Nekonata adresato

Nekonata adresato (angla: Adreso Nekonata) estas la unua romano de la usona verkisto Katherine Kressmann Taylor, verkita sub la pseŭdonimo "Kressmann Taylor". La libro unue estis publikigita en sia kompleta versio en "Story Magazine" en Usono en 1938, jaron antaŭ la eksplodo de la dua mondmilito .

Address Unknown
literatura verko
Aŭtoroj
Aŭtoro Kressmann Taylor
Lingvoj
Lingvo angla lingvo
Eldonado
Eldondato 1959
Loko de rakonto San-FranciskoMunkeno
vdr

La libro estis transformita en plenlongan filmon en 1944, reĝisoritan de William Cameron Menzies.

Intrigo redakti

Ĝia literatura ĝenro estas leterromano, kiu iras de la 12-a de novembro 1932 ĝis la 3-a de marto 1934, inter du tre bonaj amikoj, Martin Schultz, 40-jara, germano, edziĝinta kaj patro de tri filoj, kaj Max Eisenstein, 40-jara, unuopulo, ankaŭ germano de juda deveno. Ambaŭ estas veteranaj partneroj en sukcesa artkomercejo en San Francisco, kaj estas la posedantoj de la Galerio Schultz-Eisenstein. En 1932, Martin ree loĝas en Munkeno kaj tiam komenciĝas la korespondado kun lia amiko kaj kunulo. La fratino de Max, aktorino nomata Grizel, estis amantino de Martin.

Naziismo delogas Martin. Tra la jaroj, Martin progresis en la germana socio sub la nazia reĝimo kaj li ekscitiĝas pri la starigo de la Tria Regno kaj sentas aprezon por Adolf Hitler. Li skribas pri tio al sia kunulo Max. Unue Max dividas siajn sentojn: "Kiom mi envias vin..." li skribas, "Vi iras al demokratia Germanio, lando kun profunda kulturo kaj komenco de politika libereco."

Dum la korespondado daŭras, Max starigas zorgojn pri sia iama partnero. Max legas en la tagĵurnaloj, ke judoj estas batitaj sur la stratoj de Berlino kaj judaj entreprenoj estas konfiskitaj. Li skribas pri tio al Martin, kiu respondas, ke dum ili estas bonaj amikoj, ĉiuj scias, ke la judoj estas la vickulpulo, kiel kapro al la universala peko, tiuj, kiuj devas suferi, por ke milionoj da homoj estu savitaj. "La problemo kun la judoj estas nur okazaĵo", Martin skribas, "io pli granda okazas." Martin komencas iom post iomete nei sian amikecon kun Max, la temperamento de la korespodado daŭre ŝanĝigas kaj fakte fariĝas pli akra kaj malpli amikeca. Malgraŭ ilia kumuna historio de amikoj kaj partneroj, Martin petas al Max ĉesi skribi al li ĉar finfine Max ja estas judo, kaj ankaŭ parte pro la nazia cenzuro, kiu faras poŝtajn recenzojn. Se letero estas kaptita de Max, Martin probable perdos sian oficialan laboron kaj lia familio estus en danĝero.

Tiele Martin informas Max, ke li ne plu povas kaj ne volas korespondi kun li. Max respondas al Martin, ke li tamen petas Martin pririgardi lian fratinon Grizel, kiu estas teatra aktorino en Berlino, ĉar la lasta letero, kiun li sendis al ŝi, revenis al li kun la apudskribo "Nekonata adreso". Tio vekas gravajn zorgojn ĉe Max. Responde Martin skribas al li, ke lia fratino agis malsaĝe, ĉar kiam la nazioj provis aresti ŝin pro ŝia judismo, ŝi provis eskapi al lia domo. Sed Martin rifuzis enlasi ŝin en sian domon kaj proponis al ŝi fuĝi tra la parko. Sed la germanaj soldatoj atingis ŝin kaj murdis ŝin. Kiam Max ekscias pri tio, la decido venĝi la morton de sia fratino kaj repagi Martin pro lia krueleco. Li komencas skribi al Martin serion da leteroj, en kiuj li elpensas el sia koro la rilatojn de Martin kun judoj, skribas kvazaŭ estus sekretaj kodoj inter ili, sciante, ke aferoj altiros atenton en cenzuro, kaj kun la espero, ke Martin estos arestita. Responde, Martin petegas Max ĉesi skribi al li, ĝis iu tago, kiam letero de Max al Martin, revenas al li kun la vortoj "Nekonata adreso" skribita sur la koverto. Ĉi tio fermas la rondon kaj sigelas la venĝon de Max al tiu, kiu estis lia amiko.

La finparolo de la libro, verkita de la filo de Taylor, diras, ke ŝi ekhavis la ideon rakonti tiun intrigon el artikolo, kiun ŝi legis en ĵurnalo: usonaj studentoj en Germanio sendis hejmen leterojn, kiuj inkluzivis novaĵojn pri la hororoj de naziismo, hororoj nekonataj de plej multaj usonanoj. Iliaj amikoj opiniis, ke estus amuze, se ili estus responditaj per leteroj mokantaj Hitleron, kaj responde la ricevantoj en Usono ricevis leterojn, kiuj diris "Ĉesu. Ni estas en danĝero. Ĉi tiuj homoj ne amuziĝas. Vi povas mortigi homon kun ĉi tiuj leteroj. "Jen kiel venis al ŝi en la kapon la ideo de" leteroj kiel armilo "aŭ" murdo per poŝto".

Esperanto redakti

En 1995, la romano estis reeldonita por memorigi la 50-an datrevenon de la liberigo de naziaj koncentrejoj. Tuj poste Address Unknown estis tradukita en pli ol 15 lingvoj kaj tiam Kressmann Taylor tutmonde famiĝis.

La Esperanta versio aperis en 2018 ĉe La KancerKliniko, sub la titolo Nekonata adresito

Adaptaĵoj redakti

Aldone al la kinematografia adaptado de 1944, la libro estis prilaborita en teatro plurfoje fare de francaj reĝisoroj. Unuafoje en 2001, poste en 2008, en 2012, en 2013 kaj en 2014.

Eksteraj ligiloj redakti