Radikaj nomserviloj
Radikaj nomserviloj estas nomserviloj tenantaj datumon pri domajnoj de plej alta nivelo montrantan al la nomserviloj subtenantaj funkciadon de ĉiu el tiuj domajnoj. La bazaj radikaj serviloj de la domajna nomsistemo havas nomojn en la domajno root-servers.net kaj estas indikataj per la latinaj literoj de A ĝis M. Ili estas administrataj fare de diversaj organizaĵoj agantaj laŭ interkonsento kun ICANN. Kvanto de serviloj estas limigita lige al maksimuma amplekso de UDP-paketo (pli granda kvanto de serviloj postulus transiron al TCP por ricevo de respondo, kaj tio signife pligrandigus ŝarĝon).
Pluraj radikaj nomserviloj havas ŝutspegulojn. Ekzemple, rusia ŝutspegulo de la servilo F situas en Moskvo kaj tiu de la servilo K en Novosibirsko.
Pro ekzistintaj pasintece limigoj je amplekso de DNS-paketo (512 bitokoj) DNS-respondo povis mencii nur 13 servilojn; nun malantaŭ tiuj 13 nomoj staras pli ol 200 serviloj. La plej proksima al la uzanto ŝutspegulo de la demandita radika nomservilo estas elektata aŭtomate danke al IP AnyCast (angle: Anycast). Do, kaze de demando al K.root-servers.net, uzanto el Novosibirsko plej verŝajne demandos la novosibirskan servilon.
Funkciado de la radikaj nomserviloj estas vivograva por Interreto entute.
Jen malkonfirmo de disvastigitaj iluzioj[1]:
- ne la tuta interreta trafiko trairas radikan servilon;
- ne ĉiu DNS-demando estas traktata per radika servilo;
- la radikaj nomserviloj estas priservataj ne fare de volontuloj hobie sed fare de profesiuloj, kaj estas bone financataj;
- neniu organizaĵo (profitcela aŭ registara) regas la tutan sistemon.
Laŭ diversaj pritaksoj, nur inter 18 kaj 32 % de la resolvoj de domajnaj nomoj demandigas senpere radikan nomservilon, la ceteraj demandoj uzas kaŝmemoratajn NS-rikordojn pri domajnoj de plej alta nivelo.
Tabelo
redakti| Litero | IPv4-adreso | IPv6-adreso | Numero de AS[2] | Malnova nomo | Prizorganto | Situo[2] | Kvanto (terglobaj/ lokaj)[2] |
Programaro |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A | 198.41.0.4 | 2001:503:ba3e::2:30 | AS19836[rompita ligilo] | ns.internic.net | VeriSign | dise helpe de anycast (angle: anycast) | 6/0 | BIND (angle: BIND) |
| B | 192.228.79.201 (ekde januaro 2004; komence estis 128.9.0.107)[3] | 2001:478:65::53 (dume ne estas enkondukita en la radikan zonon) | ne estas | ns1.isi.edu | USC | Marina del Rey, Kalifornio, Usono | 0/1 | BIND |
| C | 192.33.4.12 | 2001:500:2::c | AS2149[rompita ligilo] | c.psi.net | Cogent Communications | dise helpe de anycast | 6/0 | BIND |
| D | 128.8.10.90 | 2001:500:2d::d | AS27[rompita ligilo] | terp.umd.edu | Universitato de Maryland | College Park, Maryland, Usono | 1/0 | BIND |
| E | 192.203.230.10 | 2001:500:a8::e | AS297[rompita ligilo] | ns.nasa.gov | NASA | Mountain View, Kalifornio, Usono | 1/0 | BIND |
| F | 192.5.5.241 | 2001:500:2f::f | AS3557[rompita ligilo] | ns.isc.org | Internet Systems Consortium (angle: Internet Systems Consortium) | dise helpe de anycast | 2/47 | BIND 9[4] |
| G | 192.112.36.4 | 2001:500:12::d0d | AS5927[rompita ligilo] | ns.nic.ddn.mil | Defense Information Systems Agency | dise helpe de anycast | 6/0 | BIND |
| H | 128.63.2.53 | 2001:500:1::803f:235 | AS13[rompita ligilo] | aos.arl.army.mil | U. S. Army Research Lab | Aberdena prova tereno (angle: Aberdeen Proving Ground) | 1/0 | NSD |
| I | 192.36.148.17 | 2001:7fe::53 | AS29216[rompita ligilo] | nic.nordu.net | Autonomica | dise helpe de anycast | 36 | BIND |
| J | 192.58.128.30 (ekde 2002; komence estis 198.41.0.10) | 2001:503:c27::2:30 | AS26415[rompita ligilo] | VeriSign | dise helpe de anycast | 63/7 | BIND | |
| K | 193.0.14.129 | 2001:7fd::1 | AS25152 Arkivigite je 2011-07-26 per la retarkivo Wayback Machine | RIPE NCC (angle: RIPE NCC) | dise helpe de anycast | 5/13 | NSD (angle: NSD)[5] | |
| L | 199.7.83.42 (ekde novembro 2007; komence estis 198.32.64.12)[6] | 2001:500:3::42 | AS20144[rompita ligilo] | ICANN | dise helpe de anycast | 37/1 | NSD[7] | |
| M | 202.12.27.33 | 2001:dc3::35 | AS7500[rompita ligilo] | WIDE Project | dise helpe de anycast | 5/1 | BIND |
Vidu ankaŭ
redakti- Domajna nomsistemo
- Projekto AS112 (angle: AS112)
Referencoj
redakti- ↑ Lars-Johan Liman; John Crain, Suzanne Woolf, Bill Manning, Axel Pawlik, Rob Blokzijl, Scott Hollenbeck. Operation of the Root Name Servers (angle) (PDF). Arkivita el la originalo je 2018-08-27. Alirita 2013-01-09.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Root Server Technical Operations Assn (angle). Alirita 2013-01-10.
- ↑ New IPv4 address for b.root-servers.net (angle). Arkivita el la originalo je 2012-02-05. Alirita 2013-01-10.
- ↑ F-root (angle). Arkivita el la originalo je 2013-03-25. Alirita 2013-01-10.
- ↑ K-root — Welcome to RIPE Network Coordination Centre (angle). Alirita 2013-01-10.
- ↑ Advisory — "L Root" changing IP address on 1st November (angle). ICANN. Arkivita el la originalo je 2012-02-05. Alirita 2013-01-10.
- ↑ ICANN DNS Operations (angle). Alirita 2013-01-10.
Eksteraj ligiloj
redakti- Root Server Technical Operations Assn (angle). Alirita 2013-01-10.
- Root Nameserver Year 2000 Status (Listo de radikaj serviloj en la retejo de ICANN) (angle). Alirita 2013-01-10.