EkspluatoEkspluatado estas la uzo de iu aŭ io en maljusta aŭ kruela maniero.

Ekonomiko

redakti

Plejofte, la vorto ekspluato estas uzita por rilati al ekonomia ekspluatado; tio estas, la ago de uzado de la laboro de alia persono kaj infanlaboro sen rehavigo al tiu de adekvata kompenso. Ekzistas du gravaj perspektivoj pri ekonomia ekspluato:

  • Organiza aŭ "mikro-nivela" ekspluato: la plej multaj teorioj de ekspluato centriĝas al la merkatpotenco de ekonomiaj organizoj ene de merkato. Iu novklasika teorio montras ke ekspluato ne nepre baziĝas sur merkatpotenco.
  • Struktura aŭ "makro-nivela" ekspluato: temas pri ekspluato de grandaj sekcioj de socio eĉ (aŭ aparte) en la kunteksto de plusvaloro de liberaj merkatoj. Marksisma teorio montras la tutan kapitalistan klason kiel ekspluata ento, kaj kapitalismon kiel sistemo bazita sur ekspluatado.

Teorioj

redakti

La fokuso de la plej multaj asertoj pri la ekzisto de ekspluato direkte al homoj estas la sociekonomia fenomeno kie homoj interŝanĝas sian laboron aŭ fidelecon al unuo, kiel ekzemple la ŝtato, entrepreno aŭ ajna alia firmao kun limigita respondeco. Kelkaj teorioj de ekspluato (marksisma, novliberala) estas strukturaj, dum aliaj estas organizaj (novklasikaj).

En disvolvigitaj landoj

redakti

Internacia juro pri homa ekspluatado

redakti

Referencoj

redakti

Vidu ankaŭ

redakti

Eksteraj ligiloj

redakti