Cifereca objekta identigilo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e ThomasPusch movis paĝon Diĝita Objektidentigilo al Cifereca objekta identigilo: Vidu la diskutpaĝan noton. Aparte de la titolo, la teksto vere ankoraŭ ne finredaktatas.
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
{{wikitrans-lingve-reviziita|lang=en|oldid=530786005|title=Digital object identifier|stamp=2013-02-03 16:40 (UTC)}}
 
'''DiĝitaCifereca objektidentigiloobjekta identigilo''' ('''DOICOI''') - [[angle]] ''Digital object identifier'', DOI - estas karaktrosinsekvo (&quot;diĝitacifereca identigilo&quot;) uzita por unike identigi objekton kiel ekzemple elektronikan [[dokumento]]n. Metadatenoj pri la objekto estas stokitaj en kune kun la DOICOI-nomo kaj tiuj metadatenoj povas inkludi lokon, kiel ekzemple [[URL]], kie la objekto povas esti trovita. La DOI por dokumento estas permanenta, dum ĝia loko kaj alia metadatenaro povas ŝanĝiĝi. Ligi al reta dokumento per ĝia DOI disponigas pli stabilan ligadon ol simple al ĝia URL, ĉar kaze de URL-ŝanĝo, la eldonisto bezonas nur ĝisdatigas la metadatenojn por la DOI por pluligi al la nova URL.<ref>{{cite book|author=Witten, Ian H., David Bainbridge and David M. Nichols |year=2010|title=How to Build a Digital Library|edition=2nd|location=Amsterdam; Boston|publisher= Morgan Kaufmann|pages=352–253|isbn= 978-0-12-374857-7}}</ref><ref>{{Cite journal|first1=Marc|last1=Langston|first2=James|last2=Tyler|title=Linking to journal articles in an online teaching environment: The persistent link, DOI, and OpenURL|journal=The Internet and Higher Education|volume=7|issue=1|year=2004|pages=51–58|doi=10.1016/j.iheduc.2003.11.004}}</ref><ref>{{Cite document |url=http://www.businessweek.com/magazine/content/01_30/b3742032.htm |title=How the 'Digital Object Identifier' works |date=2001-07-23 |work=BusinessWeek |accessdate=2010-04-20 |quote=Assuming the publishers do their job of maintaining the databases, these centralized references, unlike current Web links, should never become outdated or broken. |publisher=[[BusinessWeek]]}}</ref>
 
OrganizojOrganizaĵoj kiuj plenumas la kontraktajn devontigojn de la DOICOI-sistemo kaj volas pagi por iĝi membro de la sistemo rajtas asigni DOIojnCOI-ojn.<ref name="dd">{{Cite journal|title=Digital Object Identifiers: Promise and problems for scholarly publishing|first1=Lloyd A.|last1=Davidson|first2=Kimberly|last2=Douglas 1998, "month=December|journal=Journal of Electronic Publishing|volume=4|issue=2|doi=10.3998/3336451.0004.203"}}</ref> La DOI-sistemo estas efektivigita tra federacio de registrad-agentejoj kunordigitaj fare de la Internacia DOI fonduso,<ref>{{cite web|url=http://www.doi.org/index.html|title=Welcome to the DOI System|publisher=Doi.org|date=2010-06-28|accessdate=2010-08-07}}</ref> kiu kontrolas la sistemon. La DOI-sistemo estis evoluigita kaj efektivigita en gamo da publikigo-aplikaĵoj ekde 2000; ĝis malfrue en aprilo 2011 pli ol 50 milionoj da DOI-nomoj asigniĝis fare de proksimume 4,000 organizoj.<ref>{{Cite web|url=http://www.doi.org/news/DOINewsApr11.html#1|title=DOI® News, April 2011: 1. DOI System exceeds 50 million assigned identifiers|publisher=Doi.org|date=2011-04-20|accessdate=2011-07-03}}</ref> La DOICOI-sistemo estas parto de la pli granda [[Handle System]](Tenilo-Sistemo).<ref>{{Cite web|url=http://handle.net/| title=The Handle System}}</ref>
 
==DOICOI-nomoj==
DOICOI-nomo prenas la formon de karaktero-sinsekvo dividita en du partojn, prefikson kaj sufikson, apartigitan per oblikvo. La prefikso identigas la registriton de la nomo, kaj la sufikso estas elektita fare de la registrito kaj identigas la specifan objekton asociitan kun tiu DOI. La plej multaj laŭleĝaj [[Unikodo|Unikodaj]] karaktroj estas permesitaj en tiuj signovicoj, kiuj estas interpretitaj en ne-usklecosentema maniero.
 
Ekzemple, en la DOI COI-nomo <code>10.1000/182</code>, la prefikso estas <code>10.1000</code> kaj la sufikso estas <code>182</code>. La &quot;10. &quot; parto de la prefikso identigas la DOI COI-registron,<ref>Other registries are identified by other strings at the start of the prefix. Handle names that begin with &quot;100.&quot; are also in use, as for example in the following citation:{{cite journal|url=http://handle.dtic.mil/100.2/ADA013939|title=Development of a Transmission Error Model and an Error Control Model| date=May 1975|last1=Hammond|first1=Joseph L., Jr.|last2=Brown|first2=James E.|last3=Liu|first3=Shyan-Shiang S.}}.</ref> kaj la karaktroj <code>1000</code> en la prefikso identigas la registriton; en tiu kazo la registrito estas la Internacia DOI COI-Fonduso mem. <code>182</code> estas la sufikso, aŭ objekto-IDobjekta identigilo, identigante ununuran objekton (en tiu kazo, la plej novan version de la ''DOI Manlibro''). Citaĵoj utiligantaj DOI-nomojn devus esti presitaj kiel <tt>doi:10.1000/182</tt>. Kiam la citaĵo estas hipertekstoligo, estas rekomendite enkonstrui la ligon kiel [[URL]] per interligado de &quot;<nowiki>http://dx.doi.org/</nowiki>&quot;al la DOI-nomo, preterlasanta ĝian &quot;COI:&quot; prefikson; ekz., la DOICOI-nomo <tt>[[doi:10.1000/182]]</tt> estas interligita kiel <nowiki>http://dx.doi.org/10.1000/182</nowiki>. Tiu URL disponigas la lokon de [[HTTP]] prokurilo (proxy server) kiu redirektos interretalirojn al la ĝusta retloko de la ligita objekto.<ref name="dd"/><ref>{{Cite journal|first=Andy|last=Powell|title=Resolving DOI Based URNs Using Squid: An Experimental System at UKOLN|journal=D-Lib Magazine|date=Junejunio 1998|url=http://www.dlib.org/dlib/june98/06powell.html| issn=1082-9873}}</ref>
Organizoj kiuj plenumas la kontraktajn devontigojn de la DOI-sistemo kaj volas pagi por iĝi membro de la sistemo rajtas asigni DOIojn.<ref name="dd">{{Cite journal|title=Digital Object Identifiers: Promise and problems for scholarly publishing|first1=Lloyd A.|last1=Davidson|first2=Kimberly|last2=Douglas 1998, "month=December|journal=Journal of Electronic Publishing|volume=4|issue=2|doi=10.3998/3336451.0004.203"}}</ref> La DOI-sistemo estas efektivigita tra federacio de registrad-agentejoj kunordigitaj fare de la Internacia DOI fonduso,<ref>{{cite web|url=http://www.doi.org/index.html|title=Welcome to the DOI System|publisher=Doi.org|date=2010-06-28|accessdate=2010-08-07}}</ref> kiu kontrolas la sistemon. La DOI-sistemo estis evoluigita kaj efektivigita en gamo da publikigo-aplikaĵoj ekde 2000; ĝis malfrue en aprilo 2011 pli ol 50 milionoj da DOI-nomoj asigniĝis fare de proksimume 4,000 organizoj.<ref>{{Cite web|url=http://www.doi.org/news/DOINewsApr11.html#1|title=DOI® News, April 2011: 1. DOI System exceeds 50 million assigned identifiers|publisher=Doi.org|date=2011-04-20|accessdate=2011-07-03}}</ref> La DOI-sistemo estas parto de la pli granda [[Handle System]](Tenilo-Sistemo).<ref>{{Cite web|url=http://handle.net/| title=The Handle System}}</ref>
 
DOICOI-nomoj povas identigi kreivajn verkojn (kiel ekzemple tekstoj, bildoj, aŭdio aŭ videaĵoj, kaj softvaro) en kaj elektronika kaj fizika formoj, artprezentojn, kaj abstraktajn verkojn kiel ekzemple licencoj, transakciantojn, ktp. La nomoj povas rilati al objektoj je ŝanĝiĝantaj niveloj de detalo: tiel DOICOI-nomoj povas identigi ĵurnalon, individuan eldonon de ĵurnalo, individuan artikolon en la ĵurnalo, aŭ ununuran tabelon en tiu artikolo. La elekto de detalnivelo estas tasko la asignanto, sed en la DOI-sistemo ĝi devas esti deklarita kiel parto de la metadatenaro kiu estas asociita al DOI nomoj, utiligante datumovortaron bazitan sur la [[indecs Content Model]].
==DOI-nomoj==
DOI-nomo prenas la formon de karaktero-sinsekvo dividita en du partojn, prefikson kaj sufikson, apartigitan per oblikvo. La prefikso identigas la registriton de la nomo, kaj la sufikso estas elektita fare de la registrito kaj identigas la specifan objekton asociitan kun tiu DOI. La plej multaj laŭleĝaj [[Unikodo|Unikodaj]] karaktroj estas permesitaj en tiuj signovicoj, kiuj estas interpretitaj en ne-usklecosentema maniero.
 
Ekzemple, en la DOI nomo <code>10.1000/182</code>, la prefikso estas <code>10.1000</code> kaj la sufikso estas <code>182</code>. La &quot;10. &quot; parto de la prefikso identigas la DOI registron,<ref>Other registries are identified by other strings at the start of the prefix. Handle names that begin with &quot;100.&quot; are also in use, as for example in the following citation:{{cite journal|url=http://handle.dtic.mil/100.2/ADA013939|title=Development of a Transmission Error Model and an Error Control Model| date=May 1975|last1=Hammond|first1=Joseph L., Jr.|last2=Brown|first2=James E.|last3=Liu|first3=Shyan-Shiang S.}}.</ref> kaj la karaktroj <code>1000</code> en la prefikso identigas la registriton; en tiu kazo la registrito estas la Internacia DOI Fonduso mem. <code>182</code> estas la sufikso, aŭ objekto-ID, identigante ununuran objekton (en tiu kazo, la plej novan version de la ''DOI Manlibro''). Citaĵoj utiligantaj DOI-nomojn devus esti presitaj kiel <tt>doi:10.1000/182</tt>. Kiam la citaĵo estas hipertekstoligo, estas rekomendite enkonstrui la ligon kiel [[URL]] per interligado de &quot;<nowiki>http://dx.doi.org/</nowiki>&quot;al la DOI-nomo, preterlasanta ĝian &quot;COI:&quot; prefikson; ekz., la DOI-nomo <tt>[[doi:10.1000/182]]</tt> estas interligita kiel <nowiki>http://dx.doi.org/10.1000/182</nowiki>. Tiu URL disponigas la lokon de [[HTTP]] prokurilo (proxy server) kiu redirektos interretalirojn al la ĝusta retloko de la ligita objekto.<ref name="dd"/><ref>{{Cite journal|first=Andy|last=Powell|title=Resolving DOI Based URNs Using Squid: An Experimental System at UKOLN|journal=D-Lib Magazine|date=June 1998|url=http://www.dlib.org/dlib/june98/06powell.html| issn=1082-9873}}</ref>
 
DOI-nomoj povas identigi kreivajn verkojn (kiel ekzemple tekstoj, bildoj, aŭdio aŭ videaĵoj, kaj softvaro) en kaj elektronika kaj fizika formoj, artprezentojn, kaj abstraktajn verkojn kiel ekzemple licencoj, transakciantojn, ktp. La nomoj povas rilati al objektoj je ŝanĝiĝantaj niveloj de detalo: tiel DOI-nomoj povas identigi ĵurnalon, individuan eldonon de ĵurnalo, individuan artikolon en la ĵurnalo, aŭ ununuran tabelon en tiu artikolo. La elekto de detalnivelo estas tasko la asignanto, sed en la DOI-sistemo ĝi devas esti deklarita kiel parto de la metadatenaro kiu estas asociita al DOI nomoj, utiligante datumovortaron bazitan sur la [[indecs Content Model]].
 
==Aplikoj==
Gravaj aplikoj de la DOICOI-sistemo nuntempe inkludas:
 
* persistaj [[citaĵo]]j en sciencaj materialoj (ĵurnalartikoloj, libroj, ktp.) tra [[CrossRef]], konsorcio de proksimume 3,000 eldonistoj;
Linio 23 ⟶ 21:
En la publikaĵoservo de la [[OECD]] (Organizo por Ekonomia Kunlaboro kaj Evoluo) , [[SourceOECD]], ĉiu tabelo aŭ grafeo en OECD-publikigo estas montritaj kun DOI-nomo kiu kondukas al Excel-dosiero de la subestantaj datenoj de la tabloj kaj grafeoj. Pluevoluigo de tiaj servoj estas planita.<ref>{{cite journal|doi=10.1787/603233448430|title=We Need Publishing Standards for Datasets and Data Tables 2009, "journal=Research Information|last=Green|first=T."}}</ref>
 
Plurlingva eŭropa DOICOI-registradagenteja iniciato, [http://www.mEDRA.org ''mEDRA''], Tradiciatradicia ĉina enhavo tra [http://doi.airiti.com/ Airiti Inc]., kaj ĉina registradagentejo, [http://www.wanfangdata.com/ Wanfang Data], estas aktivaj en ne-anglaanglaj lingvo-merkatoj. Vastiĝo al aliaj sektoroj estas planita fare de la Internacia DOICOI-Fonduso.
 
 
==Notoj kaj referencoj==
Linio 30 ⟶ 27:
 
==Eksteraj ligiloj==
* {{official website|[http://doi.org/}} oficiala retejo (angle)]
* [http://www.doi.org/factsheets/DOIIdentifierSpecs.html Faktarkoinformilo: DOICOI-Sistemo kaj Internet Identifier Specifications]
* [http://www.handle.net/ La Tenila Sistemo]
* [http://datacite.org/ DOICOI-registradagentejo por datumoj]
* [http://www.crossref.org/06members/50go-live.html Listo de aktivaj DOICOI-prefiksoj]
 
{{DEFAULTSORT:Digital Object Identifier}}
[[Kategorio:Akademia eldonado]]
[[Kategorio:Artikola Religo 5 Kromaj artikoloj]]
[[Kategorio:Elektronikaj dokumentoj]]
[[Kategorio:Identigiloj]]
[[Kategorio:Indeksado]]
 
[[th:ตัวบ่งชี้วัตถุดิจิทัล]]