Kizilkumo
Kizilkumo (uzbeke Qizilqum, laŭvorte „ruĝa sablo“) estas gruzo- kaj sablo-dezerto situanta plejparte en la centra malaltejo de Turano. Ĝi vastas ĉirkaŭ 298.000 km² kaj apartenas al la ŝtatoj Turkmenio, Uzbekio kaj Kazaĥio. En 1932 respektive 1936 Kazaĥio cedis grandan parton de Kizilkumo, nome la regionon de Navoji, al Uzbekio.
| Kizilkumo | |
|---|---|
 | |
| dezerto [+] | |
| Koordinatoj | 42° 26′ 28″ N, 63° 27′ 41″ O (mapo)42.44111111111163.461388888889Koordinatoj: 42° 26′ 28″ N, 63° 27′ 41″ O (mapo) |
| Akvokolektejo | 298 000 km² (29 800 000 ha) [+] |
| Areo | 298 000 km² (29 800 000 ha) [+] |
 |
|
| Kizilkumo | |
 Vikimedia Komunejo: Kyzyl Kum [+] |
|
Kizilkumo estas limigita en la nordo per rivero Sirdarjo, en sudokcidento de Amudarjo. Trans Amudarjo situas Karakumo, dezerto eĉ pli vasta ol Kizilkumo. Antaŭ 60 milionoj da jaroj okazis faltiĝo de la altegaj montaroj Himalajo, Tjanŝano kaj Pamiro. La estiĝantaj montaroj forbaris la maran regionon de Kizilkumo kaj Karakumo for de la monda oceano, proceso kiu daŭris ĉirkaŭ 25 milionojn da jaroj.
Resursoj: tergaso, oro (minejoj en Muruntaŭ-granitmontaro).
Kizilkumo estas dezerto kun variaj pejzaĝoj. Multloke la ebenaĵoj estas kovritaj per gruzo kaj per la fajna ruĝa salo, kiu donis la nomon al Kizilkumo.