Elizabeta teatro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Hw-shakespeare.jpg|thumb|right|145px140px|<center>la dramisto [[William Shakespeare]] (Vilhelmo Ŝekspiro, 1564–1616)]]Per la nomo '''Elizabeta Teatro''' aŭ laŭ iuj naciaj lingvoj ankaŭ "Angla Renesanca Teatro" priskribiĝas la [[teatro]] de la kultura epoko de [[renesanco]] en [[Anglio]] sub la reĝino [[Elizabeto la 1-a (Anglio)|Elizabeto la 1-a]] (regotempo 1559 ĝis 1603) – do la tempo ĝenerale nomata [[Elizabeta epoko]] – kaj ŝia posteulo [[Jakobo la 1-a (Anglio)|Jakobo la 1-a]] (regotempo 1603 ĝis 1625).
__NOTOC__
Per la nomo '''Elizabeta Teatro''' aŭ laŭ iuj naciaj lingvoj ankaŭ "Angla Renesanca Teatro" priskribiĝas la [[teatro]] de la kultura epoko de [[renesanco]] en [[Anglio]] sub la reĝino [[Elizabeto la 1-a (Anglio)|Elizabeto la 1-a]] (regotempo 1559 ĝis 1603) – do la tempo ĝenerale nomata [[Elizabeta epoko]] – kaj ŝia posteulo [[Jakobo la 1-a (Anglio)|Jakobo la 1-a]] (regotempo 1603 ĝis 1625).
[[Dosiero:Teatro Isabelino.jpg|thumb|left|350px|<center>tipa epoka teatrejo]]
 
Ĝenerala kultura florado de [[Anglio]] dum la [[16-a jarcento]] gvidis al la ekesto de teatra kulturo, kiu en sia amplekso probable nur kompareblas kun la [[antikva epoko]]: unuafoje post pli ol mil jaroj denove ekzistis profesiaj grupoj de teatraj aktoroj. La teatro avancis – ĝis la malpermeso de ĉiuj teatraj prezentoj sub [[Puritanismo|puritana]] rego dum la jaro 1642 – ĝis kerna parto de la socia vivo kaj iĝis renkontejo de pluraj sociaj tavoloj. Draste kreskis la produktado de dramaj verkoj, kaj ekestis multfacetaj novaj teatraj formoj. Aparte elstarigindas la kreado de la dramisto [[William Shakespeare]] dum tiu epoko.
<br clear=all>
 
==Historiaj kaj sociaj kondiĉoj ==
=== Socia ŝanĝo dum la 16-a jarcento===
[[Dosiero:Elizabeth1England.jpg|thumb|230px|right|<center>portreto de reĝino [[Elizabeto la 1-a (Anglio)|Elizabeto la 1-a]] de [[Nicholas Hilliard]], ĉ. 1585]]
La regotempo de [[Elizabeto la 1-a (Anglio)|Elizabeto la 1-a]] estis karakterizita per reciproka kontentigo de la interesoj de la burĝaro kaj nobelaro: [[feŭdismo|feŭdismaj]] strukturoj iom post iom perdis je signifo, la ŝtata administrado estis reformita kaj la [[parlamento]] iom post iom ricevis pli da politika povo. Pro la statuso de Anglio esti monda potenco kaj la ekonomia prospeigo ligita al tio, jam meze de la [[16-a jarcento]] ekestis larĝa socia tavolo de burĝoj, kiuj jam pro sia materia prospereco postulis sian partoprenon en politikaj decidoj. Krome [[Humanismo|humanismaj]] streboj subteni la [[edukado]]n gvidis al relative unuece alta eduka nivelo. Pro tio multaj ŝtatanoj ekhavis la eblecojn plialtigi sian socian pozicion – esenca diferenco al la [[mezepoko]]. Multaj ŝtatanoj pro la humanisma edukado bone regis la [[latina lingvo|latinan lingvon]] kaj konis la antikvajn dramojn de klasikaj verkistoj kiel [[Seneko]] aŭ [[Plaŭto]], kiuj prezentiĝis aparte en lernajaj teatraj prezentoj.