Haguenau: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 20:
| loĝdenso = 177
}}
'''Haguenau''' [{{IPA|agˈno}}] ([[germane]] origine ''Hagenau'', "barile ĉirkaŭita herbejo") estas urbo en la regiono [[Alzaco]], kiu kulture kaj historie estas precipe [[germana lingvo|germanlingva]] respektive [[alemana]], parte [[franclingva]], kaj politike apartenas al [[Francio]]. La historia urbo troviĝas proksimume 25 kilometrojn norde de la alzaca ĉefurbo [[Strasburgo]], proksimume 50 kilometrojn sudokcidente de la eksa [[badeno|badena]] [[Karlsruhe]] kaj pli-malpli 75 kilometrojn sudoriente de la [[sarlando|sarlanda]] ĉefurbo [[Saarbrücken]] borde de la rivereto ''Moder''. Haguenau havas proksimume 35.100 loĝantojn kaj post Strasburgo estas la dua plej granda urbo de la [[Francaj departementoj|departemento]] [[Bas-Rhin]] (''Suba Alzaco''). La urbo estas administra sidejo de samnoma arondismento kaj kantono, kaj centro de la administra [[komunumaro]] "regiono Haguenau''".
 
== Historio ==
La "Sankta Arbaro" (germane historie ''Heiliger Forst''), kiu ĉirkaŭas la urbon, estas la plej granda arbara regiono en la alzaca ebenaĵo. Tiu arbarego dum la [[mezepoko]] estis la ĉasa reginooregiono de la dukoj de [[Ŝvabio]]. Komence de la [[12-a jarcento]] la ŝvaba duko Frederiko la 2-a ("Frederiko la Unuokula") konstruiĝis [[akvokastelo]]n en la rivereto ''Moder'', kiun lia filo, la [[Frederiko la 1-a (Sankta Romia Imperio)| Frederiko la 1-a Barbarossa]], plivastigis ĝis imperiestra palaco (''Pfalz''). Jam dum la [[1164]] la loko kiel preferata loĝloko de la imperiestro Frederiko Barbarossa de tiu ricevis urborajtojn. La kastelo dum jarcekojjardekoj estis imperiestra rezidejo de la nobela dinastio [[Ŝtaŭfoj]] kaj konservejo de la imperiestraj simboloj (en la rezideja kapelo ''Pfalzkapelle''). Hagenau estis la loko de multaj pompaj imperiaj kunvenoj (''Reichstage'').
 
Ĉirkaŭ la jaro [[1260]] Hagenau iĝis [[libera imperia urbo]] (''Freie Reichsstadt''), poste pere de decido de Rudolfo de [[Habsburgo]] ricevis la titolon ''Oberlandvogtei'' ([[vokto|ĉefvoktejo]]); ekde la jaro [[1354 ]] ĝi estis gvidanto de la alzaca dek-urba ligo. En la "religia interparolo de Hagenau" dum la jaro [[1540]] en la urbo renkontiĝis feŭdaj regantoj kaj teologoj, por disputi kaj traktadi pri la kondiĉoj de religia interparolo inter [[Luteranismo|luteranoj]] kaj [[Katolikismo|katolikoj]]. La urbo prosperis, ĝis la [[Tridekjara Milito]] inter la jaroj [[1618]] kaj [[1648]] detruis potencon kaj bonstaton de la urbo. Pro la [[Vestfalia Paco]] la urbo dum la jaro [[1648]] iĝis posedaĵo de [[Francio]].
 
Dum la jaro [[1677]] Haguenau laŭ komando de la franca reĝo [[Ludoviko la 14-a (Francio)|Ludoviko la 14-a]] perpere de la franca armeo estis komplete detruita, la restoj forbruligitaj kaj la eksa eksa germana imperiestra rezidejo neniigita. La ŝtonoj de la eksa rezidejo estis uzitaj en la konstruo de la franca limfortikaĵo ''Fort-Louis''. Post la de la prusia armeo agresa [[Francia-Prusia Milito]], la urbo inter la jaroj [[1871]] kaj [[1919]] estis parto de la [[Germana Regno]] kaj apartenis al la imperia lando [[Alzaco-Loreno]] (''Reichsland Elsaß-Lothringen''). Post la [[traktato de Versajlo]] ĝi reapartenis al Francio.
 
== Vidindaĵoj ==
* historia muzeo (''Musée historique/Museum für Geschichte''), la plej granda muzeo de la departemento ekster Strasburgo
* alzaca muzeo (''Musée alsacien/Elsässisches Museum''), lokigita en la [[renesanco|renesanca]] konstruaĵo de la eksa kancelierejo (''Maison de la Chancellerie/Kanzlei'')
* romanika kaj gotika preĝejo Sankta Georgo preĝejo Sankta Georgo (''Église Saint-Georges/Georgenkirche'')
* gotika preĝejo Sankta Nikolao kun baroka interno (''Église Saint-Nicolas/Nikolaikirche'')''
* restoj de la mezepoka [[remparo]]: pordego "Porte de Wissembourg/Weißenburger Tor", fiŝista turo ''Tour des Pêcheurs/Fischerturm'', kavalira turo ''Tour des Chevaliers/Ritterturm''