Athos: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Lvh (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Athos peninsula.jpg|right|thumb|260px300px|<center>La duoninsulo vidita de la pinto de la monto Athos ({{coor dms|40|9|28|N|24|19|36|E|}}), rigardante nordokcidenten]]
[[Dosiero:Karta Athos.PNG|thumb|right|350px|<center>mapo de la monto Athos]]
La '''sankta monto Athos''' aŭ '''Atos''' ([[greke]]: Άγιον Όρος, ''Hágion Óros'', la Sankta Monto) estas [[ortodoksismo|ortodoksa]] [[monaĥo|monaĥa]] [[respubliko]] kun aŭtonoma statuso sub [[grekio|greka]] [[suvereno]]. Ĝi troviĝas sur la orienta parto de la duoninsulo [[Ĥalkidiko]] en la administra regiono [[Centra Makedonio|Centra]] [[Makedonio (Grekio)|Makedonio]]. La teritorio estas 336 km² granda kaj havas ĉirkaŭ 2000 (monaĥajn) loĝantojn, aldone estas laŭsezone ŝanĝiĝanta nombro de civilaj laborantoj.
 
La monto, 2.033 metrojn alta estas la plej alta pinto de la [[Egea Maro]].
 
==Historio==
[[Dosiero:Karta Athos.PNG|thumb|rightleft|350px300px|<center>mapo de la monto Athos]]
[[Kserkseso la 1-a]] fosigis kanalon[[kanalo]]n (longan 2,4 km ) en la norda parto de la [[duoninsulo]] por tratranĉi ĝin ([[5-a jc.jarcento a. K.]]). Oni povas ties restaĵojn ankaŭankoraŭ hodiaŭnuntempe vidi.
 
La monaĥoj[[monaĥo]]j vivis jam en la [[9-a jarcento]] sur la monto, la organizita monaĥa vivo komenciĝis en [[963]], kiam fondiĝis la unua [[monaĥejo]] la Granda Lavra. Oni malpermesis poral la virinoj[[virino]]j la eniron de la teritorio en [[1045]].
 
La konstruon de novaj monaĥejoj apogis [[Rusio]] kaj aliaj slavaj landoj tiel estiĝis preskaŭ panortodoksa duoninsulo.
 
Je ĉ. [[1400]] la monaĥejoj nombris 40, restisrestas jenuntempe hodiaŭnur 20 el ili. La lasta monaĥejo estiosestis konstruita en [[1542]] (Stavronikita-monaĥeĵo).
 
Dum la [[15-a jarcento]], kelkaj monaĥejoj ŝanĝis la rigorajn antaŭskribojnpriskribojn al aléiaaliaj kun privata posedaĵoj kaj memelektitaj gvidantoj.
 
Kiam la [[turkoj]] okupis en [[1430]] Tesalonikon[[Tesaloniko]]n, la monaĥoj cedis al la turkoj kio kaŭzis malgraviĝon, malriĉiĝon de la monaĥejoj, sed ebligis samtempe la menciitajn pli memstaran regadon.
 
Spite al al eventoj, fondiĝis en la [[16-a jarcento]] la unuaj skiteoj (asketaj komunumoj), kiuj grupiĝis ĉirkaŭ komuna preĝejo, kun la monaĥejoj.
 
La [[patriarko]] [[Gabrielo la 4-a]] enkondukis en [[1783]] sukcesajn reformojn, per nova bueo.
 
La komunumo de Athos suferis multajnmulte dum la greka sendependeca milito (1821–1829[[1821]]–[[1829]]), kiam forbrulis tutaj libraroj. PosetLa la Rusarusa imperio helpis la kreskon de la rusaj monaĥejoj kaj ties posedaĵoj.
 
La nuna konstitucio de la komunumo venas el [[1924]] kaj tiontiun garantias la greka konstitucio de [[1975]].
 
La grekan regsiotaronregistaron reprezentas t.n. ''dioikitis'', la veran administradon organizas la Sankta Konsilio, kiu konsistas po unu reprezentanto de la 20 monaĥejoj. La afergvidanto estas la Epistasia, kiu konsistas el 4 reprezentantoj, ŝanĝiĝantaj ĉiujare.
 
El la 20 monaĥejoj, 11 estas konservativakonservativaj (strikta [[fasto]], [[disciplino]]), 9 pli liberaliberaj.
 
== Retaj ligiloj ==