Ekspluatado

Ekspluato aŭ Ekspluatado estas la uzo de iu aŭ io en maljusta aŭ kruela maniero.

Ekonomiko

Plejofte, la vorto ekspluato estas uzita por rilati al ekonomia ekspluatado; tio estas, la ago de uzado de la laboro de alia persono kaj infanlaboro sen rehavigo al tiu de adekvata kompenso. Ekzistas du gravaj perspektivoj pri ekonomia ekspluato:

• Organiza aŭ "mikro-nivela" ekspluato: la plej multaj teorioj de ekspluato centriĝas al la merkatpotenco de ekonomiaj organizoj ene de merkato. Iu novklasika teorio montras ke ekspluato ne nepre baziĝas sur merkatpotenco.
• Struktura aŭ "makro-nivela" ekspluato: temas pri ekspluato de grandaj sekcioj de socio eĉ (aŭ aparte) en la kunteksto de plusvaloro de liberaj merkatoj. Marksisma teorio montras la tutan kapitalistan klason kiel ekspluata ento, kaj kapitalismon kiel sistemo bazita sur ekspluatado.

Teorioj

La fokuso de la plej multaj asertoj pri la ekzisto de ekspluato direkte al homoj estas la sociekonomia fenomeno kie homoj interŝanĝas sian laboron aŭ fidelecon al unuo, kiel ekzemple la ŝtato, entrepreno aŭ ajna alia firmao kun limigita respondeco. Kelkaj teorioj de ekspluato (marksisma, novliberala) estas strukturaj, dum aliaj estas organizaj (novklasikaj).

En disvolvigitaj landoj

Internacia juro pri homa ekspluatado

• ILO Forced Labour Convention, 1930 (No. 29) Arkivigite je 2011-12-05 per Archive-It
• ILO Abolition of Forced Labour Convention, 1957 (No. 105) Arkivigite je 2012-08-02 per Archive.today
• ILO Minimum Age Convention, 1973 (No. 138) Arkivigite je 2012-08-03 per Archive.today
• ILO Worst Forms of Child Labour Convention, 1999 (No. 182) Arkivigite je 2012-08-02 per Archive.today

Referencoj

• Ruth J. Sample, Exploitation: What it is and why it is wrong (The badness of exploitation: a reformative account). Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield Publishers, 2003.
• Forced Labour: Definition, Indicators and Measurement 2004 - ILO
• Stopping Forced Labour 2001- ILO
• ILO Minimum Estimate of Forced Labour in the World. (2005)
• Operational Indicators of Trafficking in Human Beings 2009 ILO/SAP-FL
• Lists of Indicators of Trafficking in Human Beings 2009 ILO/SAP-FL
• The Cost of Coercion ILO 2009
• International Labour Office. (2005). A global alliance against forced labour

Vidu ankaŭ

• Infanlaboro
• Salajrosklaveco

Eksteraj ligiloj

• Stanford Encyclopedia of Philosophy entry on exploitation
• Encyclopedia of Marxism entry on exploitation
• New Deal Exploitation
• UN.GIFT Arkivigite je 2012-12-01 per la retarkivo Wayback Machine - Global Initiative to Fight Human Trafficking
• SAP-FL - The ILO Special Action Programme to combat Forced Labour