Mongola lingvaro: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
alidirektigis |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
|Nomo=mongola lingvaro
|Propra_nomo=
|Landoj= [[Mongolio]]; [[Interna Mongolio]] kaj regionoj proksimaj de ties limoj, [[Ŝinĝjango]], [[Gansuo]], [[Ĉinghajo]] ([[Ĉinio]]); [[Burjatio]] kaj [[Kalmukio]] ([[Rusio]])
|Parolantoj=96 085 (stato de 1999)
|Klasifiko= [[altaja lingvaro]]<br />
'''mongola lingvaro'''<br />
dividaĵoj: <br />
• centra mongola lingvaro <br />
• ŝirongola lingvaro <br />
• [[daura]] <br />
• mogola <br />
|Koloro=Altaja
|Oficiala lingvo=
|ISO1=
|ISO2=xgn
|SIL=
}}
La '''mongola lingvaro''' estas grupo de lingvoj parolataj en [[Centra Azio]]: en [[Mongolio]], en [[Ĉinio]] - [[Interna Mongolio]] kaj regionoj proksimaj de ties limoj, [[Ŝinĝjango]], [[Gansuo]] kaj [[Ĉinghajo]] - kaj en la [[Rusio|rusiaj]] respublikoj [[Burjatio]] kaj [[Kalmukio]]. La plej konata membro de la lingvaro, la [[mongola lingvo]], estas la unua lingvo de plej multaj loĝantoj de [[Mongolio]] kaj la mongolaj loĝantoj de la ĉina provinco [[Interna Mongolio]] - sume ĝi parolatas fare de proksimume 5,2 milionoj da homoj.
La mongola lingvaro estas grupigata kun la [[tjurka lingvaro]], [[tungus-manĉura lingvaro]] kaj foje ankaŭ la [[korea lingvo]] kaj [[japana lingvo|japana lingvaro]] kiel parto de la pli larĝa [[altaja lingvaro]].
==Klasifiko==
[[dosiero:Mongols-map.png|eta |350px|<center>topografia mapo de centra Azio, fokuse la nunaj ŝtatoj Mongolio kaj Kazaĥio. Ruĝa linio montras la amplekson de la historia mongola imperio. Iuj lokoj estas markitaj ruĝe. La areo inkluzivas la tutan teritorion de la nuna ŝtato Mongolio, la plejparton de Interna Mongolio kaj Kalmukii, tri enklavojn en Ŝinĝjango, multajn etajn enklavojn ĉirkaŭ la lago Bajkalo, parton de Manĉurio, Gansuo, Ĉinhajo, kaj unu loko okcidente de Nankino]]
Historia mongola:
* Mezepoka mongola: depende de la klasifiko parolita de la 13-a ĝis komenco de la 15-a aŭ fino de la 16-a jarcento:
* Klasika mongola
Nuntempa mongola lingvaro<ref> La klasifiko kaj indikoj pri nombroj de partolantoj sekvas la publikaĵon ''Janhunen 2006: paĝoj 232-233'', escepte ke la dialektoj Mongghul (Huzhu) kaj Mangghuer (Minhe) traktiĝas partoj de la tua lingvo (Slater 2003), kaj ke la kangjia lingvo aldoniĝis (Siqinchaoketu 1999)</ref>:
* [[Daura lingvo]] (Daur, Dagur; proksimume 100 000 parolantoj)
* Centra mongola lingvaro
** Ĥamniga lingvo (proksimume 2 000 parolantoj)
** [[Burjata lingvo]] (dialektoj: Bargu, Ĥori, Aga, Eĥirit, Unga, Niĵne-Udinsk, Barguzin, Tunka, Oka, Alar, Bohaan kaj Bulagat; proksimume 300 000 parolantoj)
** [[Mongola lingvo]] (inkluzive de la dialektoj Ĥalĥa en [[Mongolio]], Ĉaĥar, Ĥorĉin, Ĥarĉin, Baarin kaj Ŝiling-gol en [[Interna Mongolio]]; sume proksimume 5 ĝis 6 milionoj da parolantoj)
** dialekto de Ordos (proksimume 100,000 parolantoj)
** [[Oirata lingvo]] (variaĵoj: Torgut, Dörbet, Olot (Ööld, Elyut, Eleuth), Zaĥĉin, Mingat, Bajad, [[Kalmuka lingvo]], Ĥoŝut (Khoshut, Khoshuud), Alaŝa (Alasha, Alsha); sume proksimume 300 000 parolantoj)
* Ŝirongola lingvaro
** [[Orienta jugura lingvo]] (Shira Yugur) (proksimume 3 000 parolantoj)
** [[Tua lingvo]] (Monguor, Tu; dialektoj: Mongghul (Huzhu), Mangghuer (Minhe); proksimume 100 000 + 30 000 parolantoj)
** [[Bonana lingvo]] (proksimume 10 000 parolantoj)
** [[Donŝjanga lingvo]] (Donĝiang, Santa; proksimume 600 000 parolantoj)
** [[Kangjia lingvo]]
* [[Mogola lingvo]] (=Mogholi; neklare ĉu restas parolantoj)
== Notoj ==
<references/>
[[Kategorio:Mongola lingvaro| ]]
{{Link GA|de}}
[[an:Luengas mongols]]
[[az:Monqol dilləri]]
[[br:Yezhoù mongolek]]
[[bg:Монголски езици]]
[[ca:Llengües mongòliques]]
[[cv:Монгол чĕлхисем]]
[[cs:Mongolské jazyky]]
[[cy:Ieithoedd Mongolaidd]]
[[de:Mongolische Sprachen]]
[[en:Mongolic languages]]
[[es:Lenguas mongólicas]]
[[fr:Langues mongoles]]
[[ko:몽골어족]]
[[hsb:Mongolske rěče]]
[[io:Mongola lingui]]
[[it:Lingue mongolahe]]
[[lt:Mongolų kalbos]]
[[mk:Монголски јазици]]
[[mn:Монгол хэлний бүлэг]]
[[nl:Mongoolse talen]]
[[ja:モンゴル諸語]]
[[no:Mongolske språk]]
[[nn:Mongolske språk]]
[[pl:Języki mongolskie]]
[[pt:Línguas mongólicas]]
[[qu:Mungul rimaykuna]]
[[ru:Монгольские языки]]
[[sco:mongola leids]]
[[simple:mongola lingvaro]]
[[sk:Mongolské jazyky]]
[[sr:Монголски језици]]
[[fi:Mongolilaiset kielet]]
[[sv:Mongolspråk]]
[[tt:Монгол телләре]]
[[tr:Moğol dilleri]]
[[uk:Монгольські мови]]
[[ug:مۇڭغۇل تىللىرى]]
[[zh:蒙古语族]]
| |||