Teozofio: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
TXiKiBoT (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: mk:Теозофија
e ...pliprecizigo de iuj cititaj familiaj nomoj, kiuj ĝis nun nur estis ruĝaj ligiloj kaj sen personaj nomoj
Linio 16:
Kaj kiuj estas la "grandaj instruintoj"? Oni konsideru, ke en la hilelista fazo Zamenhof turnis sin ĉefe al la judoj. La nocio devas esti interpretita konforme al la juda tradicio; ĝi estas ĉi tie ia esperantigo de la titoloj "raw" aŭ "rab" (= "sinjoro", "instruinto", "majstro", "estro"), "rabbi" ("rabeno" = "mia instruinto"). Laŭ la juda kompreno Moseo estas la plej granda instruinto; li havas la titolon "rabenu" (= "nia sinjoro", "nia majstro", "nia instruinto"). La simila titolo "rabeno" estas uzata ankaŭ por elstaraj instruintoj de la torao, ĉefe por estroj de talmudaj lernejoj. Al tiuj apartenas ekz. [[Hilelo]].
 
En la homaranista fazo la titolon "granda instruinto", "majstro" li certe ne konservis nur al grandaj judaj eruditoj. Ankaŭ eruditoj de aliaj religioj kaj filozofioj apartenas al la grandaj instruintoj. Konforme al la PIV, ni povas nomi ekz. ankaŭ [[Budho]]n, [[Aristotelo]]n, [[Jesuo]]n majstroj. Sed ne nur ilin. Apartenas al ili ankaŭ Hilelo, [[Rabban Joĥanan ben Sakai]], [[rabenu Jehoŝua ben Ĥananja]], [[rabenu Elieser ben Hyrkanos]], [[Raw]] kaj [[Ŝmuel]] k.a.; el la kristanaj eruditoj [[Ambrozio]], [[Aŭgusteno]], [[Hieronimo]], [[Tomaso el Akvino]], [[Alberto la Granda|Albertus Magnus]] k.a.; el la islamaj eruditoj almenaŭ [[Al-Ĥasali]]; el la grandaj filozofoj almenaŭ [[Konfuceo]], [[Kartezio]] kaj [[Kantio]] k.a. Zamenhof mem, pro modesteco, ne volis, ke oni nomu lin "majstro". Por li tio sonus, kvazaŭ oni atribuus al li la saman rangon kiel al [[Moseo]] aŭ Hilelo…
 
Zorga analizo do finfine montras, ke "teozofio" por Zamenhof ne estis samsignifa al la specifa, mistika, intence eklektika pansinkretismo de [[Blavatski]], [[Olcott]], [[Besant]], [[Rudolf Steiner]], [[PURUCKER]] k.a. Li uzis propran difinon, proksiman al la klasika senco, kun spuroj precipe de la juda tradicio.
 
Zorga analizo do finfine montras, ke "teozofio" por Zamenhof ne estis samsignifa al la specifa, mistika, intence eklektika pansinkretismo de [[Blavatski]]''Helena Blavatsky, [[Henry Steel Olcott]], [[Annie Besant]]'', [[Rudolf Steiner]], [[PURUCKER]]''Gottfried de Purucker'' k.a. Li uzis propran difinon, proksiman al la klasika senco, kun spuroj precipe de la juda tradicio.
 
===Ekstera ligo===