Dinastio Yuan: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 60 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q7313)
e ĝustigo de ligiloj Ĝingis-Ĥano kaj Kublaj-Ĥano, vidu la diskutpaĝon: restas multaj pliaj plurendaĵoj !
Linio 1:
{{Historio de Ĉinio}}
La '''Unuiĝinta Mongola Imperio''' estas giganta ŝtato sur Azio kaj Europo, fondita en la jaro [[1206]] de mongolo [[Ĝingis -Ĥano]] (ankaŭ konata kiel ''Borĝigin Temuuĝin''). En la jaro [[1271]], [[ĤubilajKublaj-Ĥano]], nepo de Ĝingis Ĥano decidis la ŝtatan titolon kiel [[Yuan]] kaj en la jaro [[1279]] konkerinte ĉinan [[Dinastio Song|Song-dinastion]] prenis ''Dadu'' ([[Pekino]]) kiel sian ĉefurbon. Tamen samtempe en aliaj grandaj partoj de Azio kaj Europo ankorau ekzistis najbare aliaj mongolaj ŝtatoj.
 
Antaŭe mongoloj loĝis norde de la granda dezerto, poste venkinte diversajn tribojn Borĝigin Temuuĝin unuigis [[Mongolio]]n, fondis Mongolan Imperion kaj li ricevis la titolon kiel [[Chinggis Ĝingis-Ĥano]]. Antaŭ tio la mongola armeo invadis [[Mezazio]]n, [[Orienteŭropo]]n kaj [[Persio]]n. Post nelonge tiu ĉi ĥana ŝtato troviĝanta basenaro de tri riveroj [[onon]], [[Herlen]], [[Tuul]] kaj transverse de [[Eŭropo]] kaj [[Azio]] disapartigis sin en kelkajn sendependajn ĥanajn [[regno (politiko)|regnojn]], kiuj nominale respektis mongolan imperiestron kiel [[ĥano]]n.
 
Pro longa militado, la nordaj regionoj en mongola Yuan-dinastio serioze detruiĝis, Imperiestro Ĥubilaj Kublaj-Ĥano prononis ekspluati virgan teron kaj jungi la Flavan Riveron.
 
[[Ĉinio]] estis la plej disvolviĝinta lando en la mondo, dum periodoj de dinastioj ĉinaj [[Tang]], [[Song]] kaj mongola Yuan, ĝiaj ekonomio kaj kulturo altiris intereson de najbaraj landoj. En tiuj periodoj, diverslandaj senditoj, komercistoj kaj instruituloj ofte kontaktiĝis, kontaktado kun eksterlandoj fare de Ĉinio estis senprecedence aktiva. En periodo de mongola Yuan-dinastio kontaktoj de senditoj kaj komercistoj inter la oriento kaj la okcidento estis plej multaj kompare kun tiu en ia ajn periodo de la pasinteco. Inter Yuan-dinastio, [[Japanio]] kaj aliaj sudorient-aziaj landoj estis multaj kontaktoj, sur la maro inter Ĉinio kaj [[Hindio]] navigis multaj ĉinaj ŝipoj. En tiu periodo, tri ĉinaj inventaĵoj, [[tipografio]], [[pulvo]] kaj [[kompaso]] tra arabaj landoj enkondukiĝis en Eŭropon. [[Astronomio]], [[medicino]] kaj [[aritmetiko]] sinsekve enkondukiĝis en Ĉinion kaj ankaŭ islamo vaste diskoniĝis. Krom marvojo, trafiko inter Ĉinio kaj la [[Araba Duoninsulo]], estis ankaŭ tervojo tra [[Yunnan-provinco]]. Ĉinaj [[porcelanaĵo]]j transportitaj al la orienta [[Afriko]], vendiĝis eĉ en [[Maroko]]. En la jaro [[1275]], filo de venecia komercisto, [[Marco Polo]] kune kun sia patro venis al mongola imperio Yuan (nuna Ĉinio), kie li loĝis 17 jarojn kaj restigis sian verkon “Vojaĝo”, dum pluraj jarcentoj ĝi estis rigardita de la okcidentaj homoj kiel grava dokumento por koni Mongolion, Ĉinion kaj Azion.
 
MongolaLa mongola Yuan-dinastio havis grandan atingon sur la kampo de teatro, kies reprezentantoj estas [[Guan Hanqing]], [[Wang Shifu]], [[Bai Pu]] kaj [[Ma Zhiyuan]], famaj verkoj ĉefe estas “[[Miskulpigiĝo de Dou E]]”, “[[Rakonto de la Okcidenta Ĉambro]]” kaj aliaj.
 
Seriozaj ekspluatado kaj premado al ĥanoj fare de la mongola regpotenco kaŭzis intensan rezistadon de ĥanoj. En la jaro [[1333]], kamparanaj ribeloj ligitaj kun religioj kaj sekretaj societoj okazis en diversaj lokoj de la tuta lando. En la jaro [[1351]] kamparanoj, kiuj konstruis digojn de la [[Flava Rivero]] okazigis grandan ribelon kun marko de ruĝa tuko. En la jaro [[1368]], gvidanto de la [[ruĝtuka armeo]] de [[Haozhou]], [[Zhu Yuanzhang]] preninte sloganon “forigo de barbaroj, restarigo de Ĉinio” kiel alvokon atakis Dadu, renversis mongolan Yuan-dinastion kaj fondis ĉinan [[Ming-dinastio]]n.