Karbigejo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kozyra (diskuto | kontribuoj) |
eNeniu resumo de redakto |
||
Linio 8:
[[Dosiero:Charcoal retorts cm01.jpg|thumb|maldekstra|La nuntempaj retortoj por produkti [[lignokarbo]]n (braĝon)]]
'''Karbigejo''' estas la loko, kie estas produktada la [[lignokarbo]] el ligno. Dum la historio ekzistis diversaj sistemoj. La plej konata estas [[kupolo|kupolforma]] tipo, kiu estas uzata ĝis hodiaŭ. La unua priskriboj kaj desegnoj aperis en [[Eŭropo]] en la 16-a jarcento. En multaj eŭroaj lingvoj estas uzata simila termino por ĉi tiu tipo (germane: Meiler; finne: Miilu; ĉeĥe:Milíř; pole:Mielerz, sveda:kolmila) kaj la preoceso estas tute simile. En nordaj landoj ([[Svedio]], [[Rusio]]) oni uzis rektangulan kaj multe pli grandan tipon, kiu aperis en la 19-a jarcentro en la alpoj.
Antaŭe ĝis la antikva tempo la karbigejo estis truo en la tero kun [[diametro]] de eble 1 metro, en kiu ekbrulis la ligno kaj poste estis kovrita por kontroli la aliron de aero. Lignokarbo estis bezonata por prudukti feron (reduktado de la [[erco]] kaj por atingi la altan temperaturon por [[forĝi]]) kaj por fandi metalojn.
En antikva tempo la produktanto de lignokarbo mem portis sian produkton sur la loka merkato aŭ liveris rekte al la konsumantoj. Ĝis hodiaŭ en multaj latindevenaj lingvoj la termino por la produktanto de lignokarbo, kiu funkciigas la karbigejon, kaj de la liveranto de lignokarbo, estas la sama. Ekzemple france ([https://fr.wikipedia.org/wiki/Charbonnier_%28m%C3%A9tier%29 | Charbonnier], itale [https://it.wikipedia.org/wiki/Carbonaio| Carbonaio]. En aliaj lingvoj ekzistas diversaj nomoj por la profesio de produktado kaj vendo (germans: Köhler aŭ Kohlenbrenner / Köhleträger).
En pasinta tempo en karbigejo oni bruligis la lignon en limigita eniro de aero por fari la [[lignokarbo]]n en la procedo de seka [[distilado]].
La produktadon de la [[lignokarbo]] oni trovas ĝis hodiaŭa tempo, malgraŭ ke pli efika ekonomie estas la produktado en la modernaj [[lignokarbo]]-retortoj.
| |||