Atumo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
TrBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: zh:亞圖姆
Neniu resumo de redakto
Linio 10:
Atumo estas unu el la plej gravaj kaj plej ofte menciata diaĵoj el la fruaj tempoj de [[antikva Egiptio]], kiun substrekas la ofteco de lia mencio en la piramidaj tekstoj, kie li estas protretita kiel kaj kreanto de la mondo kaj patro de la [[faraono]]. Li kutime bildiĝas aŭ kiel viro portanta la reĝan kapotukon aŭ la dupartan blankan kaj ruĝan kronon de Supra kaj Malsupra Egiptioj, fortigante sian konekton kun reĝeco. Foje li ankaŭ bildiĝas en la formo de [[serpento]], ĉar tiun formon li laŭ la mitologio alprenos fine de la krea ciklo, kaj fojfoje ankaŭ kiel [[mungotedoj|mungotedo]], [[leono]], [[taŭro]], [[lacerto]] aŭ [[simio]].
 
En la ''HeliopoloaHeliopola'' [[kosmogonio]] establiĝinta dum la sepa dinastio de Egiptio, li konsideriĝis la unua dio, kiu kreis sin mem, sidante sur insuleto en la unuaj akvoj. Laŭ fruaj mitoj, li kreis la dion ''[[Ŝuo (dio)|Ŝuo]]'' kaj diinon ''Tefnuto'', [[ejakulo|ejakulante]] en sian propran buŝon kaj tiel [[gravedo|gravedigante]] sin (li konsideriĝis [[hermafrodito]], ĉar lia nomo ja signifis "la kompleta"). Alia kredo interpretis, ke Ŝuo kaj Tefnuto estis kreitaj per seksumado de Atumo kun la diino ''Iusaseto'', kiu priskribiĝis esti lia [[ombro]]. Konsekvence, Iusaseto vidiĝis la patrino kaj avino de la pli postaj aliaj dioj. La forto, rezistopovo, medicinaj ecoj kaj la karakterizaĵo esti manĝebla, gvidis la arbon [[akacio]] esti la "arbo de vivo", kaj la plej aĝa akacio en la norda proksimeco de la urbo Heliopolo estis supozata la naskoloko de la dioj. Tiel, kiel patrino kaj avino de la aliaj dioj, Iusaseto konsideriĝis la posedantino de la "arbo de vivo".
 
En la [[Malnova Regno]] la egiptianoj kredis ke Atumo levigis la animon de la morta faraono de lia piramido al la ĉielo.<ref>http://www.philae.nu/akhet/NetjeruA.html#Atum pri la diaĵo (angle)</ref>. En la Nova Regno, la mito de Atumo intermiksiĝis kun tiu de la dio [[Reo]] (''Ra''), kiu ankaŭ konsideriĝis suna dio, kaj la du identecoj miksiĝis en diaĵo nomata ''Atum-Ra'' (Atumo-Reo). Sed Reo konsideriĝis esti la suno entute, dum Atumo ricevis la rolon simboligi la vesperan sunon ĉe [[sunsubiro]] (kaj do bildiĝis kiel maljuna viro, apogiĝanta sur bastono), kaj la plia diaĵo ''Ĥepera'' vidiĝis la suno ĉe [[sunleviĝo]].
Linio 24:
[[als:Atum]]
[[ar:أتوم (إله)]]
[[bg:Атум]]
[[br:Atoum]]
[[bg:Атум]]
[[ca:Llista de personatges de la Mitologia Egípcia#S]]
[[cs:Atum]]
[[de:Atum]]
[[el:Ατούμ]]
[[en:Atum]]
[[es:Atum]]
[[et:Atum]]
[[el:Ατούμ]]
[[es:Atum]]
[[eu:Atum]]
[[fi:Atum]]
[[fr:Atoum]]
[[hi:अतुम]]
[[hr:Atum]]
[[hu:Atum]]
[[it:Atum]]
[[ja:アトゥム]]
[[lt:Atumas]]
[[hu:Atum]]
[[mk:Атум]]
[[nl:Atoem]]
[[ja:アトゥム]]
[[no:Atum]]
[[pl:Atum]]
Linio 49 ⟶ 48:
[[ro:Atum]]
[[ru:Атум]]
[[sh:Atum]]
[[simple:Atum]]
[[sk:Atum]]
[[sl:Atum]]
[[sr:Атум]]
[[sh:Atum]]
[[fi:Atum]]
[[sv:Atum]]
[[tg:Атум]]
[[th:เทพอาตุม]]
[[tg:Атум]]
[[uk:Атум]]
[[zh:亞圖姆]]