La Nova Realismo (libro): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
{{Tiu-ĉi artikolo|temas pri la libro kaj filozofio “nova realismo”. Por la epoko, vidu [[Socia realismo]].}}
 
{{informkesto Esperanto-libro
| titolo = Nova realismo
Linio 10 ⟶ 12:
}}
 
*'''Nova kurta skizo: la librorealismo''' estas [[filozofio|filozofia]] mondkoncepto, kiun la germana esperantisto [[Bruno Vogelmann]] prezentis en sia libro "''La Nova Realismo"'' de [[1988]]. La mondkoncepto estas bazita sur [[realismo]], laŭ kiu ekzistas ekstera mondo sendepende de nia konscio.
'''Nova realismo'''
 
La [[maksimo|vivmaksimo]] de la nova realismo estas: ''Agu tiel, ke la celdirekto de via volo estu ĉiam en harmonio kun la konservado kaj suprenevoluo de la vivo!''
* kurta skizo: la libro estas [[filozofio|filozofia]] mondkoncepto, kiun la germana esperantisto [[Bruno Vogelmann]] prezentis en sia libro "La Nova Realismo" de [[1988]].
 
=== Reagoj en Esperantujo= ==
La mondkoncepto estas bazita sur [[realismo]], laŭ kiu ekzistas ekstera mondo sendepende de nia konscio.
La libro ricevis abundon da favoraj reagoj en Esperantujo - ne nur el [[Eŭropo]] kaj [[Ameriko]], sed ankaŭ el [[Ĉinio]] kaj [[Japanio]]. Pri tiu favora akcepto atestas ankaŭ la fakto, ke la aŭtoro ricevis pro ĝi la [[Premio Deguĉi|premion Deguĉi]] en [[1992]] kaj la [[FAME-fondaĵo|FAME]]-premion en [[1993]].
 
La pozitivajn reagojn la libro dankas al la fakto, ke la ''nova realismo'' estas proksima al la mondobildo de multaj esperantistoj: Ĝi klopodas trovi kompromison inter [[religio]] kaj [[ateismo]], ĝi kontraŭas [[dogmo]]jn kaj emfazas la gravecon de [[toleremo]], de [[ekologio]] kaj de [[scienco|scienca]] esplorado.
La [[maksimo|vivmaksimo]] de la ''nova realismo'' estas:
 
:''Agu tiel, ke la celdirekto de via volo estu ĉiam en harmonio kun la konservado kaj suprenevoluo de la vivo!''
 
===Reagoj en Esperantujo===
La libro ricevis abundon da favoraj reagoj en Esperantujo - ne nur el [[Eŭropo]] kaj [[Ameriko]], sed ankaŭ el [[Ĉinio]] kaj [[Japanio]]. Pri tiu favora akcepto atestas ankaŭ la fakto, ke la aŭtoro ricevis pro ĝi la [[Premio Deguĉi|premion Deguĉi]] en [[1992]] kaj la [[FAME-fondaĵo|FAME]]-premion en [[1993]].
 
=== Kritiko= ==
La pozitivajn reagojn la libro dankas al la fakto, ke la ''nova realismo'' estas proksima al la mondobildo de multaj esperantistoj: Ĝi klopodas trovi kompromison inter [[religio]] kaj [[ateismo]], ĝi kontraŭas [[dogmo]]jn kaj emfazas la gravecon de [[toleremo]], de [[ekologio]] kaj de [[scienco|scienca]] esplorado.
Unu el la bazoj de la ''nova realismo'' estas la konvinko, ke seriozaj kredantoj kaj seriozaj ateistoj esence kredas la samon. Tamen ne ĉiu kredanto aŭ ateisto povas konsenti pri tiu ĉi konvinko.
 
LauLaŭ la ''nova realismo'' povus estiebli, ke eble iutage ni plene komprenos la mondon kaj la sencon de la vivo, dum nuntempe multaj filozofoj ne dividas tian optimisman sintenon.
===Kritiko===
Unu el la bazoj de la ''nova realismo'' estas la konvinko, ke seriozaj kredantoj kaj seriozaj ateistoj esence kredas la samon. Tamen ne ĉiu kredanto aŭ ateisto povas konsenti pri tiu ĉi konvinko.
 
El scienca vidpunkto, oni povas kritiki, ke Vogelmann mencias multajn tezojn sen klopodi pruvi ilin (ekzemple la aserton, ke [[Jesuo]] "intencis“intencis nek starigi dogmojn nek fondi eklezion"eklezion”). Foje li simple nomas homojn, kiuj havas aliajn opiniojn ol li, "dogmuloj"“dogmuloj”, kaj rifutas iliajn opiniojn nur per tio, ke dogmoj ja estas forigendaj.
Lau la ''nova realismo'' povus esti, ke eble iutage ni plene komprenos la mondon kaj la sencon de la vivo, dum nuntempe multaj filozofoj ne dividas tian optimisman sintenon.
 
Vogelmann parolas pozitive pri [[gentekniko]] ("genetika“genetika inĝenierio"inĝenierio”) kaj emfazas, ke ni "devas“devas favori la sciencon por por sekurigi per novaj kognojkonoj la disvolviĝon kaj disvastigon de pli altaj vivoformoj"vivoformoj” (tezo 38 de la ''nova realismo''). Per tio, li montras inklinon al [[transhumanismo]]. Sed multaj kontraŭuloj de la ''nova realismo'' ne ŝatas tian troan fidon al la scienco.
El scienca vidpunkto, oni povas kritiki, ke Vogelmann mencias multajn tezojn sen klopodi pruvi ilin (ekzemple la aserton, ke [[Jesuo]] "intencis nek starigi dogmojn nek fondi eklezion"). Foje li simple nomas homojn, kiuj havas aliajn opiniojn ol li, "dogmuloj", kaj rifutas iliajn opiniojn nur per tio, ke dogmoj ja estas forigendaj.
 
=== Reagoj ekster Esperantujo= ==
Vogelmann parolas pozitive pri [[gentekniko]] ("genetika inĝenierio") kaj emfazas, ke ni "devas favori la sciencon por por sekurigi per novaj kognoj la disvolviĝon kaj disvastigon de pli altaj vivoformoj" (tezo 38 de la ''nova realismo''). Per tio, li montras inklinon al [[transhumanismo]]. Sed multaj kontraŭuloj de la ''nova realismo'' ne ŝatas tian troan fidon al la scienco.
La libro "''La nova realismo"'' aperis origine en la germana lingvo en 1988 sub la titolo "''Der Neue Realismus"''. La aŭtoro tradukis ĝin al Esperanto (1-a eldono 1989, 3-a eldono 1998). El Esperanto, ĝi estis tradukita al almenaŭ 29 pliaj lingvoj; ĝi aperis libroforme en almenaŭ 21 lingvoj. Verŝajne ĉiujn ĉi eldonojn kaj tradukojn la aŭtoro mem financis. Li dissendis la libron al famuloj kaj povis publikigi ankaŭ kelkajn favorajn opiniojn de neesperantistaj famuloj. Tamen ekster Esperantujo la libro kaj la preciza mondkoncepto verŝajne ne ricevis multan atenton kaj certagrade forgesiĝis; eĉ la germana originalo postlasis nur tre malmultajn spurojn en interreto.
 
== Eldonaj faktoj ==
===Reagoj ekster Esperantujo===
La aŭtoro mem eldonis sian libron en 1988, sed la trian eldonon publikigitan en 1998 eldonis la libra agentejo [[Kava-Pech]] en la ĉeĥa urbo [[Dobřichovice]].
La libro "La nova realismo" aperis origine en la germana lingvo en 1988 sub la titolo "Der Neue Realismus". La aŭtoro tradukis ĝin al Esperanto (1-a eldono 1989, 3-a eldono 1998). El Esperanto, ĝi estis tradukita al almenaŭ 29 pliaj lingvoj; ĝi aperis libroforme en almenaŭ 21 lingvoj. Verŝajne ĉiujn ĉi eldonojn kaj tradukojn la aŭtoro mem financis. Li dissendis la libron al famuloj kaj povis publikigi ankaŭ kelkajn favorajn opiniojn de neesperantistaj famuloj. Tamen ekster Esperantujo la libro kaj la preciza mondkoncepto verŝajne ne ricevis multan atenton kaj certagrade forgesiĝis; eĉ la germana originalo postlasis nur tre malmultajn spurojn en interreto.
 
== Eksteraj ligiloj ==
* aŭtoro: [[Bruno Vogelmann]]
* eldonejo: la aŭtoro mem en 1988, [[Kava-Pech]] en 1998
* jaro de kompono kaj unua eldono: 1988
* jaro de la reeldono: 1998 (3-a eldono) [[Dobřichovice]]
* presejo:
* formato: 191 paĝoj, 21 cm (1998}
* recenzoj:
{{el}} [http://esperanto.org/Ondo/R-vogelm.htm Recenzo el ''La Ondo de Esperanto'']
{{el}} [http://www.china.org.cn/EL/EL/ElPopolaCxinio/9907/bd99-7-9.html Resumo el ''El Popola Ĉinio'']
{{el}} [http://www.esperanto.be/fel/mon/rec/nrea_b.html Recenzeto el ''Monato'']
* situo:{{el}} [http://katalogo.uea.org/katalogo.php?inf=3493&id=683&recenzo=montru#ek La Nova realismo] ĉe libroservo de [[UEA]]
 
[[kategorio:ismo]]