. sed malgraŭ tio en certaj regionoj de Barato en ties nepura aspekto plu daŭras.

Okupiĝo

redakti

La tradicia okupiĝo de bramanoj estis esti pastroj ĉe hinduismaj temploj aŭ socioreligiaj ceremonioj kaj ritoj, kiel geedziĝoj;[3][5] sed barataj tekstoj indikas, ke bramanoj ankaŭ povis esti agrikulturistoj, militistoj, komercistoj, kaj havis plurajn aliajn okupiĝojn.[4][5][6]

La plimulto de la Maskloj en bramina kasto apartenas al de Y-DNA R1a1* Haplogrup[7], interese la sama Haplogrupo troveblas vido en ankaŭ la Ciganoj popolo[8]

Referencoj

redakti
  1. PIV: Bramano.
  2. Ingold, Tim. (1994) Companion encyclopedia of anthropology. Londono: eldonejo Routledge, p. 1026. ISBN 978-0-415-28604-6.
  3. 3,0 3,1 James Lochtefeld (2002), Brahmin, The Illustrated Encyclopedia of Hinduism, Vol. 1: A–M, Rosen Publishing, (ISBN 978-0-8239-3179-8), page 125
  4. 4,0 4,1 Doniger, Wendy. (1999) Merriam-Webster's encyclopedia of world religions. Springfield, MA, USA: Merriam-Webster, p. [htt://archive.org/details/isbn_9780877790440/e/141 141–142, 186]. ISBN 978-0-87779-044-0.
  5. 5,0 5,1 GS Ghurye (1969), Caste and Race in India, Popular Prakashan, (ISBN 978-81-7154-205-5), pages 15–18
  6. David Shulman (1989), The King and the Clown, Princeton University Press, (ISBN 978-0-691-00834-9), page 111
  7. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19158816/
  8. https://www.researchgate.net/publication/51043486_Genetic_Structure_of_the_Paternal_Lineage_of_the_Roma_People