Volapuko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e navigada listelo
Linio 35:
== Gramatiko ==
 
=== Elparolo kaj literumoskribo ===
[[Dosiero:VolapukAOU.png|eta|Ŝlejero proponis alternativajn formojn por la [[tremao|tremaaj]] literoj, kiuj tamen ne prosperis.]]
 
Volapuko notiĝas peruzas signarosignaron, en kiu 27 literoj kaj sonoj[[fonemo]]j sininterrespondas respondas unuopepounuope. Ĝi uzas latinidajnla novlatinajn literojn krom ''q'' kaj ''w'', kaj prae ĝi ne havis la literon ''r''. En la sekva listotabelo la prononcindikoj estas laŭ la [[Internacia Fonetika Alfabeto]]:
 
{|
<br />
|style="vertical-align:top;"|
<font size=3 face="Verdana, Lucida Sans Unicode, Arial Unicode MS, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">'''a''' /a/, '''ä''' /æ/ aŭ /ɛ/, '''b''' /b/, '''c''' /tʃ/ aŭ /dʒ/,<br /><br />'''d''' /d/, '''e''' /e/, '''f''' /f/, '''g''' /g/, '''h''' /h/,<br /><br />'''i''' /i/, '''j''' /ʃ/ aŭ /ʒ/, '''k''' /k/, '''l''' /l/,<br /><br />'''m''' /m/, '''n''' /n/, '''o''' /o/, '''ö''' /ø/, '''p''' /p/,<br /><br />'''r''' /r/, '''s''' /s/ aŭ /z/, '''t''' /t/, '''u''' /u/, '''ü''' /y/,<br /><br />'''v''' /v/, '''x''' /ks/ aŭ /gz/, '''y''' /j/, '''z''' /ts/ aŭ /dz/</font>
{|class="wikitable"
!Litero||Sono
|-
|a ||[{{IPA|a}}]
|-
|ä ||[{{IPA|ɛ}}]
|-
|b ||[{{IPA|b}}]
|-
|c ||[{{IPA|ʧ}}] aŭ [{{IPA|ʤ}}]
|-
|d ||[{{IPA|d}}]
|-
|e ||[{{IPA|e}}]
|-
|f ||[{{IPA|f}}]
|}
|style="vertical-align:top;"|
{|class="wikitable"
!Litero||Sono
|-
|g ||[{{IPA|ɡ}}]
|-
|h ||[{{IPA|h}}]
|-
|i ||[{{IPA|i}}]
|-
|j ||[{{IPA|ʃ}}] aŭ [{{IPA|ʒ}}]
|-
|k ||[{{IPA|k}}]
|-
|l ||[{{IPA|l}}]
|-
|m ||[{{IPA|m}}]
|}
|style="vertical-align:top;"|
{|class="wikitable"
!Litero||Sono
|-
|n ||[{{IPA|n}}]
|-
|o ||[{{IPA|o}}]
|-
|ö ||[{{IPA|ø}}]
|-
|p ||[{{IPA|p}}]
|-
|r ||[{{IPA|r}}] (ekde 1931)
|-
|s ||[{{IPA|s}}] aŭ [{{IPA|z}}]
|-
|t ||[{{IPA|t}}]
|}
|style="vertical-align:top;"|
{|class="wikitable"
!Litero||Sono
|-
|u ||[{{IPA|u}}]
|-
|ü ||[{{IPA|y}}]
|-
|v ||[{{IPA|v}}]
|-
|x ||[{{IPA|ks}}] aŭ [{{IPA|gz}}]
|-
|y ||[{{IPA|j}}]
|-
|z ||[{{IPA|ʦ}}] aŭ [{{IPA|ʣ}}]
|}
|}
 
'''Rimarkoj'''
<br /><br />
# La literon ''r'' kaj la fonemon /r/ enkondukis en [[Volapuko II|Volapukon la 2an]] la reformo de DE JONG.
Akcento trafas la '''lastan''' silabon.
# Ĉe la fonemoj respondaj al ''c, j, s, x, z'' oni ne distngas inter la [[alofono]]j senvoĉaj kaj voĉaj. En la moderna Volapuko-2a oni preferas la voĉan alofonon: c=ĝ, j=ĵ, s=z, x=gz, z=dz. La perferoj de Ŝlejero estis inversaj (c=ĉ, j=ŝ ktp), kun eventuala voĉiĝo de la plurnombra finaĵo ''s'' en la kombinoj ''bs, ds, gs, ls''.
 
# La akcento estas fiksita sur la '''lasta''' silabo.
[[Volapuko II]], la revizio de DE JONG, aldonis la [[Fonemo|fonemon]] "r", kaj ŝanĝis kelkajn (sed ne la plej oftajn) vortojn kiuj originale havis "l", por ke ili iĝu pli rekoneblaj. Ekzemple, "lilöm" (= "pluvo", el la angla "rain") en la originala Volapuko fariĝis "rein"
# Por la tremaaj literoj ''ä, ö'' kaj ''ü'' oni iam uzas surogatojn <tt>ay, oy, uy<tt> (kp la germanajn <tt>ae, oe, ue</tt>, la esperantajn <tt>cx, ux</tt>).
 
=== Vortprovizo ===