|
==Geografio==
La regiono lokiĝas en okcidenta [[Litovio]] en la teritorioj de la urbo [[Šiauliai]] kaj la komunumoj [[Palanga]], [[Rietavas]], [[Tauragė]], [[Šilalė]], [[Skuodas]], [[Jurbarkas]], [[Mažeikiai]], [[Kretinga]], [[Plungė]], [[Telšiai]], [[Akmenė]], [[Kelmė]], [[Šiauliai (subdistrikto)|Šiauliai]] kaj [[Raseiniai]], en la oriento de la komunumoj [[Klaipėda (subdistrikto)|Klaipėda]] kaj [[Šilutė]] kaj la okcidento de [[Joniškis]]. La plej granda urbo estas [[Šiauliai]], aŭ [[Klaipėda]] se oni kalkulas la lastan urbon en la regiono. [[Telšiai]] konsideriĝas la regiona ĉefurbo, kvankam Medininkai (nun ''[[Varniai]]'') estis la ĉefurbo de la mezepoka [[Regno Ĵemajtio]]. La plej grandaj urboj (tiuj kun pli ol 20.000{{nombro|20000}} enloĝantojloĝantoj) estas (la nomo en la [[ĵemajtia dialekto]] aldoniĝas inter rektangulaj krampoj, se ĝi malsamas):
*[[Šiauliai]] [Šiaulē] kun 133.883{{nombro|133883}} enloĝantojloĝantoj
*[[Mažeikiai]] [Mažeikē] kun 42.675{{nombro|42675}} enloĝantojloĝantoj
*[[Telšiai]] [Telšē] kun 31.460{{nombro|31460}} enloĝantojloĝantoj - la urbo konsideriĝas la regiona ĉefurbo
*[[Tauragė]] kun 29.124{{nombro|29124}} enloĝantojloĝantoj
*[[Plungė]] kun 23.436{{nombro|23436}} enloĝantojloĝantoj
*[[Kretinga]] kun 21.423{{nombro|21423}} enloĝantojloĝantoj
==Demografio kaj lingvo==
La enloĝantojloĝantoj de Ĵemajtio parolas la norman [[litova lingvo|litovan lingvon]], sed ankaŭ la [[ĵemajtia dialekto|ĵemajtian]], [[dialekto]]n de la [[litova lingvo]] kiu historie konsideriĝis unu el la tri ĉefaj dialektoj de la lingvo (modernaj lingvistoj eltrovis, ke ĝi estas unu el du ĉefaj dialektoj - la alia estas la aŭkŝajtia - kaj ke ambaŭ havas po 3 subdialektojn). Du el tiuj subdialektoj de la ĵemajtia dialekto ankoraŭ ekzistas, en la nordo kaj la sudo de la regiono, sed la tria, kiu ekzistis en la pleja okcidento ĉirkaŭ la urbo Klaipėda kaj ĉe la bordo de la [[Balta Maro]], do parte en la historia regiono [[Eta Litovio]] kiu dum longa tempo estis parto de la germanlingva [[Orienta Prusio]], malaperis post la jaro [[1945]] kiam ĝiaj enloĝantojloĝantoj fuĝis aŭ estis forpelitaj de sovetuniaj aŭtoritatoj. La parolantoj de tiu okcidcenta ĵemajtia subdialekto ĉirkaŭ Klaipėda ekde la 16-a jarcento nomis sin ''Lietuvininkai'' ("Litovianoj"), kaj post la fino de la 19-a jarcento "Prūsai" (laŭ la balta popolo de [[Praprusoj|prusoj]] kiu pro forta militado de la [[ordeno de germanaj kavaliroj]] estis komplete mortigita jam dum la 12-a jarcento). Post la [[Dua Mondmilito]] la regionon ĉirkaŭ Klaipėda ekloĝis homoj el la nordo kaj sudo de Ĵemajtio, kaj ankaŭ el aliaj regionoj de Litovio.
Ĵemajtio estas inter la etnografie plej puraj regionoj de la ŝtatoj, kaj en iuj municipoj pli ol 99,5 procentoj de la enloĝantojloĝantoj denaske parolas la ĵemajtian dialekton. Dum la 1-a duono de la 19-a jarcento, kiam la okupanta [[Rusia Imperio]] malpermesis publikaĵojn en la litova lingvo, la regiono estis gvida centro de lingva kulturo (la enloĝantojloĝantoj tradicie oponis leĝojn kontraŭ la litova lingvo). La enloĝantojloĝantoj plejgrandparte apartenas al la [[romie katolika eklezio]], kvankam ekzistas signifa [[protestantismo|luterane protestantisma]] malplimulto en la sudo (plej proksime al la eksa teritorio de la germanlingva [[Orienta Prusio]], kiu estis luterana).
La uzo de la ĵemajtia dialekto malkreskas favore al la norma litova lingvo, kvankam lokaj iniciativoj, speciale en [[Telšiai]], provas plioficialigi la dialekton kaj ekzemple skribi [[vojmontrilo]]jn kaj en la norma litova kaj en la ĵemajtia.
|
