[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Pawla (diskuto | kontribuoj)
eNeniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Mesa Verde spear and knife.jpg|thumb|right|350px|<center>ĉasocela lanco kaj tranĉilo, el la Nacia Parko Mesa Verde]]
[[dosiero:Knight-Iran.JPG|thumb|[[iran]]a rajdisto kun lanco (4-a jarcento)]]
'''Lanco''' ([[greka lingvo|greke]]: λόγχη, [[Latina lingvo|latine]]: Hasta, Lancea, [[Germana lingvo|germane]]: Speer, Lanze, [[Angla lingvo|angle]]: spear, [[Franca lingvo|france]]: Lance, [[Hispana lingvo|hispane]]: Lanza, [[Itala lingvo|itale]]: Lancia) estas batalilo, konsistanta el longa ligna stango kaj akra (ferfera) pinto, uzata de makedonaj falangistoj, de mezepokaj kaj modernaj kavalerianoj. Sed oni uzas la esprimon ankaŭ por similaj, malpli longaj armiloj, uzataj por ĉasi aprojn, en la submara ĉasado ktp.
[[Image:Ulani_RB3.jpg|thumb|[[Pollando|Polaj]] ulanoj kun lancoj - en historiaj uniformoj de [[1939]]]]
 
'''Lanco''' estas batalilo, konsistanta el longa ligna stango kaj akra (fer)pinto, uzata de makedonaj falangistoj, de mezepokaj kaj modernaj kavalerianoj. Sed oni uzas la esprimon ankaŭ por similaj, malpli longaj armiloj, uzataj por ĉasi aprojn, en la submara ĉasado ktp.
 
Lancoj estas uzataj jam de tre frua [[ŝtonepoko]] kaj en diversaj regionoj de la tero.
 
La plej fruaj trovoj venas el [[Schöningen]] (norda [[Germanio]]):
 
Tie estis elfositaj ok '''[[ĵetlancoj]]''', kiuj havas aĝon de 400.000 (aŭ laŭ postaj datigoj de "nur" 270.000) jaroj, kune kun la ostoj de ĉ. 20 [[sovaĝa ĉevalo|sovaĝaj ĉevaloj]]. El la trovo oni konkludis, ke jam ''homo erectus'' estis ĉasisto<ref>O. Jöris: ''Aus einer anderen Welt - Europa zur Zeit des Neandertalers''. In: N. J. Conard u. a. (Hrsg.), Vom Neandertaler zum modernen Menschen. Ausstellungskatalog Blaubeuren (2005), S. 47-70.</ref>.
 
[[dosieroDosiero:Knight-Iran.JPG|thumb|<center>[[iranirano|irana]]a rajdisto kun lanco (4-a jarcento)]]
[[ImageDosiero:Ulani_RB3.jpg|thumb|<center>[[Pollando|Polaj]] ulanoj kun lancoj - en historiaj uniformoj de [[1939]]]]
Post invento de la [[piedingo]] la lanco iĝis ĉefa armilo por kavalerio, dum la lanco por la infanterio estis la [[pikeo]].
 
La armea kutima ĵet-/piklanco longis 2,5-6 metrojn kun foliforma aŭ glavoforma pinto aŭ mallonga kvareĝa pinto. Ĝi uzatis lastfoje en la unua[[Unua mondmilito.Mondmilito]] (Escepto: La [[Pollando|pola]] armeo uzis lancojn ankoraŭ endum [[1939]] dumkadre de la [[Dua mondmilitoMondmilito]]. La [[Britio|brita]] kaj germana armeoj forigis lancojn endum [[1927]].).
 
Oni parolas pri lancoforma objekto, se ĝi similas al ferpinto de la lanco (ekz. folio, flamo, fenestro ktp.)
 
==Sporto==
 
Malpezaj ĵetlancoj estas uzataj en [[atletiko]].
La lancoj de virinaj ĵetantoj longas inter 2,2 kaj 2,3 metroj kaj pezas 600 gramojn.
Lancoj por viroj longas inter 2,7 kaj 2,8 metroj kaj pezas 800 gramojn.
 
==tipojTipoj==
*HalebardoHelebardo estas specifa lanco, kombinita kun batalhakilo.
 
*Halebardo estas specifa lanco, kombinita kun batalhakilo.
*Spontono estas mallonga lanco kun flanka klingo.
*Ĵetlanco historie estas mallonga lanco, ĵetita per mano aŭ maŝino. Ĵetlanco en la sporto estas lanoforma ĵetilo kun meza mantenilo, uzata en atletismo.
Linio 31 ⟶ 30:
* [[Ĝermanoj|Ĝermana]] ''ango''
* Ĝermana ''frameo''
* [[JapanJapanio|Japanaj]] ''Naginatao'' kaj ''jario''
* Por ĉasado de aproj ''aprolanco''
* [[Svisio|Svisa]] ''pikeo''
 
*''Lanceto'' estas duklinga [[skalpelo]], kirurgia instrumento, konsistanta el pinta kaj akra klingo, uzata por vakcini, incizi ktp.
 
 
[[Ulano]] estis germana aŭ pola lancisto.
Linio 42 ⟶ 40:
[[Kategorio:Armiloj]]
 
[[enar:Lanceرمح]]
[[deast:LanzeLlanza]]
[[frbs:LanceKoplje]]
[[nlbg:LansКопие]]
[[plcs:Kopia (broń)Kopí]]
[[slda:SulicaSpyd]]
[[de:Speer]]
[[et:Oda]]
[[es:Lanza]]
[[fa:نیزه]]
[[ko:창]]
[[hr:Koplje]]
[[id:Tombak]]
[[he:חנית]]
[[kg:Dikongo]]
[[ms:Lembing]]
[[nl:Speer]]
[[ja:槍]]
[[no:Spyd]]
[[nn:Spyd]]
[[pl:Włócznia]]
[[pt:Lança]]
[[ru:Копьё]]
[[simple:Spear]]
[[sl:Kopje]]
[[fi:Keihäs]]
[[sv:Spjut]]
[[th:หอก]]
[[uk:Спис]]