Otomana-safavida milito (1635–1636)

La Otomana-safavida milito de 1623-1639 estis la lasta milito en la serio de konfliktoj batalitaj inter la Otomana Imperio kaj Safavida Irano, tiam la du ĉefaj potencoj de Okcidenta Azio, pro la rego en Mezopotamio. Post komenca persa sukceso rekapti Bagdadon kaj la plej grandan parton de moderna Irako, perdinte ĝin dum 90 jaroj, la milito fariĝis blokiĝo, ĉar la persoj ne povis premi plu en la Otomanan Imperion, kaj la otomanoj mem estis distritaj pro aliaj militoj en Eŭropo kaj draste malfortiĝis pro internaj tumultoj[1].

Mapo de la safavida Irano, parto de la Otomana Imperio kaj la disputita regiono kun intermiksitaj koloroj.

Poste, la otomanoj povis reakiri Bagdadon, suferante gravajn perdojn en la fina sieĝo, kaj la subskribo de la Traktato de Zuhab finis la militon per otomana venko. Malglate parolante, la traktato restarigis la limojn de 1555, kun la safavidoj konservante Dagestanon, orientan Kartvelion, orientan Armenion kaj la nunan Azerbajĝanan Respublikon, dum okcidenta Kartvelio kaj okcidenta Armenio decide subiris otomanan regon. La orienta parto de Samcĥe (Mesĥeti) estis nerevokeble perdita de la otomanoj same kiel Mezopotamio. Kvankam partoj de Mezopotamio estis mallonge reprenitaj de la irananoj pli poste en la historio, precipe dum la regadoj de Nader Ŝaĥo (1736–1747) kaj Karim Ĥan Zand (1751–1779), ĝi restis ekde tiam en otomanaj manoj ĝis la sekvo de la unua mondmilito[2].

Referencoj redakti

  1. (2017) The Ottoman Empire: A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO, p. 131. ISBN 978-1610693899. “"En oktobro 1638 otomanaj trupoj revenis al Mezopotamio, sturmis Bagdadon kaj konkeris la grandurbon en decembro malgraŭ havado de severaj perdoj. Ĉi tiuj inkluzivis la grandan veziron, kiu "estis mortigita gvidante la atakon" (Sykes: 2: 211). La Safavidoj estis devigitaj procesi pro paco. La 17an de majo 1639 la Otomana Imperio kaj Irano subskribis traktaton (...) "”.
  2. Finkel (2006), pp. 104–105

Vidu ankaŭ redakti