Rzeczpospolita
Por nomo de pola gazeto vidu: Rzeczpospolita (gazeto). |
Rzeczpospolita ([ĵeĉpospoLIta] aŭ malpliofte [ĵeĉposPOlita]) estas malnovpola vorto, kiu signifas respubliko. Ĝi estas laŭvorta traduko (fakte paŭso) de la latina Res publica. Moderne oni uzas la polan vorton republika por plejparto de respublikoj, sed rzeczpospolita konserviĝis ĉe kelkaj nomoj, iel rilataj al la historio de Pollando:
- Rzeczpospolita Obojga Narodów – Respubliko de Ambaŭ Nacioj, nomo de Pollando-Litovio (1569-1795);
- Rzeczpospolita Krakowska – Respubliko Krakovo (Libera Urbo Krakovo) (1815-1846);
- Polska Rzeczpospolita Ludowa - Pola Popola Respubliko (1952-1989);
- Rzeczpospolita Polska - oficiala nomo de Pola Respubliko 1918-1952, kaj denove post 1989.
Hodiaŭ la nomoj Rzeczpospolita kaj Rzeczpospolita Polska estas interŝanĝe uzataj kiel la nomoj de la pola ŝtato.
"RP" estas kutima siglo de Rzeczpospolita Polska. Antaŭ la jaro 1939 oni uzis ankaŭ la mallongigon Rzplita.
La vorton "Rzeczpospolita" prunteprenis el la pola pluraj lingvoj de la regiono, aŭ pervorte tradukitan, kiel la malnova belorusa lingvo (la oficiala lingvo de la tiama Granda Duklando de Litovio) Рѣч Посполита (Rjeĉ Pospolita), la nuntempa belorusa Рэч Паспалітая (Reĉ Paspalitaja), la ukraina Річ Посполита (Riĉ Pospolita) kaj la rusa Речь Посполитая (Rjeĉ Pospolitaja), aŭ fonetike, kiel la litova kaj la latva Žečpospolita, kaj la ĵemajtia Žečpuospolėta (Ĵečpŭospoljeta). Ĉiuj servas en tiuj lingvoj kiel la nomo de la Respubliko de Ambaŭ Nacioj.
Vidu ankaŭ
redakti- Rzeczpospolita - titolo de pola gazeto