Indonezio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
eNeniu resumo de redakto
Linio 33:
Oni supozas, ke unuaj loĝantoj de indoneziaj insuloj devenis el [[Barato]] aŭ [[Birmo]]. En la jaro [[1890]] estis sur [[Javo]] malkovritaj skeletkorprestaĵoj de la t.n. [[java homo]], kies aĝo estis taksita preskaŭ al miliono da jaroj. Daŭra loĝigo de la hodiaŭa Indonezio estas datita en tempon ĉirkaŭ 3000 jaroj a.K., kiam ĉi tien venadis almigrintoj el suda [[Ĉinio]] kaj [[Sud-Orienta Azio]]. La unuaj almigrintoj el Barato venis en Indonezion komence de nia erao.
 
En la [[7-a jarcento|7-a]] ĝis la [[11-a jarcento]]j ĉi tie dominis ŝtato [[Ŝriviĝajo]] kaj kultura influo de [[Barato]], en la [[13-a jarcento|13-a]] ĝis [[16-a jarcento]]j ŝtato [[Maĝapahito]] kaj forta [[islamo|islamigo]]. Samtempe ekde fino de la [[16-a jarcento]] datiĝas [[Nederlando|nederlanda]] ekspansio, kiu rapide forŝovis portugalojn: [[1621]] establo de [[Batavio]] ([[Ĝakarto]]), [[1641]] konkero de Malako je [[Portugalio]], pro kio [[Nederlando]] akiris en la regiono potenceman monopolon. Ĝis duono de la [[18-a jarcento]] nederlandanoj pere de nederlanda [[Orientazia kompanio]] subpremis vicon da ribeloj kaj konkeris plimulton da teritorio de [[Javo]] (ili lasis ĉi tie nur du memstarajn [[sultanato]]jnsultanlandojn) kaj plimulton de pli malgrandaj insuloj, sur kiuj ili enpraktikigis monokulturojn de [[spico]]. Dum [[Napoléon Bonaparte|napoleonaj]] militoj dumtempe [[Britio|britoj]] alternis nederlandanojn ([[1801]] – [[1814]]). En la paso de la [[19-a jarcento|19-a]] kaj komence de la [[20-a jarcento]] nederlandanoj devis alfronti al nova vico de ribeloj, sed samtempe ili finis kolonigadon de la ceteraj insuloj ([[Nederlanda orienta Hindio]]). En la jaroj [[1941]] – [[1945]] la lando estis okupita de [[Japanio]] kaj kiam finiĝis la [[dua mondmilito]], ĝi proklamis sendependecon. Nek unuigita nederlanda-brita interveno jam ne plu kapablis repacigi la reziston. Post longdaŭraj traktadoj ([[1946]] – [[1949]], kiam krom alia en [[1947]] estiĝis federacio '''Unuiĝintaj ŝtatoj de Indonezio''' enkadre de [[Nederlanda indonezia asocio]]) fine la lando proklamis sian plenan sendependecon en la jaro [[1949]] kiel federacia '''Respubliko de unuiĝintaj ŝtatoj de Indonezio'''. Sed en la jaro [[1950]] estis akceptita dumtempa konstitucio kaj la lando unuigita en '''Respublikon Indonezio''' (plenigita per [[plebiscito]] en [[1963]]). Kontraŭe Indonezio ne sukcesis malhelpi kreigon de [[Malajzio]], kies teritorion ĝi pretendis ([[1963]] – [[1966]] [[bojkoto]] de [[UN]] elflanke de Indonezio). En la jaro [[1966]] okazis provo je komunista [[puĉo]]. Ties rezulto estis likvido de pli ol 1 miliono da maldekstrane pripensantaj loĝantoj kaj destino de armea diktaturo de generalo [[Suharto]]. En la jaro [[1976]] estis aligita al Indonezio – post akto de proklamo de sendependeco je Portugalio – [[Orienta Timoro]], sed plimulto da loĝantoj ne konsentas kun tiu ĉi akto.
 
== Geografio kaj naturo ==